Acties voor gendergelijkheid

Daarom heeft de Europese Commissie een aantal initiatieven genomen en voorstellen gedaan om toe te werken naar een samenleving met gelijke kansen, waarin iedereen optimaal kan leven en gedijen. 

Gendergerelateerd geweld

Jaarlijks worden in Europa meer dan 3.000 vrouwen gedood door hun partner of een familielid, en talloze anderen raken gewond of worden geïntimideerd.

Geweld tegen vrouwen neemt vele vormen aan: denk aan fysiek, seksueel of psychologisch geweld, en economisch misbruik en uitbuiting. Het is op veel terreinen toegenomen, waaronder op de werkvloer en online, en het is verergerd door de gevolgen van de pandemie, conflicten en klimaatverandering.

^{Bronnen: UN Women, Eurostat, Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA)}

Vormen van geweld tegen vrouwen zijn: 

• intiem partnergeweld, huiselijk geweld 
• seksueel geweld
• feminicide  
• mensenhandel 
• genitale verminking bij vrouwen 
• door technologie gefaciliteerd of onlinegeweld 
• kindhuwelijken, gedwongen huwelijken 

De Commissie heeft in 2022 nieuwe wetgeving voorgesteld om in de hele EU een minimumniveau van bescherming tegen deze vormen van geweld te bieden, ongeacht of zij online of offline zijn gepleegd. Het Europees Parlement en de lidstaten hebben op 6 februari 2024 politieke overeenstemming over dit voorstel bereikt.

Daarnaast heeft de Commissie het Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (Verdrag van Istanbul) ondertekend en geratificeerd.

Het Verdrag van Istanbul is voor de EU op 1 oktober 2023 in werking getreden. Dit betekent dat de EU nu gebonden is aan ambitieuze en brede normen om geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld te voorkomen en te bestrijden.

Lees wat de EU doet om een einde te maken aan gendergerelateerd geweld

Vrouwen zijn nog steeds oververtegenwoordigd in laagbetaalde banen en ondervertegenwoordigd in leidinggevende functies. Bovendien verdienen vrouwen in de EU nog steeds minder dan mannen, en naarmate zij ouder worden, wordt de loonkloof tussen mannen en vrouwen nog dieper. 

Uit statistieken blijkt dat bepaalde beroepen vooral door vrouwen worden uitgeoefend. 

• In de EU is 95 % van de schoonmakers en het huishoudelijk personeel vrouw  

• Vrouwen zijn sterk in de meerderheid onder leerkrachten (72 %) en gezondheidswerkers (78 %)  

^{Bronnen: EIGE, Eurostat (statistieken over het onderwijs en, de gezondheidszorg)}

Genderstereotypen zijn diep verankerd in onze cultuur en zijn een onderliggende oorzaak van genderongelijkheid.   

^{Bronnen: Eurostat, Europees Instituut voor gendergelijkheid (2023)}

Lees wat de EU doet om de loonkloof te dichten 

Gelijkheid op de arbeidsmarkt bevorderen 

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen thuis nog steeds meer zorg- en huishoudelijke taken doen dan mannen.

Door de ongelijke verdeling van zorg- en huishoudelijke taken kunnen vrouwen soms minder gemakkelijk betaald werk doen of worden zij ertoe aangezet een flexibelere deeltijdbaan te zoeken, waarmee zij minder verdienen. Volgens Eurostat werkte eind 2022 48% van de vrouwen met elementaire beroepen deeltijds, tegenover 19% van de mannen.

Om dit probleem aan te pakken heeft de EU een reeks richtlijnen aangenomen die burgers minimumrechten geven om werk en privéleven te combineren, met als doel een betere verdeling van de zorgtaken tussen vrouwen en mannen te bevorderen.

EU-wetgeving over het evenwicht tussen werk en privéleven 

EU-maatregelen om de balans tussen werk en privéleven te verbeteren

De EU heeft nog geen volledige gendergelijkheid bereikt, maar er is zeker vooruitgang geboekt, zoals blijkt uit de gendergelijkheidsindex 2023. Voor het eerst bereikte de EU 70,2 punten (van de 100). Dit was de sterkste stijging op jaarbasis sinds de invoering van de index in 2013. Het doel is een score van 100 op de index te behalen, wat betekent dat de EU volledige gelijkheid tussen vrouwen en mannen zal hebben bereikt.

Ontdek de gendergelijkheidsindex 2023

Om meer vooruitgang te boeken in de richting van een gendergelijk Europa, heeft de Commissie in 2020 de strategie voor gendergelijkheid aangenomen.

De strategie heeft tot doel:

• gendergerelateerd geweld uit te bannen
• genderstereotypen te bestrijden
• de kloof tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt te dichten
• een gelijkwaardige deelname van mannen en vrouwen aan de verschillende sectoren van de economie te bereiken
• te zorgen voor genderevenwicht in de economische en politieke besluitvorming

Deze strategie omvat een visie, beleidsdoelstellingen en acties om concrete vooruitgang te boeken op het gebied van gendergelijkheid in Europa. Elk jaar publiceert de Commissie een verslag over gendergelijkheid in de EU. Daarin gaat zij na waar de EU en haar lidstaten staan op het gebied van gendergelijkheid, en daarbij vooral wordt gekeken naar de verwezenlijkingen van de EU op deze vijf belangrijke gebieden.

Tot dusver heeft de EU in het kader van deze strategie:

• bindende regels voor beloningstransparantie vastgesteld
• een richtlijn over genderevenwicht in raden van bestuur goedgekeurd
• het Verdrag van Istanbul over het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld ondertekend en geratificeerd
• een Europese zorgstrategie en nieuwe doelstellingen inzake voor- en vroegschoolse educatie en kinderopvang voorgesteld, waardoor meer vrouwen kunnen gaan werken

De Commissie heeft ook:

• een richtlijn om geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld te bestrijden voorgesteld
• een netwerk voor de preventie van gendergerelateerd en huiselijk geweld opgericht
• een campagne gevoerd om genderstereotypen aan te pakken

Volgens het meest recente verslag over gendergelijkheid, dat in 2023 is gepubliceerd, zal het een flinke uitdaging worden om ervoor te zorgen dat iedereen dezelfde kansen krijgt om te profiteren van de groene en de digitale transitie. Momenteel worden vrouwen en meisjes grotendeels uitgesloten van de kansen die deze sector biedt, voornamelijk als gevolg van diepgewortelde genderstereotypen die hen ontmoedigen een wetenschappelijke en technologische carrière na te streven.

Om vooruitgang te boeken, is het belangrijk om op alle beleidsterreinen, op alle niveaus en in alle stadia van de beleidsvorming een gendergelijkheidsperspectief op te nemen, zodat wordt ingespeeld op specifieke behoeften, uitdagingen en kansen van mannen en vrouwen. Het is ook van cruciaal belang om de deelname van vrouwen aan de komende verkiezingen voor het Europees Parlement van 2024 te bevorderen. De aanwezigheid van voldoende vrouwen in de wetgevende macht en bestuurlijke topfuncties is namelijk van essentieel belang voor een betere weerspiegeling van de samenleving en voor betere beleidsvorming. 

De Commissie investeert ook in een toekomst met meer gendergelijkheid. Projecten op het gebied van gendergelijkheid worden ondersteund en gefinancierd via verschillende EU-programma’s, zoals het programma Burgers, gelijkheid, rechten en waarden en de EU-cohesieprogramma’s. 

De EU-landen moeten het Handvest van de grondrechten van de EU naleven wanneer zij het EU-recht uitvoeren. Uw grondrechten worden ook beschermd door de grondwet van uw land. Als u van mening bent dat uw rechten op het gebied van gelijkheid worden geschonden, kijk dan hoe u in uw land een klacht kunt indienen.