Βιώσιμος εφοδιασμός με πρώτες ύλες
Για την επίτευξη των κλιματικών και ψηφιακών στόχων της, η προμήθεια, η επεξεργασία και η ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών στην Ευρώπη και η διασφάλιση των αλυσίδων εφοδιασμού αποτελούν τις επικείμενες προκλήσεις.
Το λίθιο, το κοβάλτιο και το νικέλιο χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μπαταριών· το γάλλιο χρησιμοποιείται σε ηλιακούς συλλέκτες· το ακατέργαστο βόριο χρησιμοποιείται σε τεχνολογίες αιολικής ενέργειας· το τιτάνιο και το βολφράμιο χρησιμοποιούνται στους τομείς του διαστήματος και της άμυνας.
Με την ευρωπαϊκή πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, η ΕΕ έχει ως στόχο να διασφαλίσει τον ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό της ευρωπαϊκής βιομηχανίας με κρίσιμες πρώτες ύλες και να μειώσει σημαντικά την εξάρτηση της ΕΕ από εισαγωγές από προμηθευτές μίας μόνο χώρας.
Στόχοι της ευρωπαϊκής πράξης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες
Η ευρωπαϊκή πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη της δυναμικότητας της ΕΕ και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών. Περιλαμβάνει μέτρα για:
- την ενίσχυση των εγχώριων αλυσίδων εφοδιασμού
- την ενίσχυση της διεθνούς δέσμευσης για την ανάπτυξη αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων με τρίτες χώρες
Βασικοί πυλώνες της πράξης
Η ευρωπαϊκή πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες αποσκοπεί στην ενίσχυση της δυναμικότητας της ΕΕ όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας. Επιδιώκει επίσης να αυξήσει την ανθεκτικότητά μας μέσω της μείωσης των εξαρτήσεων, της αύξησης της ετοιμότητας και της προώθησης της βιωσιμότητας και της κυκλικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού. Για να το επιτύχει αυτό έχει καθορίσει τέσσερις πυλώνες.
Η πράξη προσδιορίζει έναν κατάλογο κρίσιμων πρώτων υλών κι έναν κατάλογο στρατηγικών πρώτων υλών ιδιαίτερα σημαντικών για τις τεχνολογίες της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, καθώς και για την άμυνα και το διάστημα. Καθορίζει επίσης σημεία αναφοράς για την εγχώρια δυναμικότητα για όλες τις φάσεις της αλυσίδας εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που θα πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030: 10 % των ετήσιων αναγκών της ΕΕ θα πρέπει να καλύπτονται από την εξόρυξη, 40 % από τη μεταποίηση και 15 % από την ανακύκλωση. Καμία πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, σε οποιοδήποτε στάδιο επεξεργασίας, δεν πρέπει να προέρχεται από την ίδια τρίτη χώρα σε ποσοστό άνω του 65 %.
Η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει την αλυσίδα αξίας των πρώτων υλών της, από την εξόρυξη και τον καθαρισμό έως την επεξεργασία και την ανακύκλωση. Αυτό θα απαιτήσει την ανάπτυξη εθνικών προγραμμάτων εξερεύνησης, πιο εξορθολογισμένες και προβλέψιμες διαδικασίες αδειοδότησης, καθώς και βελτιωμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
Ο πυλώνας αυτός επικεντρώνεται στη βελτίωση της ικανότητας της ΕΕ να αντεπεξέρχεται σε διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού. Αυτό θα επιτευχθεί με την αύξηση της ικανότητας παρακολούθησης μέσω προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων, τη διασφάλιση συντονισμένων προσπαθειών για τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων και την προώθηση των βιώσιμων επενδύσεων και του εμπορίου.
Η ΕΕ θα ενισχύσει την υιοθέτηση και τη διάδοση επαναστατικών τεχνολογιών στον τομέα των κρίσιμων πρώτων υλών. Η δημιουργία μιας σύμπραξης δεξιοτήτων μεγάλης κλίμακας για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και μιας Ακαδημίας Πρώτων Υλών θα προωθήσει την ανάπτυξη δεξιοτήτων χρήσιμων για το εργατικό δυναμικό των αλυσίδων εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες.
Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης η ανακύκλωση των πρώτων υλών και μια ισχυρή δευτερογενής αγορά. Αυτό θα επιτευχθεί με την ενθάρρυνση της ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών από εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων, και με την ενίσχυση της προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος. Πρέπει επίσης να εισαχθούν συστήματα πιστοποίησης ώστε να αυξηθεί η βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ.
Πρώτες ύλες και η σημασία των διεθνών δεσμεύσεων
Η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών από τρίτες χώρες. Αυτή η εξάρτηση, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση λόγω της μετάβασης προς την ψηφιακή και πράσινη οικονομία, καθιστά ευάλωτες τις αλυσίδες εφοδιασμού μας.
του κοβαλτίου παγκοσμίως, που χρησιμοποιείται σε μπαταρίες, εξορύσσεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
του μαγνησίου που προμηθεύεται η ΕΕ προέρχεται από την Κίνα
του καθαρισμού των σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται σε μόνιμους μαγνήτες πραγματοποιείται στην Κίνα
των βορικών ενώσεων που προμηθεύεται η ΕΕ προέρχεται από την Τουρκία
Ως εκ τούτου, το διεθνές εμπόριο είναι απαραίτητο για τη στήριξη της παγκόσμιας παραγωγής και τη διασφάλιση της διαφοροποίησης του εφοδιασμού. Η ΕΕ θα επιδιώξει αμοιβαία επωφελείς εταιρικές σχέσεις με αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες, ιδίως στο πλαίσιο της στρατηγικής της Global Gateway. Η ΕΕ θα εντείνει τις εμπορικές δράσεις, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία μιας ομάδας για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, για όλες τις ομόφρονες χώρες που επιθυμούν να ενισχύσουν τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, με την ενίσχυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), με την επέκταση του δικτύου συμφωνιών διευκόλυνσης βιώσιμων επενδύσεων και συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών και με την καταπολέμηση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.
Η ΕΕ θα αναπτύξει περαιτέρω στρατηγικές εταιρικές σχέσεις και θα συνεργαστεί με αξιόπιστους εταίρους για την προώθηση της δικής τους οικονομικής ανάπτυξης με βιώσιμο τρόπο μέσω της δημιουργίας αλυσίδων αξίας στις χώρες τους, προωθώντας παράλληλα ασφαλείς, ανθεκτικές, προσιτές και επαρκώς διαφοροποιημένες αλυσίδες αξίας για την ΕΕ.