Rolnicy odgrywają kluczową rolę dla naszej teraźniejszości i przyszłości
Europejski sektor rolno-spożywczy dostarcza bezpieczną, zdrową i przystępną cenowo żywność dla 450 mln osób.
Unijni rolnicy stanowią fundament samowystarczalności żywnościowej Europy, tworząc miejsca pracy i zapewniając zrównoważony wzrost gospodarczy na obszarach wiejskich. Wnoszą oni zasadniczy wkład w naszą wspólną zieloną transformację. Jednocześnie rolnicy zmagają się z wieloma wyzwaniami, takimi jak zmiana klimatu i konkurencyjny rynek światowy. Rolnicy wykazali się niezwykłą odpornością przez cały okres pandemii oraz w obliczu kryzysu energetycznego, skutków rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie i wysokiej inflacji.
Wszystkim nam zależy na dobrze prosperującym sektorze spożywczo-rolnym na całym kontynencie, systemu w którym uznaje się rolę naszych rolników, obywateli i znaczenie cennego dziedzictwa przyrodniczego. Sprawozdanie daje nam bardzo solidne podstawy do opracowania nowej wizji żywności i rolnictwa w Europie.
Podsumowanie dialogu strategicznego
Dialog strategiczny na temat przyszłości rolnictwa UE ogłoszony przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w orędziu o stanie Unii we wrześniu 2023 r. i zainicjowany w styczniu 2024 r. zgromadził 29 głównych zainteresowanych stron z europejskiego sektora rolno-spożywczego, społeczeństwa obywatelskiego, społeczności wiejskich i środowisk akademickich. Ich celem było osiągnięcie konsensusu i opracowanie przyszłej wizji rolnictwa i systemów żywnościowych w UE.
4 września 2024 r. przewodniczący grupy, prof. Peter Strohschneider, przekazał przewodniczącej Ursuli von der Leyen sprawozdanie końcowe z dialogu strategicznego. Sprawozdanie nosi tytuł „Wspólna perspektywa rolnictwa i żywności w Europie” i zawiera ocenę wyzwań i możliwości, a także szereg zaleceń.
Dodatkowe informacje na temat dialogu, posiedzeń i uczestników
Działania UE w obszarze rolnictwa
W 2023 r. Komisja Europejska uruchomiła pięcioletni system wsparcia dla rolników w postaci nowej wspólnej polityki rolnej (WPR). W jej ramach przewidziano finansowanie w wysokości 300 mld euro i silniejsze zachęty, aby wspomóc naszych rolników w stosowaniu bardziej zrównoważonych i odpornych praktyk. Rolnicy otrzymają dodatkowe wynagrodzenie za swoje plony, jeżeli będą także składować dwutlenek węgla.
W swoich planach strategicznych WPR państwa członkowskie zapewniają większe wsparcie dla tych, którzy go najbardziej potrzebują. Ponad 10 proc. unijnych płatności bezpośrednich, czyli 4 mld euro rocznie, zostanie na przykład przekazane mniejszym gospodarstwom. Zwiększyliśmy również wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych spowodowanych klęskami żywiołowymi i wstrząsami cenowymi.
W samym tylko 2023 r. Europa udzieliła nadzwyczajnej pomocy w wysokości ponad 500 mln euro najbardziej dotkniętym kryzysami rolnikom.
W odpowiedzi na obawy rolników Komisja przedstawiła możliwości zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla unijnych rolników oraz opracowuje działania, których celem jest wzmocnienie pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym i skuteczniejsze przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom handlowym. Komisja uruchomiła również dwie ankiety: pierwszą, w ramach której rolnicy i wszyscy mniejsi dostawcy w całym łańcuchu dostaw żywności mogą dzielić się swoimi opiniami i doświadczeniami związanymi z nieuczciwymi praktykami handlowymi, oraz drugą, poświęconą zgromadzeniu opinii rolników na temat uproszczenia niektórych przepisów i procedur.
W lutym 2025 r. Komisja przedstawiła nową wizję przyszłości rolnictwa i produkcji żywności w UE, która opiera się na wnioskach z dialogu strategicznego. Jej celem jest zbudowanie silniejszego bardziej innowacyjnego systemu żywnościowego, który przynosi korzyści zarówno rolnikom, jak i konsumentom, a także stworzenie atrakcyjnego, konkurencyjnego, odpornego i wytrzymującego próbę czasu sektora, w którym najważniejsi są ludzie i jakość żywności.