Wanneer wordt gebruik gemaakt van comitologie?
De Commissie maakt gebruik van comitologie wanneer ze in een wetgevingshandeling uitvoeringsbevoegdheden krijgt. Ze moet dan samen met een comité bepalen welke maatregelen nodig zijn en die in een uitvoeringsbesluit vastleggen.
Comitologie is niet altijd verplicht: soms mag de Commissie uitvoeringsbesluiten nemen zonder een comité te raadplegen, bijv. wanneer er subsidies onder een bepaalde maximumwaarde worden toegekend.
Uitvoeringsbesluiten en gedelegeerde handelingen
Twee procedures
Wanneer de Commissie een uitvoeringsbesluit wil nemen, wordt een van de volgende procedures gevolgd:
- de onderzoeksprocedure voor maatregelen van algemene geldigheid of met mogelijke aanzienlijke gevolgen (bijv. fiscaal of landbouwbeleid)
- de raadplegingsprocedure voor alle andere maatregelen
Bij beide procedures moet een comité van vertegenwoordigers van alle EU-landen een formeel advies geven over de voorgestelde maatregelen. Dit gebeurt meestal via stemming.
Afhankelijk van de procedure is het advies van het comité meer of minder bindend voor de Commissie.
Onderzoeksprocedure
- Als een gekwalificeerde meerderheid (55% van de EU-landen die ten minste 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen) vóór het voorgestelde uitvoeringsbesluit stemt, moet de Commissie het overnemen.
- Als een gekwalificeerde meerderheid tegen stemt, moet de Commissie het voorstel intrekken.
- Als er geen gekwalificeerde meerderheid voor of tegen is, mag de Commissie het voorstel ongewijzigd overnemen of een gewijzigde versie voorstellen.
Raadplegingsprocedure
- De Commissie kan vrij kiezen om het advies van het comité al dan niet te volgen, maar moet er wel zoveel mogelijk rekening mee houden.
Hoe werken comités?
De comités worden in het leven geroepen door de Raad en het Europees Parlement, of alleen door de Raad. Ze bestaan uit vertegenwoordigers van alle EU-landen en hebben een ambtenaar van de Commissie als voorzitter.
Elk comité beslist zelf over zijn werkwijze op basis van het standaardreglement van orde.
De afdelingen van de Commissie sturen ontwerpen van uitvoeringsbesluiten naar het bevoegde comité, zodat het een advies kan formuleren.
De meeste comités komen enkele malen per jaar bijeen (meestal in Brussel).
Vóór elke vergadering stuurt de Commissie de uitnodiging, de agenda en het ontwerp van het uitvoeringsbesluit naar de nationale autoriteiten. Na de vergadering publiceert de Commissie de stemresultaten en de notulen van de vergadering in het comitologieregister.
De Commissie publiceert een jaarlijks verslag over de werkzaamheden van de comités per beleidsterrein.
Comité van beroep
Als een comité tegen een voorgesteld uitvoeringsbesluit stemt, kan de Commissie naar het comité van beroep stappen.
Dit comité werkt op een vergelijkbare wijze als de andere comités: het bestaat uit vertegenwoordigers van de EU-landen, maar op een hoger niveau van vertegenwoordiging. Het comité wordt voorgezeten door de Commissie en volgt dezelfde stemregels.
Hierdoor krijgen de EU-landen de kans het onderwerp nogmaals te bespreken.
Als het comité van beroep het voorstel verwerpt, moet de Commissie zich daarbij neerleggen.
Reglement van orde van het comité van beroep
Controle door de Raad en het Parlement
Via de comités kunnen de nationale regeringen controleren hoe de Commissie gebruik maakt van haar uitvoeringsbevoegdheden. Daarnaast is er ook controle door het Europees Parlement en de Raad van de EU, die recht hebben op:
- informatie: alle voorgestelde maatregelen die in de comités worden besproken, worden gelijktijdig aan Parlement en Raad doorgegeven.
- controle: wanneer een uitvoeringsbesluit van de Commissie op een wetgevingshandeling berust die tot stand is gekomen via de normale wetgevingsprocedure, kunnen het Parlement en/of de Raad er bezwaar tegen maken als daarmee de bevoegdheden van de Commissie, zoals omschreven in de wetgevingshandeling, worden overschreden. De Commissie moet dan overwegen of ze haar voorstel handhaaft, wijzigt of intrekt.
Comitologieregister
Het comitologieregister bevat een lijst van alle comités, evenals achtergrondinformatie en -documenten over hun werk.