Συμφωνία για καθαρή βιομηχανία

Κύριες συνιστώσες της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία

Οικονομικά προσιτή ενέργεια 

Η οικονομικά προσιτή ενέργεια αποτελεί το θεμέλιο της ανταγωνιστικότητας. Για να μειωθούν οι λογαριασμοί ενέργειας που πλήττουν τις βιομηχανίες, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, και παράλληλα για να προχωρήσει η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η Επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο δράσης για την οικονομικά προσιτή ενέργεια με σκοπό:

• να επιταχυνθούν η ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας και ο εξηλεκτρισμός
• να ολοκληρωθεί η εσωτερική αγορά ενέργειας με φυσικές διασυνδέσεις
• να εξασφαλιστεί η αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας και να μειωθεί η εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα

Ενίσχυση της ζήτησης για καθαρά προϊόντα

Η πράξη για την επιτάχυνση της απανθρακοποίησης της βιομηχανίας θα ενισχύσει τη ζήτηση για καθαρά προϊόντα που κατασκευάζονται στην ΕΕ, εισάγοντας κριτήρια βιωσιμότητας, ανθεκτικότητας και «παραγωγής στην Ευρώπη» στις δημόσιες και ιδιωτικές συμβάσεις.  

Η Επιτροπή θα αναθεωρήσει επίσης το πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις το 2026 ώστε να θεσπίσει κριτήρια βιωσιμότητας, ανθεκτικότητας και ευρωπαϊκής προτίμησης στις δημόσιες συμβάσεις της ΕΕ για στρατηγικούς τομείς. 

Χρηματοδότηση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια

Η συμφωνία για καθαρή βιομηχανία θα κινητοποιήσει πάνω από 100 δισ. ευρώ με σκοπό τη στήριξη της παραγωγής στην ΕΕ με καθαρή ενέργεια. Η Επιτροπή, 

• τον Ιούνιο του 2025, ενέκρινε ένα νέο πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία ώστε να επιταχύνει την έγκριση κρατικών ενισχύσεων για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την απαλλαγή της βιομηχανίας από ανθρακούχες εκπομπές και τη διασφάλιση επαρκούς παραγωγικής ικανότητας με καθαρές τεχνολογίες
• θα ενισχύσει το Ταμείο Καινοτομίας και θα προτείνει τη δημιουργία Τράπεζας για την Απανθρακοποίηση της Βιομηχανίας, με στόχο χρηματοδότηση ύψους 100 δισ. ευρώ, με βάση διαθέσιμα κονδύλια του Ταμείου Καινοτομίας, πρόσθετα έσοδα που θα προκύπτουν από τμήματα του ΣΕΔΕ, καθώς και από την αναθεώρηση του InvestEU.
• θα προκηρύξει ειδική πρόσκληση, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», για την τόνωση της έρευνας και της καινοτομίας σ’ αυτούς τους τομείς
• θα τροποποιήσει τον κανονισμό InvestEU ώστε να αυξηθεί το ποσό των χρηματοδοτικών εγγυήσεων που μπορεί να παρέχει το InvestEU για τη στήριξη των επενδύσεων. Το μέτρο αυτό με τη σειρά του θα κινητοποιήσει έως και 50 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη καθαρής τεχνολογίας, την καθαρή κινητικότητα και τη μείωση των αποβλήτων.

Κυκλικότητα και πρόσβαση σε υλικά 

Οι κρίσιμες πρώτες ύλες είναι καίριας σημασίας για τη βιομηχανία μας. Η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει την πρόσβαση σε παρόμοια υλικά και να μειώσει την εξάρτηση από αναξιόπιστους προμηθευτές. Η ενσωμάτωση της κυκλικότητας στη στρατηγική μας για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές έχει ζωτική σημασία για τη βέλτιστη αξιοποίηση των περιορισμένων πόρων της ΕΕ. Η Επιτροπή θα πράξει τα εξής: 

• θα δημιουργήσει έναν μηχανισμό που θα επιτρέπει στις ευρωπαϊκές εταιρείες να συνεργάζονται και να αθροίζουν τη ζήτησή τους για κρίσιμες πρώτες ύλες
• θα δημιουργήσει ένα κέντρο της ΕΕ για τις κρίσιμες πρώτες ύλες με σκοπό την από κοινού αγορά πρώτων υλών για λογαριασμό ενδιαφερόμενων εταιρειών, έτσι ώστε να εξασφαλιστούν οικονομίες κλίμακας και μεγαλύτερη μόχλευση για τη διαπραγμάτευση καλύτερων τιμών και όρων
• θα εκδώσει μια νομοθετική πράξη για την κυκλική οικονομία το 2026 ώστε να επιταχυνθεί η κυκλική μετάβαση και να διασφαλιστεί ότι τα σπάνια υλικά χρησιμοποιούνται και επαναχρησιμοποιούνται αποτελεσματικά, να μειωθούν οι παγκόσμιες εξαρτήσεις μας και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί κυκλικότητα για το 24 % των υλικών έως το 2030. 

Ανάληψη δράσης σε παγκόσμια κλίμακα 

Η ΕΕ χρειάζεται, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, αξιόπιστους παγκόσμιους εταίρους. Εκτός από τις τρέχουσες και τις νέες εμπορικές συμφωνίες, η Επιτροπή: 

• θα προωθήσει εταιρικές σχέσεις καθαρού εμπορίου και επενδύσεων ώστε να υπάρξει διαφοροποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού και να διαμορφωθούν αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες η πρώτη τέτοια εταιρική σχέση υπεγράφη με τη Νότια Αφρική τον Νοέμβριο του 2025
• θα διασφαλίσει ότι η θέση της βιομηχανίας της ΕΕ είναι οικονομικά ασφαλής και ανθεκτική, απέναντι στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και τις γεωπολιτικές αβεβαιότητες, μέσω μιας σειράς μέσων εμπορικής άμυνας και άλλων εργαλείων
• θα απλουστεύσει και θα ενισχύσει τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα, του εργαλείου της ΕΕ που εξασφαλίζει δίκαιη τιμή για τον άνθρακα που εκπέμπεται κατά την παραγωγή αγαθών ενεργοβόρων προϊόντων.

Τον Οκτώβριο του 2025 η Επιτροπή πρότεινε ένα νέο όραμα της ΕΕ για το παγκόσμιο κλίμα και την ενέργεια , για να σκιαγραφήσει πώς η ΕΕ μπορεί να διαμορφώσει την παγκόσμια καθαρή και ανθεκτική μετάβαση και παράλληλα να ενισχύσει τις εταιρικές σχέσεις και να συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.

Δεξιότητες και ποιοτικές θέσεις εργασίας 

Το εργατικό δυναμικό της ΕΕ πρέπει να διαθέτει τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να στηρίξει τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των δεξιοτήτων με αντικείμενο τις καθαρές τεχνολογίες, την ψηφιοποίηση και την επιχειρηματικότητα.  

Η παρούσα Επιτροπή δημιούργησε μια Ένωση Δεξιοτήτων που επενδύει στους εργαζόμενους, αναπτύσσει δεξιότητες και δημιουργεί ποιοτικές θέσεις εργασίας.  

Το Erasmus+ θα ενισχύσει τα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης για την ανάπτυξη ειδικευμένου και ευπροσάρμοστου εργατικού δυναμικού και θα φροντίσει να καλυφθούν οι ελλείψεις δεξιοτήτων σε βασικούς τομείς, παρέχοντας κονδύλια ύψους έως και 90 εκατ. ευρώ. 

Η συμφωνία για καθαρή βιομηχανία θα επικεντρωθεί επίσης στους οριζόντιους παράγοντες διευκόλυνσης που είναι απαραίτητοι για μια ανταγωνιστική οικονομία:  

• τον περιορισμό της γραφειοκρατίας  
• την πλήρη αξιοποίηση της διάστασης της ενιαίας αγοράς,  
• την προώθηση ποιοτικών θέσεων εργασίας,
• τη βελτίωση του συντονισμού πολιτικών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο.