Ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης - Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο
Επίσημος ιστότοπος της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςΕπίσημος ιστότοπος της ΕΕ

Ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης

alt=""

Τα ελεύθερα μέσα ενημέρωσης αποτελούν βασικό πυλώνα κάθε δημοκρατίας και είναι απαραίτητα για μια υγιή οικονομία της αγοράς. Σε παγκόσμια κλίμακα, η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προπύργιο για τα ελεύθερα μέσα ενημέρωσης, αποτελώντας πρότυπο δημοκρατικής ηπείρου. Ωστόσο, υπάρχουν ολοένα και πιο ανησυχητικές τάσεις. Με βάση τις προσπάθειες του παρελθόντος, η Επιτροπή έλαβε σειρά μέτρων για την προστασία της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ, πέραν της ενίσχυσης της ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηρεσιών. Αυτό κορυφώθηκε με την ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 7 Μαΐου 2024. Οι νέοι κανόνες θα εφαρμοστούν πλήρως από τις 8 Αυγούστου 2025.

Νέοι κανόνες για την προστασία της πολυφωνίας και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης

Η ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης ορίζει ένα νέο σύνολο κανόνων για την προστασία της πολυφωνίας και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ. Οι εν λόγω κανόνες θα διασφαλίσουν ότι τα μέσα ενημέρωσης —δημόσια και ιδιωτικά— θα μπορούν να λειτουργούν ευκολότερα σε διασυνοριακό επίπεδο στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, χωρίς αθέμιτες πιέσεις και λαμβανομένου υπόψη του ψηφιακού μετασχηματισμού του χώρου των μέσων ενημέρωσης.

Μεταξύ άλλων, η ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης:

  • προστατεύει τη συντακτική ανεξαρτησία
  • προστατεύει τις δημοσιογραφικές πηγές, μεταξύ άλλων από τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού
  • διασφαλίζει την ανεξάρτητη λειτουργία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης
  • ενισχύει τη διαφάνεια όσον αφορά την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης
  • προστατεύει τα μέσα ενημέρωσης έναντι αδικαιολόγητης αφαίρεσης διαδικτυακού περιεχομένου από πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες
  • καθιερώνει το δικαίωμα προσαρμογής της προσφοράς μέσων ενημέρωσης σε συσκευές και διεπαφές
  • ενισχύει τη διαφάνεια στην κρατική διαφήμιση για τους παρόχους υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης και τις διαδικτυακές πλατφόρμες
  • διασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη αξιολογούν τις επιπτώσεις των βασικών συγκεντρώσεων της αγοράς μέσων ενημέρωσης στην πολυφωνία και τη συντακτική ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης
  • ενισχύει τη διαφάνεια στη μέτρηση κοινού για τους παρόχους υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης και τους διαφημιζόμενους

Θα συσταθεί ένα νέο ανεξάρτητο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης, το οποίο θα απαρτίζεται από εκπροσώπους των εθνικών αρχών ή φορέων μέσων ενημέρωσης και θα επικουρείται από γραμματεία της Επιτροπής, το οποίο θα αρχίσει να λειτουργεί τον Φεβρουάριο του 2025. Το συμβούλιο θα προωθήσει, μεταξύ άλλων, την αποτελεσματική και συνεπή εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου της ΕΕ για τα μέσα ενημέρωσης. Θα αντικαταστήσει την ομάδα των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (ERGA) που συστάθηκε βάσει της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων.

Στήριξη της ΕΕ για δωρεάν μέσα ενημέρωσης

Υπάρχουν επίσης διάφοροι τρόποι με τους οποίους η ΕΕ στηρίζει την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, μεταξύ άλλων με τους εξής τρόπους:

  • Δημιουργία συμβουλίων Τύπου και μέσων ενημέρωσης που ενισχύουν τη θέση των συμβουλίων Τύπου και μέσων ενημέρωσης σε ένα συγκλίνον περιβάλλον μέσων ενημέρωσης (προϋπολογισμός: 0,9 εκατ. ευρώ)
  • Εφαρμογή συστήματος παρακολούθησης της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης για την παροχή βάσης δεδομένων ανά χώρα, η οποία θα περιέχει πληροφορίες σχετικά με την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης (προϋπολογισμός: 0,5 εκατ. ευρώ)
  • Παροχή επιχορηγήσεων για τη στήριξη της καινοτομίας των τοπικών και περιφερειακών μέσων ενημέρωσης και την ενίσχυση της πολυφωνίας (προϋπολογισμός: 2 εκατ. ευρώ)
  • Ύπαρξη μηχανισμού ταχείας αντίδρασης για την παροχή πρακτικής βοήθειας για την προστασία των δημοσιογράφων που απειλούνται (προϋπολογισμός: 3,1 εκατ. ευρώ)
  • Εφαρμογή παρατηρητηρίου για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης για τον εντοπισμό πιθανών κινδύνων για την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης (προϋπολογισμός: 1,1 εκατ. ευρώ)
  • Στήριξη της αναχρηματοδότησης για τομείς των μέσων ενημέρωσης που έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη δημοκρατία (όπως η τοπική και ερευνητική δημοσιογραφία, το δημόσιο συμφέρον και τα κοινοτικά μέσα ενημέρωσης) στο πλαίσιο των εταιρικών σχέσεων για τη δημοσιογραφία του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» (προϋπολογισμός: 5 εκατ. ευρώ)
  • Δημιουργία κόμβου ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης για τη στήριξη των υφιστάμενων και καθιερωμένων ανεξάρτητων ρωσικών και λευκορωσικών μέσων ενημέρωσης που εργάζονται στην ΕΕ (προϋπολογισμός: 2,9 εκατ. ευρώ)
  • Διοργάνωση ευρωπαϊκού φεστιβάλ δημοσιογραφίας και γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης (Προϋπολογισμός: 0,8 εκατ. ευρώ)

Κύριες δράσεις

  1. Μάιος 2024

    Έναρξη ισχύος της ευρωπαϊκής πράξης για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και νέων κανόνων κατά των καταχρηστικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPP)

  2. Δεκέμβριος 2023

    Επίτευξη πολιτικής συμφωνίας για την ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης

  3. Νοέμβριος 2023

    Επίτευξη πολιτικής συμφωνίας για την αντιμετώπιση των καταχρηστικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPP)