Działanie na rzecz równouprawnienia osób LGBTIQ

Osoby LGBTIQ (lesbijki, geje, osoby biseksualne, transpłciowe, interpłciowe i queer) w UE na co dzień doznają dyskryminacji, nienawiści i napastowania. co może mieć szkodliwe skutki dla ich dobrostanu fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Musimy dążyć do ochrony praw i bezpieczeństwa osób LGBTIQ.

Dla wielu osób w UE nadal niebezpiecznie jest mówić otwarcie o swojej orientacji seksualnej, tożsamości płciowej, ekspresji płciowej i cechach płciowych czy po prostu być sobą bez poczucia zagrożenia. Duża liczba osób LGBTIQ jest również zagrożona ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Nie wszyscy czują się wystarczająco bezpiecznie, by zgłaszać policji przypadki zniewagi słownej i przemocy fizycznej.

UE musi odgrywać wiodącą rolę w wysiłkach na rzecz lepszej ochrony praw osób LGBTIQ. Musi ona aktywnie promować równość i niedyskryminację w państwach członkowskich.

^{Źródła: Eurobarometr 2023, badanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) z 2019 r.}

W 2020 r. Komisja po raz pierwszy przyjęła strategię na rzecz równości osób LGBTIQ.

W strategii określono szereg ukierunkowanych działań mających na celu zaradzenie problemowi nierówności, który dotyka osoby LGBTIQ, wprowadzenie równości osób LGBTIQ we wszystkich obszarach polityki oraz zadbanie o nagłośnienie stanowiska osób LGBTIQ w życiu publicznym. Ma to na celu połączenie sił państw członkowskich i innych podmiotów na wszystkich szczeblach we wspólnym wysiłku na rzecz skuteczniejszego zwalczania dyskryminacji osób LGBTIQ do 2025 r.

Strategia opiera się na czterech głównych filarach:

Śledzenie postępów

Opublikowane w 2023 r. sprawozdanie z postępu realizacji tej strategii pokazuje, że w ostatnich latach w europejskich społeczeństwach znacznie rozpowszechniły się nienawiść oraz narracje wymierzone w osoby LGBTIQ. Komisja podejmuje działania w celu zwalczania tego problemu i nie waha się wszcząć postępowania w sprawie naruszenia przepisów w przypadkach, gdy łamane są prawa podstawowe osób LGBTIQ.

Z drugiej strony w sprawozdaniu stwierdzono, że coraz więcej państw UE przyjmuje krajowe plany działania dotyczące osób LGBTIQ lub strategie na rzecz zwalczania dyskryminacji osób LGBTIQ. W wielu krajach wprowadzono również lub zmieniono przepisy, które rozszerzają zakres ochrony przed dyskryminacją ze względu na płeć i orientację seksualną.

Postępy mogą wymagać czasu, jednak wiele ze środków uwzględnionych w strategii na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020–2025 zostało już zrealizowanych lub jest obecnie wdrażanych. Celem tych działań jest branie pod uwagę równości we wszystkich obszarach polityki i prawodawstwie UE oraz w unijnych programach finansowania. Dzięki strategii nadal propagowane będzie podejście intersekcjonalne z uwzględnieniem osób LGBTIQ.

Komisja Europejska wspiera finansowo projekty promujące równość osób LGBTIQ, między innymi za sprawą programu „Obywatele, równość, prawa i wartości” (CERV). 

Ponadto bezpośrednie wsparcie finansowe w formie dotacji CERV otrzymuje pięć europejskich organizacji parasolowych działających na rzecz praw osób LGBTIQ:

• europejski oddział Międzynarodowego Stowarzyszenia Lesbijek, Gejów, Osób Biseksualnych, Transseksualnych i Interseksualnych (ILGA-Europe)
• Międzynarodowa Organizacja Młodzieżowa i Studencka Lesbijek, Gejów, Osób Biseksualnych, Transpłciowych i Queer (IGLYO)
• Transgender Europe (TGEU)
• europejska filia Międzynarodowej Organizacji Osób Interpłciowych (OII Europe)
• Eurośrodkowoazjatycka Społeczność Lesbijek* (EL*C)

Więcej informacji na temat finansowania i nowe zaproszenia do składania wniosków

Komisja Europejska angażuje się w udostępnianie osobistych historii osób LGBTIQ z całej Europy w formie wideo.

Unia Europejska skupia się na egzekwowaniu i poprawie ochrony prawnej osób LGBTIQ w różnych ważnych obszarach. Obejmują one między innymi: 

• wzmocnienie ochrony prawnej osób LGBTIQ przed przestępstwami z nienawiści, nawoływaniem do nienawiści i przemocą 
• zapewnianie praw i poprawę ochrony osób LGBTIQ i ich rodzin w sytuacjach transgranicznych 
• poszanowanie praw migrujących osób LGBTIQ ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej

Kraje UE są zobowiązane do przestrzegania Karty praw podstawowych UE przy wdrażania prawa unijnego. Prawa podstawowe przeważnie chroni także konstytucja Twojego kraju. Jeżeli uważasz, że Twoje prawa dotyczące równości są naruszane, dowiedz się, jak możesz złożyć skargę na szczeblu krajowym.