REPowerEU: οικονομικά προσιτή, εξασφαλισμένη και βιώσιμη ενέργεια για την Ευρώπη

Δράσεις

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κατέστησε ακόμα πιο σαφές ότι η ΕΕ πρέπει να βρει εναλλακτικούς τρόπους για να διασφαλίσει τον ενεργειακό της εφοδιασμό. Παρόλο που, πράγματι, ορισμένα κράτη μέλη εισήγαν παραδοσιακά περισσότερο ρωσικό αέριο σε σχέση με άλλα, οι συνέπειες των πιθανών διαταραχών θα έπλητταν από κοινού το σύνολο των κρατών μελών. Για τον λόγο αυτό είναι επιτακτικό όλα τα κράτη μέλη να δρουν σε αγαστή συνεργασία και να είναι έτοιμα να μοιραστούν το φυσικό αέριο με τους γείτονές τους σε περίπτωση ανάγκης.

Η ΕΕ πρέπει να εξασφαλίσει τον ενεργειακό εφοδιασμό της όχι μόνο για τον προσεχή χειμώνα, αλλά και για τα επόμενα έτη. Γι’ αυτόν τον λόγο οι εταιρικές μας σχέσεις επικεντρώνονται στην οικοδόμηση ενός πιο πράσινου μέλλοντος με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας.

Οι υποδομές που χρησιμοποιούμε σήμερα για το αέριο μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον για το καθαρό υδρογόνο. Σήμερα επενδύουμε και στην απανθρακοποίηση της μελλοντικής οικονομίας μας.

Η ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ, η οποία εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 2022, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού μας όλο το 2022. Η πλατφόρμα αυτή συμβάλλει στον συντονισμό της δράσης και των διαπραγματεύσεων της ΕΕ με εξωτερικούς προμηθευτές αερίου ώστε να αποτρέπεται ο κίνδυνος πλειοδοσίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Η πλατφόρμα αξιοποιεί επίσης τη βαρύτητα της ενιαίας αγοράς της ΕΕ προκειμένου να επιτύχει καλύτερους όρους για όλους τους καταναλωτές της ΕΕ.

Μετά τη γενική στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ πρότεινε κοινές προμήθειες αερίου ώστε να διασφαλίσει την πρόσβαση όλων των Ευρωπαίων σε οικονομικά προσιτή ενέργεια και να αποτρέψει τυχόν διαταραχές του ενεργειακού εφοδιασμού. Το σύστημα αυτό μας επέτρεψε να αρχίσουμε να προμηθευόμαστε από κοινού, ως Ευρωπαίοι, αέριο για την κάλυψη μέρους των αναγκών μας, αντί να ανταγωνιζόμαστε μεταξύ μας για ελλιπείς προμήθειες αερίου.

Τον Μάιο του 2023 η ΕΕ κατάφερε να προσελκύσει προσφορές από συνολικά 25 προμηθεύτριες εταιρείες, οι οποίες αντιστοιχούν σε περισσότερο από 13,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου (bcm). Η ποσότητα αυτή υπερβαίνει κατά πολύ τα 11,6 bcm της κοινής ζήτησης που υπέβαλαν οι εταιρείες της ΕΕ μέσω του πρώτου διαγωνισμού (στο πλαίσιο του μηχανισμού από κοινού αγορών AggregateEU). Οι εταιρείες της ΕΕ θα είναι πλέον σε θέση να διαπραγματεύονται τους όρους των συμβάσεων προμηθειών απευθείας με τις προμηθεύτριες εταιρείες. Τέσσερις επιπλέον διαγωνισμοί θα ακολουθήσουν έως το τέλος του 2023.

Νέοι κανόνες αποθήκευσης φυσικού αερίου

Για να αποφευχθούν οι διακοπές ρεύματος και οι ελλείψεις ενέργειας, οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν να γεμίσουν τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης αερίου πριν από τον χειμώνα.

• Ο στόχος της ΕΕ που συμφωνήθηκε το περασμένο έτος ήταν να πληρωθούν οι εγκαταστάσεις υπόγειας αποθήκευσης αερίου έως το 80 % της χωρητικότητας έως την 1η Νοεμβρίου 2022.
  Συνεργαζόμενες, οι χώρες της ΕΕ υπερέβησαν τον στόχο αυτόν και έφτασαν στο 95 % των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου.
• Ο στόχος για τους επόμενους χειμώνες θα είναι η πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης έως το 90 % της χωρητικότητάς τους πριν από την 1η Νοεμβρίου κάθε έτους.
• Φέτος η ΕΕ πέτυχε ήδη τον στόχο του 90 % στα μέσα Αυγούστου.

Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο πιο οικονομικός, ασφαλής και καθαρός τρόπος για να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία. Οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία της Ευρώπης συνέβαλαν όλοι στην επίτευξη του στόχου αυτού.

Σε επίπεδο ΕΕ τα κράτη μέλη συμφώνησαν με τις προτάσεις της Επιτροπής για τη μείωση, σε οικειοθελή βάση, της χρήσης φυσικού αερίου στην ΕΕ κατά 15 % τον περασμένο χειμώνα.

Παρέμβαση στις τιμές του φυσικού αερίου

Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι σήμερα χαμηλότερες σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία χάρη, εν μέρει, στη συντονισμένη ευρωπαϊκή αντίδραση στο πλαίσιο του REPowerEU. Επίσης, σήμερα η Ευρώπη επενδύει, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, σε καθαρές μορφές ενέργειες και στην ενεργειακή ανεξαρτησία.

Ακόμη, οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν να θέσουν ένα όριο στις εκτινάξεις των τιμών του φυσικού αερίου για να προστατεύσουν τους πολίτες και την οικονομία. Ένα ανώτατο όριο τιμών για τις συναλλαγές αερίου θα επιβάλλεται όταν και αν οι τιμές του φυσικού αερίου φθάσουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα.

Αυτός ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς είναι προσωρινός και ισχύει έως τον Φεβρουάριο του 2024.

Περισσότερα σχετικά με τον διορθωτικό μηχανισμό

Η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές είναι:

• επωφελής για το κλίμα
• επωφελής για την ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ
• επωφελής για την ενεργειακή ασφάλεια και
• δημιουργεί θέσεις εργασίας στην ΕΕ

Το σχέδιο REPowerEU επιταχύνει την πράσινη μετάβαση και προωθεί μαζικές επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Σχεδιάζουμε να συνεχίσουμε την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· το 2023 αναμένουμε να αυξηθεί περαιτέρω η δυναμικότητα παραγωγής με την αντικατάσταση επιπλέον 12 bcm φυσικού αερίου με ανανεώσιμες πηγές.

Τον Μάρτιο του 2023 η ΕΕ συμφώνησε να αυξήσει τη δυναμικότητά παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αυξάνοντας τον υποχρεωτικό στόχο της ΕΕ για το 2030 στο 42,5 %, με τη φιλοδοξία να φτάσει το 45 % ―δηλαδή σχεδόν στο διπλάσιο του σημερινού ποσοστού ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ΕΕ.

Για να υποστηριχθεί η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, πρέπει να μάθουμε να προωθούμε καλύτερα τη βιομηχανία μας ―από το υδρογόνο έως τα χημικά, από τη βιοτεχνολογία έως τη νανοτεχνολογία. Για την υλοποίηση του σχεδίου αυτού, τον Φεβρουάριο του 2023 προτείναμε το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την Ευρώπη.

Πώς χρηματοδοτείται το REPowerEU

Το σχέδιο REPowerEU απαιτεί μαζικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Κινητοποιούμε σχεδόν 300 δισ. ευρώ ―περίπου 72 δισ. ευρώ με τη μορφή επιχορηγήσεων και περίπου 225 δισ. με τη μορφή δανείων. Ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) βρίσκεται στο επίκεντρο της χρηματοδότησης αυτής.

Το ποσό αυτό θα περιλαμβάνει χρηματοδότηση περίπου 10 δισ. ευρώ για τις ελλείπουσες συνδέσεις στα δίκτυα φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου, ώστε κανένα κράτος μέλος να μην μείνει χωρίς θέρμανση, και πάνω από 2 δισ. ευρώ για υποδομές πετρελαίου ώστε να σταματήσουν οι αποστολές ρωσικού πετρελαίου. Η υπόλοιπη χρηματοδότηση (το 95 %) θα διατεθεί για την επιτάχυνση και την κλιμάκωση της μετάβασης σε καθαρή ενέργεια.

Η πρόοδος που πραγματοποιήσαμε το περασμένο έτος μας επέτρεψε να βρισκόμαστε σε καλή θέση στο τέλος του φετινού χειμώνα (2022/2023), χωρίς ελλείψεις αερίου, και μπορούμε να ξεκινήσουμε την νέα περίοδο επαναπλήρωσης με εμπιστοσύνη και με αποθέματα πλήρη κατά το ήμισυ.

Θα πρέπει, όμως, να μην τρέφουμε ψευδαισθήσεις, γιατί και οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι, όσο η Ρωσία συνεχίζει τη βίαιη εισβολή της στην Ουκρανία και χρησιμοποιεί τον ενεργειακό εφοδιασμό ως όπλο.

Για τον λόγο αυτόν θα επικεντρωθούμε στη συνέχιση της υλοποίησης του σχεδίου REPowerEU, συγκεκριμένα: