De 27e VN-klimaatconferentie (COP27) vond plaats van 6 tot 20 november 2022 in Sharm-El-Sheikh.
Onder Egyptisch voorzitterschap kwamen de partijen op de COP27-top bijeen om vaart te zetten achter de maatregelen om de doelstellingen te halen van de Overeenkomst van Parijs en het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering.
Tijdens de COP27 heeft de Europese Commissie blijk gegeven van ambitie en flexibiliteit om de doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 °C binnen bereik te houden. Een sterke en eensgezinde Europese inspanning heeft bijgedragen tot een moeizaam bereikt akkoord om de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs overeind te houden. De opbouwende inspanningen van de EU hebben ook bijgedragen tot de invoering van evenwichtige nieuwe financieringsregelingen, met een grotere donorbasis, om kwetsbare gemeenschappen te helpen het hoofd te bieden aan verlies en schade door de klimaatverandering.
COP27 heeft de doelstelling van 1,5 °C overeind gehouden. Helaas heeft de COP27 geen toezegging gekregen van ’s werelds grootste uitstoters om hun uitstoot van fossiele brandstoffen geleidelijk af te bouwen, noch nieuwe toezeggingen gekregen op het gebied van maatregelen om klimaatverandering te beperken. Maar de EU zal de ingeslagen koers aanhouden, met name via de Europese Green Deal en REPowerEU, omdat het van essentieel belang is de ambitie van de Overeenkomst van Parijs binnen bereik te houden.
- De partijen waren het erover eens dat een snelle, diepgaande en duurzame vermindering van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen nodig is om de opwarming van de aarde tot 1,5 °C te beperken. De uitstoot moet daarvoor tegen 2030 met 43% zijn verminderd ten opzichte van het niveau van 2019.
- Zij herhaalden de oproep van het klimaatpact van Glasgow om nationaal bepaalde bijdragen uiterlijk eind 2023 zo nodig aan te passen om de temperatuurdoelstelling van de Overeenkomst van Parijs te kunnen halen.
- Het klimaatpact van Glasgow zal als leidraad dienen voor een nieuw werkprogramma voor beperking van de klimaatverandering, om de partijen aan te moedigen hun doelstellingen en maatregelen die moeten leiden tot een nettonuluitstoot op elkaar af te stemmen.
- Tussen de partijen is overeenstemming bereikt over nieuwe financieringsregelingen voor ontwikkelingslanden die bijzonder kwetsbaar zijn voor de negatieve gevolgen van klimaatverandering. Dit omvat een nieuw fonds dat zich richt op het aanpakken van verlies en schade.
EU-initiatieven tijdens de COP27
Strategische partnerschappen
Tijdens de COP27 heeft de Commissie veel bilaterale en multilaterale overeenkomsten gesloten. Zij heeft strategische partnerschapsovereenkomsten gesloten met
- Kazachstan over grondstoffen, batterijen en hernieuwbare waterstof
- Namibië over duurzame grondstoffen en hernieuwbare waterstof
- Egypte over hernieuwbare waterstof
Bosbouwpartnerschappen
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Commissie, is bospartnerschappen aangegaan met Guyana, Mongolië, Congo, Uganda en Zambia. Via deze partnerschappen zal de EU haar partners ondersteunen bij het duurzaam beheer en behoud van bossen, een van de beste natuurlijke hulpbronnen ter wereld om de klimaatverandering te bestrijden, de biodiversiteit in stand te houden en duurzame ontwikkeling te bevorderen. Meer lezen
Het belang van de natuur voor de onderling verbonden klimaat- en biodiversiteitscrises was ook een belangrijk aandachtspunt van de COP15 over biodiversiteit, die in december in Montreal (Canada) plaatsvond.
Global Methane Pledge
De Verenigde Staten, de EU en hun partners hebben formeel de Global Methane Pledge gelanceerd, een initiatief om de uitstoot van methaan wereldwijd terug te dringen zodat de doelstelling om de opwarming tot 1,5 °C te beperken, binnen bereik blijft. Tijdens de COP27 toonde de Commissie zich ingenomen met de toenemende steun voor dit initiatief, dat nu door ruim 150 landen wordt gesteund. Meer lezen
Afrika: steun voor aanpassing aan en weerbaarheid tegen klimaatverandering
De EU en de Afrikaanse Unie hebben een nieuw Team Europa-initiatief inzake aanpassing aan en weerbaarheid tegen klimaatverandering in Afrika aangekondigd als onderdeel van het Global Gateway-investeringspakket EU-Afrika. Door bundeling van bestaande en nieuwe klimaatadaptatieprogramma’s, met een gezamenlijke waarde van meer dan 1 miljard euro, vergroot dit Team Europa-initiatief het effect van de programma’s dankzij een betere coördinatie en een versterkte beleidsdialoog tussen de EU en de Afrikaanse Unie.
Partnerschap voor een rechtvaardige energietransitie
De regeringen van Zuid-Afrika, Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de VS hebben samen met de EU een nieuw ambitieus langetermijnpartnerschap voor een rechtvaardige energietransitie aangekondigd om de inspanningen van Zuid-Afrika op het gebied van decarbonisatie te ondersteunen. Het partnerschap heeft tot doel de economie van Zuid-Afrika sneller koolstofvrij te maken, met bijzondere aandacht voor het elektriciteitssysteem. Tijdens de COP27 heeft de EU ook het investeringsplan voor een rechtvaardige energietransitie van Zuid-Afrika verwelkomd en goedgekeurd, en op de G20 op Bali een nieuw partnerschap voor een rechtvaardige energietransitie met Indonesië ondertekend.
Tijdens de conferentie heeft de Commissie online en in het EU-paviljoen in Sharm el-Sheikh meer dan 125 nevenevenementen georganiseerd over kwesties als biodiversiteitsbescherming en natuurherstel, energiezekerheid en de groene transitie, duurzame financiering, voedsel- en waterzekerheid, en onderzoek en innovatie. Deze omvatten een dialoog tussen uitvoerend vicevoorzitter Frans Timmermans en jongerenvertegenwoordigers uit de hele wereld.
De bijdrage van Team Europa aan wereldwijde klimaatfinanciering
Om de klimaatcrisis aan te pakken, moeten de emissies overal ter wereld dalen. Veel landen hebben al te kampen met de gevolgen van de klimaatcrisis. De EU heeft tussen 2013 en 2020 middelen verzameld om ontwikkelingslanden te ondersteunen bij de mitigatie van en adaptatie aan de klimaatverandering, door
- wereldwijd klimaatmaatregelen te financieren, met bijzondere aandacht voor de armste en meest kwetsbare landen en gemeenschappen
- subsidies te gebruiken om particuliere investeringen en financiering van internationale ontwikkelingsbanken aan te trekken
Samen leveren de EU en haar lidstaten de grootste bijdrage aan publieke klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden, goed voor een bedrag van 23,4 miljard euro in 2020. Iets minder dan de helft van dat geld wordt verstrekt in de vorm van subsidies. Dit vertegenwoordigt een belangrijk aandeel van de wereldwijde doelstelling van 100 miljard dollar die de ontwikkelde landen hebben toegezegd tijdens de klimaattop van Kopenhagen in 2009.