Ο προϋπολογισμός της ΕΕ
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ συνδυάζει πόρους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Με τον προϋπολογισμό της ΕΕ χρηματοδοτούνται οι προτεραιότητες της ΕΕ, αλλά και μεγάλα έργα υποδομής και έρευνας. Επίσης, χρηματοδοτούνται μέτρα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση προκλήσεων που υπερβαίνουν τα σύνορά της ΕΕ, όπως η πανδημία του κορονοϊού, η κλιματική αλλαγή και η απειλή της τρομοκρατίας.
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ συμπληρώνει τους εθνικούς προϋπολογισμούς των χωρών της ΕΕ: αποτρέπει την αλληλεπικάλυψη των προσπαθειών και ενεργοποιείται όταν κρίνεται πιο αποτελεσματικό να δαπανηθούν χρήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο απ’ ό,τι σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο.
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αφορά επίσης την αλληλεγγύη, καθώς επιτρέπει στην ΕΕ να στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη των λιγότερο εύπορων κρατών μελών. Χάρη σε αυτόν, η ΕΕ μπορεί να προσφέρει βοήθεια σε χώρες της ΕΕ όταν πλήττονται από φυσικές καταστροφές.
Αλληλεγγύη σημαίνει επίσης παροχή στήριξης στους γείτονες ή άλλες τρίτες χώρες, και χορήγηση βοήθειας με σκοπό τη βελτίωση της ζωής των πολιτών τους. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ επιτρέπει στην ΕΕ να διατηρήσει και να ενισχύσει τον ρόλο της ως παγκόσμιου παράγοντα και να συνεχίσει να είναι, μαζί με τα κράτη μέλη της, ο μεγαλύτερος χορηγός αναπτυξιακής και ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως.
Αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει ευρύ φάσμα μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία του κορονοϊού, μεταξύ άλλων:
- χορήγησε δάνεια ύψους έως και 100 δισ. ευρώ για συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος SURE·
- δημιούργησε την Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορονοϊού (CRII) και την Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορονοϊού+ (CRII+) με σκοπό να δώσει τη δυνατότητα στις χώρες της ΕΕ να χρησιμοποιήσουν τη χρηματοδότηση της πολιτικής συνοχής για να στηρίξουν τους τομείς που κινδυνεύουν περισσότερο από την πανδημία·
- υπέγραψε συμβάσεις με έξι φαρμακευτικές εταιρείες για να διασφαλίσει την πρόσβαση σε εμβόλια κατά της COVID-19·
- κινητοποίησε 2,7 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης για να διευκολύνει τις χώρες της ΕΕ να περιορίσουν το άμεσο οικονομικό κόστος της πανδημίας·
- διέθεσε έως και 806,9 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές στο πλαίσιο του ταμείου ανάκαμψης NextGenerationEU προκειμένου να επιτευχθεί μια πιο πράσινη, πιο ψηφιακή και πιο βιώσιμη ανάκαμψη.
Η απόκριση της ΕΕ στην πανδημία του κορονοϊού
Όλοι επωφελούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ δεν αφορά ούτε αφορούσε ποτέ το δούναι και λαβείν. Αντιθέτως, αφορούσε πάντα τη συγκέντρωση πόρων, την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων και τη δημιουργία ενωσιακής προστιθέμενης αξίας. Είχε πάντοτε ως στόχο να βοηθά τους Ευρωπαίους να ζουν καλύτερα.
Συνεπώς, είναι εσφαλμένο το αφήγημα σχετικά με το πόσο συνεισφέρει κάθε χώρα της ΕΕ στον προϋπολογισμό και με το πόσο επωφελείται από αυτόν. Στο πλαίσιο του αφηγήματος αυτού δεν λαμβάνονται υπόψη τα οφέλη των κρατών μελών από την ενιαία αγορά και δεν προσμετρώνται οι επιχειρηματικές ευκαιρίες που δημιουργεί η πολιτική συνοχής —η κύρια επενδυτική πολιτική της ΕΕ— για τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ένωση. Η ΕΕ συνεισφέρει σημαντικά στις οικονομίες των κρατών μελών της και το γεγονός αυτό παραβλέπεται εντελώς στους εν λόγω υπολογισμούς.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν το 2019, τα οφέλη των κρατών μελών από την ενιαία αγορά υπερέβησαν κατά 6 φορές τις συνεισφορές τους σε αυτήν. Αυτό σημαίνει εξαπλάσια απόδοση επένδυσης. Η αναλογία μεταξύ οφελών και συνεισφορών ποικίλλει μεταξύ των χωρών της ΕΕ, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι ορισμένα κράτη μέλη επωφελούνται περισσότερο. Αυτό συμβαίνει επειδή η ενιαία αγορά παρέχει πρόσβαση σε 450 εκατομμύρια πελάτες και προσφέρει ευκαιρίες που καμία χώρα της ΕΕ δεν μπορεί να προσφέρει μόνη της.
Διαβάστε παρακάτω περισσότερα παραδείγματα για τον τρόπο με τον οποίο ο προϋπολογισμός της ΕΕ έχει επιτύχει θετικά αποτελέσματα μέχρι σήμερα και για τον τρόπο με τον οποίο θα συνεχίσει να πετυχαίνει θετικά αποτελέσματα κατά την περίοδο 2021-2027.
Ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας
Η έρευνα και η καινοτομία είναι καίριας σημασίας για τη μελλοντική ανάπτυξη. Με το ερευνητικό πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα συνεχίσουν να λαμβάνουν πολύτιμη στήριξη κορυφαίοι ερευνητές και φορείς καινοτομίας προκειμένου να διασφαλιστεί μια πράσινη, υγιής και ανθεκτική Ευρώπη.
Οι ευρωπαϊκοί στόχοι που επιδιώκονται είναι, για παράδειγμα: διάσωση τριών εκατομμυρίων ζωών από τον καρκίνο έως το 2030, 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις, υγιείς ωκεανοί, θάλασσες και εσωτερικά ύδατα, υγιή εδάφη και υγιεινά τρόφιμα, καθώς και περιφέρειες ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή.
Επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη
Από το 2015 το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων
- έχει στηρίξει πάνω από 8,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας·
- έχει συμβάλει στην παροχή ανανεώσιμης ενέργειας σε 10 εκατομμύρια νοικοκυριά·
- έχει συμβάλει στην παροχή διαδικτύου υψηλής ταχύτητας σε 15 εκατομμύρια νοικοκυριά.
Κατά την περίοδο 2021-2027, οι επενδύσεις στην Ευρώπη θα συνεχίσουν να λαμβάνουν στήριξη από το διάδοχο πρόγραμμα του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη, InvestEU.
Περιφερειακή ανάπτυξη
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)
- θα χρηματοδοτήσει βελτιωμένες υπηρεσίες υγείας στην ΕΕ·
- θα στηρίξει τις επενδύσεις σε μικρές επιχειρήσεις·
- θα συμβάλει στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών·
- θα προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη·
- θα βελτιώσει την πρόσβαση σε νέες αγορές αγαθών, υπηρεσιών και επενδύσεων·
- θα προσφέρει ευκαιρίες στον τομέα τον δημόσιων συμβάσεων για τις υποδομές, την τεχνολογία πληροφοριών, την έρευνα και την ανάπτυξη.
EU regional and urban development
Γεωργία και περιβάλλον
Κατά την περίοδο 2021-2027
- η κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) θα συμβάλει στη διασφάλιση της πρόσβασης σε ασφαλή, υψηλής ποιότητας, οικονομικά προσιτά, θρεπτικά και ποικίλα τρόφιμα και θα στηρίξει τη μετάβαση προς μια πλήρως βιώσιμη γεωργία και αγροτική ανάπτυξη·
- το πρόγραμμα LIFE θα χρηματοδοτήσει έργα που αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και στη διατήρηση των φυτικών και ζωικών ειδών που επί του παρόντος απειλούνται·
- το νέο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα στηρίξει τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα περιορίζοντας τον αντίκτυπο της μετάβασης στις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο.
Καταπολέμηση της τρομοκρατίας
Το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας θα ενισχυθεί στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ ώστε να συμβάλει στη βελτίωση της ικανότητας της ΕΕ να αντιμετωπίζει απειλές κατά της ασφάλειας μέσω
- της ανταλλαγής πληροφοριών·
- της διενέργειας κοινών αξιολογήσεων κινδύνου και ερευνών·
- της χρήσης κοινών τεχνολογιών και της συνένωσης δυνάμεων για την αντιμετώπιση κοινών απειλών.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας θα συνεχίσει να προωθεί τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας μεταξύ βιομηχανιών κάθε μεγέθους.
Αντιμετώπιση της πρόκλησης της μετανάστευσης
Ορισμένες χώρες της ΕΕ είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε έντονες μεταναστευτικές πιέσεις από άλλες. Κατά την περίοδο 2021-2027, αυξάνεται η στήριξη για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί το σύστημα ασύλου εντός της ΕΕ. Οι χώρες θα λάβουν επίσης περισσότερα κονδύλια της ΕΕ για να μπορέσουν να διαχειριστούν καλύτερα τη μετανάστευση προς την ΕΕ, όπως μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex).