Wereldwijde samenwerking en solidariteit zijn onontbeerlijk om de coronapandemie doeltreffend te bestrijden en vaccins, tests en behandelingen overal beschikbaar te maken.
Niemand is veilig zolang niet iedereen veilig is.
Daarom speelt de EU een voortrekkersrol bij de multilaterale respons, om ervoor te zorgen dat niemand aan zijn lot wordt overgelaten. De volksgezondheid en het duurzaam wereldwijd herstel zijn daarvan afhankelijk.
Actueel
22 juni 2022 – De Europese Commissie en Spanje hebben een nieuw partnerschap tussen de EU, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied gelanceerd, voor de lokale productie van vaccins, geneesmiddelen en andere gezondheidstechnologieën en het versterken van de gezondheidszorgstelsels. Het partnerschap zal de sociale, economische en wetenschappelijke banden tussen regio’s aanvullen en verder versterken.
Team Europa
De wereldwijde respons van de EU op de coronapandemie bedraagt 46 miljard euro van "Team Europa", een gezamenlijke actie van de EU, haar lidstaten en Europese financiële instellingen.
Dit geld helpt ruim 130 partnerlanden om:
- de gezondheidscrisis aan te pakken
- hun gezondheidsstelsels te versterken
- te zorgen voor schoon water en sanitaire voorzieningen
- de sociaal-economische gevolgen van de pandemie te verzachten
Bijna 10 miljoen euro is bedoeld ter versterking van belangrijke sectoren die de crisis binnen de perken kunnen houden, zoals de zorg, water en sanitaire voorzieningen.
EU‑mechanisme voor civiele bescherming
Sinds het begin van de pandemie heeft het EU-mechanisme voor civiele bescherming de levering van meer dan 23 miljoen persoonlijke beschermingsmiddelen en medische uitrusting aan meer dan 30 landen gecoördineerd. Via het mechanisme zijn al 32 miljoen vaccindoses aan 40 landen geleverd.
Wereldgezondheidstop
Op de Wereldgezondheidstop hebben de leiders van de G20 zich verbonden tot een reeks maatregelen om het einde van de coronacrisis sneller te bewerkstelligen en te zorgen voor een betere voorbereiding op toekomstige pandemieën. De G20 onderstreepte het belang van meer en gediversifieerde productie en erkende de rol van intellectuele eigendom bij het waarborgen van billijkheid. Ook was de G20 van mening dat gelijke toegang tot vaccins moet worden gewaarborgd en dat landen met een laag en middeninkomen daarbij moeten worden geholpen.
Team Europa presenteerde tijdens de top concrete bijdragen, waaronder zijn werkzaamheden met industriële partners die in Europa vaccins produceren, om de doses voor lage- en middeninkomenslanden snel beschikbaar te stellen.
Steun voor de lokale vaccinproductie
Om de productiecapaciteit in Afrika en de toegang tot vaccins, geneesmiddelen en gezondheidstechnologieën te vergroten, heeft Team Europa op 21 mei 2021 een initiatief van 1 miljard euro gelanceerd. Hiermee wordt de doelstelling van de Afrikaanse Unie ondersteund om in 2040 60 % van de op het continent gebruikte vaccins lokaal te produceren en tegelijkertijd de lokale farmaceutische systemen te versterken.
De EU is samen met Spanje ook een partnerschap met Latijns-Amerika en het Caribisch gebied aangegaan om de lokale productie van vaccins, geneesmiddelen en andere gezondheidstechnologieën te ondersteunen en de veerkracht van de gezondheidsstelsels te versterken.
Donormarathon
In mei 2020 startte de Commissie de wereldwijde coronarespons, een donormarathon om geld op te halen voor onderzoek en de ontwikkeling van tests, behandelingen en vaccins.
Om de zorg en het mondiale herstel te ondersteunen, hebben donoren uit de hele wereld bijna 16 miljard euro toegezegd, waaronder 1,4 miljard van de Europese Commissie.
Access to COVID-19 Tools (ACT) Accelerator
De Wereldgezondheidsorganisatie, de EU en de mondiale gezondheidsorganisaties hebben in april 2020 een nieuw initiatief genomen: de “Access to COVID-19 Tools (ACT) Accelerator”, Het doel is
- versneld vaccins, tests en behandelingen voor COVID-19 te ontwikkelen
- ervoor te zorgen dat deze overal ter wereld op billijke wijze toegankelijk zijn
- de gezondheidsstelsels te versterken
De ACT-Accelarator brengt regeringen, wetenschappers, het maatschappelijk middenveld, liefdadigheidsinstellingen en wereldwijde gezondheidsorganisaties samen. Hiervoor hebben de betrokken partijen samen al 23,06 miljard euro toegezegd.
COVAX
COVAX (kort voor COVID-19 Vaccines Global Access) is een wereldwijd initiatief om iedereen gelijke toegang te geven tot coronavaccins; het wordt geleid door Gavi, de Vaccine Alliance, de Wereldgezondheidsorganisatie, de Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI) en UNICEF. Het is de vaccinpijler van ACT-Accelerator.
Tot dusver hebben de donoren al 12,2 miljard euro toegezegd aan COVAX.
Meer dan 5 miljard euro van Team Europa van de EU brengt ons dichter bij de doelstelling van COVAX om 1,8 miljard doses beschikbaar te stellen voor de lagere-inkomenseconomieën.
Op 24 februari 2021 kreeg Ghana als eerste land coronavaccins via COVAX. Er werden 600.000 doses van het levensreddende vaccin in Accra geleverd. Commissievoorzitter Von der Leyen noemde het „echt een historisch moment van wereldwijde solidariteit”.
Midden juni 2022 waren dankzij COVAX al ruim 1,5 miljard doses aan 145 landen geleverd.
EU-mechanisme voor het delen van vaccins
Dankzij dit EU-mechanisme kunnen de 27 lidstaten door de EU aangekochte doses delen met derde landen, onder meer via COVAX.
In juni 2022 hadden de EU-landen al ruim 477 miljoen doses aan landen over de hele wereld gedoneerd. Dat is meer dan de donatiedoelstelling. Het leeuwendeel daarvan, zo'n 407 miljoen doses, is gedeeld via COVAX.
Daarnaast hebben de EU-landen 70 miljoen doses geleverd via bilaterale donaties, bijvoorbeeld aan onze buren op de Westelijke Balkan.
Momenteel is 62% van de wereldbevolking gevaccineerd. Een groot deel van de vaccindoses die daarvoor nodig waren, waren geëxporteerd of gedoneerd door Europa. En we zullen nog meer doen.
We gaan er nog harder voor werken om de vaccinatiegraad in Afrika op te trekken, want die is lager dan in de rest van de wereld.
Daarom heeft voorzitter Von der Leyen tijdens de tweede COVID-19-top nog eens 300 miljoen euro aangekondigd om de uitrol en het gebruik van vaccins in Afrika te versnellen, plus 100 miljoen euro om de toegang tot en de inzet van diagnostiek en behandelingen te verbeteren en de gezondheidszorgstelsels in de partnerlanden te versterken.
De Commissie is ook van plan 427 miljoen euro (450 miljoen dollar) bij te dragen aan het Global Pandemic Preparedness Fund ter ondersteuning van inspanningen om toekomstige pandemieën te voorkomen en er beter op te reageren, onder voorbehoud van een akkoord over de governance ervan.
Wij zullen nauw blijven samenwerken met internationale partners zoals de Verenigde Staten om de vaccinatie-inspanningen op te voeren, de mondiale toeleveringsketens en de lokale productie te versterken en het wereldwijde gezondheidsbeveiligingskader te verbeteren.
In totaal heeft Team Europa beloofd 700 miljoen doses te delen voor het einde van 2022. Ons doel is er zo snel mogelijk voor te zorgen dat 70% van de wereldbevolking gevaccineerd is.
Uitvoer van vaccins
Gedurende de pandemie is de EU eerlijk en open gebleven tegenover de rest van de wereld. Sinds december 2020 zijn bijna 2,5 miljard vaccindoses geëxporteerd naar ruim 168 landen.
De EU heeft een voortrekkersrol gespeeld bij de werkzaamheden in het kader van de reactie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) op de coronapandemie. Als reactie op de uitzonderlijke omstandigheden van de coronapandemie hebben de ministers tijdens de 12e Ministeriële Conferentie van de WTO overeenstemming bereikt over een aantal verduidelijkingen en een ontheffing van bepaalde verplichtingen uit hoofde van de TRIPS-overeenkomst. Zo kunnen in aanmerking komende WTO-leden een bedrijf toestaan op snelle en vereenvoudigde wijze COVID-19-vaccins te vervaardigen en uit te voeren zonder toestemming van de octrooihouder.