Η παγκόσμια συνεργασία και αλληλεγγύη είναι υψίστης σημασίας για την αποτελεσματική καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και τη διασφάλιση της έγκαιρης πρόσβασης σε εμβόλια, διαγνωστικά μέσα και θεραπείες παντού.
Κανένας δεν είναι ασφαλής έως ότου όλοι να είναι ασφαλείς.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΕ ηγείται της πολυμερούς αντίδρασης, ώστε να διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω. Η υγειονομική ασφάλεια και μια βιώσιμη παγκόσμια ανάκαμψη εξαρτώνται από αυτό.
Στο προσκήνιο
22 Ιουνίου 2022 — Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ισπανία δρομολόγησαν μια νέα εταιρική σχέση ΕΕ – Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής για την τοπική παραγωγή εμβολίων, φαρμάκων και άλλων τεχνολογιών υγείας, καθώς και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας. Η εταιρική σχέση θα συμπληρώσει και θα ενισχύσει περαιτέρω τους κοινωνικούς, οικονομικούς και επιστημονικούς δεσμούς μεταξύ των δύο περιοχών του πλανήτη.
Ομάδα Ευρώπη
Το συνολικό ποσό για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 από την ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο ανέρχεται σε 46 δισ. ευρώ από την «Ομάδα Ευρώπη», μια κοινή δράση στην οποία συμμετέχουν η ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Τα κονδύλια αυτά βοηθούν πάνω από 130 χώρες-εταίρους
- να αντιμετωπίσουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας
- να ενισχύσουν τα συστήματα υγείας τους
- να εφαρμόσουν μέτρα ύδρευσης και αποχέτευσης
- να μετριάσουν τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας
Σχεδόν 10 δισ. ευρώ επικεντρώνονται στην ενίσχυση βασικών τομέων για την ανάσχεση της κρίσης, όπως η υγεία, η ύδρευση και η αποχέτευση.
Μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ
Από την έναρξη της πανδημίας, ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ έχει συντονίσει και συγχρηματοδοτήσει την παράδοση άνω των 23 εκατομμυρίων τεμαχίων ειδών ατομικής προστασίας και ιατρικού εξοπλισμού σε περισσότερες από 30 χώρες για τη στήριξή τους στην αντιμετώπιση της νόσου COVID-19. Μέσω του μηχανισμού έχουν παραδοθεί 32 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων σε 40 χώρες.
Παγκόσμια σύνοδος κορυφής για την υγεία
Κατά την παγκόσμια σύνοδο κορυφής για την υγεία, οι ηγέτες της G20 δεσμεύτηκαν σε μια σειρά δράσεων με στόχο τον ταχύτερο τερματισμό της κρίσης της COVID-19 σε όλο τον κόσμο και την καλύτερη προετοιμασία για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών. Η G20 υπογράμμισε τη σημασία της αύξησης και διαφοροποίησης της παραγωγής και αναγνώρισε τον ρόλο της διανοητικής ιδιοκτησίας στη διασφάλιση της ισότητας. Η G20 τόνισε σαφώς την ανάγκη διασφάλισης ισότιμης πρόσβασης σε εμβόλια και στήριξης των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Η «Ομάδα Ευρώπη» παρουσίασε συγκεκριμένες εισηγήσεις στη σύνοδο κορυφής, συμπεριλαμβανομένου του έργου της με βιομηχανικούς εταίρους, οι οποίοι παρασκευάζουν εμβόλια στην Ευρώπη, για την ταχεία διάθεση δόσεων εμβολίων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Στήριξη της τοπικής παραγωγής εμβολίων
Για την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας στην Αφρική και της πρόσβασης σε εμβόλια, φάρμακα και τεχνολογίες υγείας, η «Ομάδα Ευρώπη» δρομολόγησε στις 21 Μαΐου 2021 πρωτοβουλία ύψους 1 δισ. ευρώ για τη στήριξη του στόχου της Αφρικανικής Ένωσης για τοπική παρασκευή του 60 % των εμβολίων που χρησιμοποιούνται στην ήπειρο έως το 2040, με παράλληλη ενίσχυση των τοπικών φαρμακευτικών συστημάτων.
Η ΕΕ, σε συνεργασία με την Ισπανία, εγκαινίασε επίσης εταιρική σχέση με τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική για τη στήριξη της τοπικής παρασκευής εμβολίων, φαρμάκων και άλλων τεχνολογιών υγείας, καθώς και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας.
Μαραθώνιος δωρητών
Τον Μάιο του 2020 η Επιτροπή εγκαινίασε την Παγκόσμια Αντίδραση στον Κορονοϊό, έναν μαραθώνιο δωρητών με στόχο την κινητοποίηση κονδυλίων για την έρευνα και την ανάπτυξη τεστ, θεραπειών και εμβολίων.
Με στόχο την ενίσχυση των συστημάτων υγείας και την παγκόσμια ανάκαμψη, δωρητές από όλο τον κόσμο δέσμευσαν περίπου 16 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,4 δισ. ευρώ δεσμεύτηκαν από την Επιτροπή.
Επιταχυντής πρόσβασης στα εργαλεία κατά της COVID-19 (ACT-Accelerator)
Τον Απρίλιο του 2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η ΕΕ και οι παγκόσμιες οργανώσεις υγείας εγκαινίασαν τον επιταχυντή πρόσβασης στα εργαλεία κατά της COVID-19 (ACT-Accelerator). Στόχος του είναι
- η επιτάχυνση της ανάπτυξης εμβολίων, τεστ και θεραπειών κατά της COVID-19
- η διασφάλιση της ισότιμης παγκόσμιας πρόσβασης σε αυτά
- η ενίσχυση των συστημάτων υγείας
Ο ACT-Accelerator φέρνει σε επαφή κυβερνήσεις, επιστήμονες, την κοινωνία των πολιτών, φιλανθρωπικές οργανώσεις και παγκόσμιες οργανώσεις υγείας. Μέχρι στιγμής έχουν δεσμευτεί 23,06 δισ. ευρώ για τη στήριξη του έργου του.
COVAX
Ο μηχανισμός παγκόσμιας πρόσβασης σε εμβόλιο κατά της COVID-19 (COVAX) είναι μια παγκόσμια πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην ισότιμη πρόσβαση σε εμβόλια κατά της COVID-19, υπό την ηγεσία της Συμμαχίας για τα Εμβόλια (Gavi), του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Συνασπισμού για Καινοτομίες Επιδημιολογικής Ετοιμότητας (CEPI), σε συνεργασία με την UNICEF, βασικό εταίρο για τις παραδόσεις. Αποτελεί τον εμβολιαστικό πυλώνα του ACT-Accelerator.
Μέχρι στιγμής έχουν δεσμευτεί 12,2 δισ. ευρώ για τη στήριξη του COVAX.
Το ποσό ύψους άνω των 5 δισ. ευρώ από την «Ομάδα Ευρώπη» της ΕΕ μάς φέρνει πιο κοντά στον στόχο του COVAX για τη διάθεση 1,8 δισεκατομμυρίων δόσεων σε οικονομίες χαμηλότερου εισοδήματος.
Στις 24 Φεβρουαρίου 2021 η Γκάνα έγινε η πρώτη χώρα που έλαβε δόσεις εμβολίων κατά της COVID-19 που απεστάλησαν μέσω του μηχανισμού COVAX. Στην Άκρα έφθασαν 600 000 δόσεις σωτήριων εμβολίων. Η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν αποκάλεσε αυτό το γεγονός «πραγματική και ιστορική στιγμή παγκόσμιας αλληλεγγύης».
Χάρη στον COVAX, έως τα μέσα Ιουνίου του 2022 παραδόθηκαν πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια δόσεις σε 145 χώρες.
Ενωσιακός μηχανισμός διαμοιρασμού εμβολίων
Ο ενωσιακός μηχανισμός διαμοιρασμού εμβολίων επιτρέπει στα 27 κράτη μέλη να διαθέτουν σε τρίτες χώρες δόσεις που αγοράζει η ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω του COVAX.
Έως τον Ιούνιο του 2022 τα κράτη μέλη της ΕΕ διέθεσαν πάνω από 477 εκατομμύρια δόσεις ως δωρεά σε χώρες ανά τον κόσμο, αριθμός που υπερέβη τον στόχο μας για τον διαμοιρασμό εμβολίων. Το μεγαλύτερο μέρος, περίπου 407 εκατομμύρια δόσεις, διατέθηκε μέσω του COVAX.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν παραδώσει 70 εκατομμύρια δόσεις μέσω διμερών δωρεών —για παράδειγμα στους γείτονές μας στα Δυτικά Βαλκάνια.
Μέχρι σήμερα έχει εμβολιαστεί το 62 % του παγκόσμιου πληθυσμού. Μεγάλο μέρος των δόσεων που απαιτήθηκαν για τους εμβολιασμούς αυτούς έχει εξαχθεί ή διατεθεί από την Ευρώπη. Και θα πράξουμε περισσότερα.
Θα εντείνουμε τις προσπάθειές μας για τη στήριξη της Αφρικής, όπου τα ποσοστά εμβολιασμού είναι χαμηλότερα απ’ ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, κατά τη δεύτερη σύνοδο κορυφής για τη νόσο COVID-19, η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε τη διάθεση επιπλέον 300 εκατ. ευρώ για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της χρησιμοποίησης εμβολίων στην Αφρική και επιπλέον 100 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της πρόσβασης και της ανάπτυξης διαγνωστικών και θεραπευτικών μέσων και την ενίσχυση των συστημάτων υγείας στις χώρες-εταίρους.
Η Επιτροπή προτίθεται επίσης να συνεισφέρει 427 εκατ. ευρώ (450 εκατ. δολάρια) στο Παγκόσμιο Ταμείο Ετοιμότητας για την Αντιμετώπιση Πανδημιών με σκοπό τη στήριξη των προσπαθειών πρόληψης και καλύτερης αντιμετώπισης μελλοντικών πανδημιών, με την επιφύλαξη συμφωνίας σχετικά με τη διακυβέρνησή του.
Θα εξακολουθήσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με διεθνείς εταίρους, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, για να εντείνουμε τις προσπάθειες εμβολιασμού, να ενισχύσουμε τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και την τοπική παρασκευή εμβολίων και να βελτιώσουμε την παγκόσμια αρχιτεκτονική υγειονομικής ασφάλειας.
Η «Ομάδα Ευρώπη» έχει δεσμευτεί να διαθέσει συνολικά 700 εκατομμύρια δόσεις έως το 2022. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι το 70 % του παγκόσμιου πληθυσμού θα έχει εμβολιαστεί το συντομότερο δυνατό.
Εξαγωγές εμβολίων
Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, η ΕΕ έχει παραμείνει δίκαιη και ανοικτή στον κόσμο. Από τον Δεκέμβριο του 2020 έχουν εξαχθεί σχεδόν 2,5 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων σε 168 χώρες.
Η ΕΕ έχει πρωτοστατήσει στις εργασίες για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Ανταποκρινόμενοι στις εξαιρετικές περιστάσεις της πανδημίας COVID-19, κατά τη 12η υπουργική διάσκεψη του ΠΟΕ, οι υπουργοί συμφώνησαν να δοθούν διευκρινίσεις και να υπάρξει απαλλαγή από ορισμένες υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμφωνία TRIPS, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στα επιλέξιμα μέλη του ΠΟΕ να χορηγούν άδεια σε εταιρείες να παρασκευάζουν και να εξάγουν εμβόλια κατά της COVID-19 με ταχύ και απλουστευμένο τρόπο χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του διπλώματος ευρεσιτεχνίας.