Dezinformacja oraz zagraniczne manipulacje informacjami i ingerencja w informacje stanowią poważne zagrożenie dla naszego społeczeństwa. Takie działania mogą uderzać w demokratyczne instytucje i procesy (takie jak wybory), uniemożliwiając ludziom podejmowanie świadomych decyzji lub zniechęcając ich do głosowania. Mogą też polaryzować społeczeństwa, nastawiając przeciwko sobie różne grupy ludności.
Nowe technologie umożliwiają wrogim podmiotom szerzenie dezinformacji oraz manipulowanie informacjami na niespotykaną dotychczas skalę i w większym tempie niż kiedykolwiek wcześniej.
Walka z dezinformacją i manipulowaniem informacjami jest więc jedną z najpilniejszych kwestii dla Unii Europejskiej i jej państw członkowskich.
Między 6 a 9 czerwca 2024 r. około 360 mln obywateli UE miało możliwość zagłosowania na swoich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim. Instytucje UE ściśle współpracowały, aby przeciwdziałać szerzeniu dezinformacji na temat wyborów i manipulowania informacjami wymierzonymi w demokrację europejską.
Co robimy?
Komisja Europejska intensyfikuje działania z zakresu komunikacji strategicznej w odpowiedzi na szerzenie dezinformacji oraz zagraniczne manipulacje informacjami i ingerencje w informacje wymierzone w unijne polityki. Wymaga to podejścia obejmującego całe społeczeństwo, ponieważ wiele grup społecznych odgrywa ważną rolę w zapobieganiu dezinformacji i jej zwalczaniu. Oprócz podejmowania działań w odpowiedzi na dezinformację trzeba zapewnić ludziom dostęp do wysokiej jakości wiarygodnych wiadomości i informacji.
Koncentrujemy się na:
- opracowywaniu strategii politycznych mających na celu wzmocnienie naszych demokracji, utrudnianiu wykorzystywania platform internetowych do szerzenia dezinformacji oraz ochronie dziennikarzy i pluralizmu mediów,
- szerzeniu wiedzy na temat dezinformacji oraz zwiększaniu naszej gotowości i zdolności reagowania na działania dezinformacyjne,
- budowaniu odporności społecznej na dezinformację dzięki zwiększaniu umiejętności korzystania z mediów i weryfikacji informacji,
- współpracy z innymi instytucjami, organami krajowymi lub stronami trzecimi.
Najważniejsze działania
Promujemy wolne i uczciwe wybory, chronimy debatę publiczną i przeciwdziałamy dezinformacji poprzez realizację planu działania na rzecz demokracji i pakietu na rzecz obrony demokracji
Zapewniamy, aby platformy przestrzegały przepisów aktu o usługach cyfrowych, kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji, aktu w sprawie sztucznej inteligencji oraz przepisów dotyczących przejrzystości reklamy politycznej, zgodnie z którymi powinny wziąć odpowiedzialność za przeciwdziałanie dezinformacji
Dyrektywa o ochronie przed powództwami typu SLAPP i akt o wolności mediów: nowe przepisy chroniące pluralizm i niezależność mediów w UE
Obalamy powszechne mity i narracje, demaskujemy taktyki dezinformacji i przeciwdziałamy systematycznemu manipulowaniu informacjami przez Rosję oraz zapewniamy gotowość na wypadek cyberataków
Ułatwiamy obywatelom poruszanie się w nowoczesnym środowisku informacyjnym, wskazujemy, jak zwalczać dezinformację poprzez działania edukacyjne oraz pomagamy nauczycielom i młodzieży w jej rozpoznawaniu i powstrzymywaniu
Wspieramy niezależne europejskie społeczności działające na rzecz zwalczania dezinformacji oraz zapewniamy publiczny dostęp do zweryfikowanych i godnych zaufania danych i informacji
A post from the European Commission's social media presence with tips on how to detect disinformation.
The post reads:
"Clickbait, bots, fake stories, deepfakes and much more can come in various forms.
With our Digital Services Act, we are at the forefront when it comes to creating a safer digital space and experience.
But everybody can play an important role in combating the spread of disinformation online.
Look at our visuals and discover how!
Zwiększanie świadomości ma kluczowe znaczenie dla naszego podejścia do wskazywania i demaskowania fałszywych informacji.
Obejmuje to wyjaśnianie zagrożeń związanych z dezinformacją i najpowszechniejszych metod stosowanych przez podmioty szerzące dezinformację, a także wskazówki dotyczące wykrywania dezinformacji.
EUvsDisinfo
EUvsDisinfo to sztandarowy projekt zainicjowany w 2015 r. przez służbę dyplomatyczną UE – Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ). Ma on na celu wykrywanie i analizę różnych form dezinformacji oraz szerzenie wiedzy na ten temat, ze szczególnym uwzględnieniem powszechnej narracji i taktyki stosowanej przez Kreml.
Więcej informacji na temat działań ESDZ w walce z dezinformacją
Cyberataki mogą być prowadzone w tym samym czasie co kampanie dezinformacyjne, a nawet być z nimi skoordynowane. Mogą też być częścią szerszej strategii wywierania wpływu na procesy demokratyczne lub destabilizacji tych procesów.
Zwiększanie cyberbezpieczeństwa i związanej z nim świadomości społecznej jest również elementem budowania odporności. Kraje UE wspólnie przygotowują się na potencjalne zagrożenia cybernetyczne. Wspierają je w tym instytucje, organy i agencje UE, takie jak Agencja UE ds. Cyberbezpieczeństwa i zespół reagowania na incydenty komputerowe w instytucjach, organach i agencjach UE.
Sankcje wobec rosyjskich mediów
Rosja prowadzi szeroko zakrojoną kampanię dezinformacyjną, próbując zdestabilizować Unię Europejską i jej państwa członkowskie.
Aby temu przeciwdziałać, UE nakłada sankcje na zasoby i podmioty Kremla zaangażowane w dezinformację i manipulacje informacjami.
Reagowanie na zagrożenia hybrydowe
UE opracowała również kompleksowe ramy polityki przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym. Są to strategie opracowane w celu wykorzystania słabych punktów krajów i ludności poprzez połączenie środków wojskowych i niewojskowych, takich jak cyberataki, kampanie dezinformacyjne lub presja gospodarcza.
UE tworzy zespoły szybkiego reagowania na zagrożenia hybrydowe, aby wspierać państwa członkowskie UE i kraje partnerskie w przeciwdziałaniu zagrożeniom hybrydowym. Zapewnią one państwom UE, misjom i operacjom w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony oraz krajom partnerskim krótkoterminową pomoc w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom i kampaniom hybrydowym – dostosowaną do ich potrzeb i odpowiednio ukierunkowaną.
Budowanie odporności społecznej na dezinformację
Przeciwdziałanie dezinformacji wymaga od wszystkich obywateli, organizacji i organów publicznych odpowiedniego przygotowania i wiedzy.
Umiejętność korzystania z mediów jest ważna dla budowania odporności społecznej na dezinformację. Jak uzyskać dostęp do mediów i jak krytycznie analizować informacje z nich uzyskane i reagować na nie to kwestie kluczowe.
Umiejętność korzystania z mediów umożliwia odbiorcom poruszanie się w nowoczesnym cyfrowym środowisku informacyjnym i dokonywanie świadomych wyborów. Szczególnie ważne jest, aby już od najmłodszych lat uczyć się, jak rozpoznawać dezinformację. Edukacja odgrywa więc kluczową rolę w tworzeniu społeczeństwa potrafiącego korzystać z mediów.
Zmieniona dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych ma na celu zapewnienie, aby państwa członkowskie promowały i rozwijały umiejętności potrzebne do korzystania z mediów oraz informowały o tych działaniach.
Udostępniliśmy również materiały, które pomogą państwom członkowskim, nauczycielom i organizacjom w walce z dezinformacją.
Wytyczne dla państw członkowskich umożliwiające obywatelom w każdym wieku poruszanie się w nowoczesnym środowisku informacyjnym i podejmowanie świadomych decyzji
Praktyczne wytyczne dotyczące zwalczania dezinformacji i promowania umiejętności cyfrowych poprzez edukację
Dzięki temu zestawowi materiałów nauczyciele szkół średnich mogą pomóc uczniom w wykrywaniu dezinformacji podczas surfowania po w internecie.
Weryfikacja informacji jest filarem naszego podejścia do dezinformacji. Podmioty zajmujące się sprawdzaniem faktów pomagają w ocenie i weryfikacji treści, aby zapewnić opinii publicznej dokładne, wiarygodne i godne zaufania informacje.
Aby promować weryfikację informacji i zwiększać świadomość społeczeństwa w tym zakresie, wspieramy niezależnych weryfikatorów informacji.
Europejskie Obserwatorium Mediów Cyfrowych (EDMO) to projekt wspierający niezależną społeczność multidyscyplinarną, składającą się z weryfikatorów informacji, pracowników akademickich, praktyków w zakresie umiejętności korzystania z mediów i innych zainteresowanych stron, łączącą siły w celu zwalczania dezinformacji. Sieć EDMO obejmuje swym zasięgiem całe terytorium UE. W związku ze zbliżającymi się wyborami europejskimi EDMO powołało specjalną grupę zadaniową do wykrywania przypadków szerzenia dezinformacji wokół wyborów i ostrzegania o takich sytuacjach. Grupa ta będzie codziennie publikować aktualne informacje na temat wykrytych przypadków dezinformacji, cotygodniowe dane dotyczące tendencji dezinformacyjnych, a także wczesne ostrzeżenia i informacje o prowadzonych śledztwach. EDMO przeprowadzi również kampanię na rzecz umiejętności korzystania z mediów pod hasłem „Be Election Smart”.
Europejska Sieć Norm Weryfikacji Informacji (EFCSN) jest niezależnym stowarzyszeniem europejskich organizacji zajmujących się weryfikacją informacji, które, mając na względzie dobro społeczeństwa, utrzymuje i promuje najwyższe standardy weryfikacji informacji i kompetencji medialnej w celu zwalczania informacji wprowadzających w błąd. EFCSN i jej zweryfikowani członkowie promują dostęp do sprawdzonych i wiarygodnych informacji oraz uczą społeczeństwo, jak oceniać rzetelność informacji w sferze publicznej.
Walka UE z dezinformacją – kalendarium
- Marzec 2024 r.
W ramach aktu o usługach cyfrowych Komisja publikuje wytyczne dla bardzo dużych platform i wyszukiwarek internetowych, aby ograniczyć ryzyko systemowe w internecie, które może mieć wpływ na uczciwość wyborów, oraz szczegółowe wytyczne dotyczące czerwcowych wyborów do Parlamentu Europejskiego.
- Marzec 2024 r.
Publikacja nowego kompendium cyberbezpieczeństwa dotyczącego ochrony uczciwości wyborów
- Grudzień 2023 r.
W związku ze zbliżającymi się eurowyborami Komisja przyjmuje pakiet na rzecz obrony demokracji.
- Październik 2023 r.
Komisja publikuje zaproszenie do składania wniosków dotyczących wspierania weryfikatorów informacji z UE w identyfikowaniu i demaskowaniu dezinformacji
- Październik 2022 r.
Komisja publikuje wytyczne dla nauczycieli i pedagogów szkół podstawowych i średnich dotyczące przeciwdziałania dezinformacji i przekazywania uczniom umiejętności cyfrowych
- Wrzesień 2022 r.
Komisja przedstawia wniosek dotyczący europejskiego aktu o wolności mediów
- Czerwiec 2022 r.
Podpisanie ulepszonego kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji przez duże platformy internetowe, nowe i wyspecjalizowane platformy internetowe, podmioty działające w branży reklamowej, podmioty weryfikujące informacje oraz organizacje badawcze i organizacje społeczeństwa obywatelskiego
- Listopad 2021 r.
Komisja przedstawia wniosek dotyczący nowych przepisów o przejrzystości i targetowaniu reklamy politycznej
- Grudzień 2020 r.
Komisja przedstawia wniosek dotyczący aktu o usługach cyfrowych
- Grudzień 2020 r.
Komisja ustanawia europejski plan działania na rzecz demokracji
- Czerwiec 2020 r.
Rozpoczyna działalność Europejskie Obserwatorium Mediów Cyfrowych
- Marzec 2019 r.
ESDZ zaczyna stosować swój system wczesnego ostrzegania
- Grudzień 2018 r.
Komisja i ESDZ ustanawiają Plan działania na rzecz zwalczania dezinformacji
- Wrzesień 2018 r.
Ustanowienie pierwszego kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji
- Wrzesień 2018 r.
Komisja publikuje komunikat w sprawie wolnych i uczciwych wyborów europejskich
- Kwiecień 2018 r.
Komisja publikuje komunikat w sprawie zwalczania dezinformacji w internecie
- Kwiecień 2016 r.
Przyjęcie wspólnych ram dotyczących przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym w celu przeciwdziałania wrogim działaniom mającym na celu destabilizację regionu lub państwa
- Styczeń 2015 r.
Rozpoczęcie działań grupy zadaniowej ESDZ East StratCom przeciwdziałającej rosyjskim kampaniom dezinformacyjnym