W ostatnich miesiącach ponownie doceniliśmy wartość tego, co nas łączy. Pokazaliśmy, co można osiągnąć dzięki wzajemnemu zaufaniu i zaufaniu do instytucji europejskich. I dlatego w naszych działaniach na rzecz naprawy i odbudowy gospodarki skupiamy się nie tylko na najpilniejszych kwestiach, ale także dążymy do budowania lepszego życia w przyszłości.
Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej
Od wybuchu pandemii COVID-19 Komisja Europejska robi wszystko, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa. Wprowadzono działania na niespotykaną wcześniej skalę – na szczeblu krajowym i unijnym – aby wesprzeć systemy ochrony zdrowia i przeciwdziałać społeczno-gospodarczym skutkom pandemii.
Zapewnienie bezpiecznych i skutecznych szczepionek dla Europy i świata
Opracowanie i dystrybucja skutecznej i bezpiecznej szczepionki przeciwko koronawirusowi stanowi trwałe rozwiązanie problemu pandemii i jest podstawowym założeniem działań Komisji w kontekście koronawirusa.
wdrożyła unijną strategię szczepień, aby przyspieszyć opracowanie, produkcję i dystrybucję szczepionki przeciwko COVID-19
zatwierdziła sześć umów na dostawę 2,3 mld dawek szczepionek i prowadzi rozmowy z dwoma potencjalnymi producentami, aby zapewnić dodatkowe 260 mln dawek
wydała trzy warunkowe pozwolenia na dopuszczenie do obrotu dla firm BioNtech i Pfizer, Moderna oraz AstraZeneca
Inne kluczowe działania:
- Od stycznia 2020 r. Komisja przeznaczyła ponad 660 mln euro z programu ramowego w zakresie badań i innowacji „Horyzont 2020” na opracowanie szczepionek, nowych metod leczenia, badań diagnostycznych i systemów medycznych, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się koronawirusa i ratować ludzkie życie.
- Światowy maraton składania deklaracji wkładów finansowych na walkę z pandemią koronawirusa pomógł w zgromadzeniu środków na testy i szczepionki oraz na zapewnienie powszechnego dostępu do leków. Maraton rozpoczął się w maju, a zakończył w czerwcu 2020 r. światowym szczytem darczyńców i koncertem. Darczyńcy z całego świata przekazali łącznie 16 mld euro.
- Do lutego 2021 r. Drużyna Europy, wspólnie z krajami członkowskimi UE, przeznaczyła na COVAX ponad 850 mln euro, co oznacza, że Unia Europejska jest największym darczyńcą na rzecz tego programu. Umożliwi on milionom ludzi w całej Afryce, Azji, na Karaibach, w regionie Pacyfiku oraz we wschodnim i południowym sąsiedztwie Europy taki sam dostęp do szczepionek, niezależnie od dochodów.
Wspieranie europejskiej gospodarki na drodze do ożywienia
Komisja Europejska zaproponowała kompleksowy plan odbudowy dla Europy, który
- pomoże naprawić szkody gospodarcze i społeczne wywołane pandemią
- pobudzi odbudowę europejskiej gospodarki
- ochroni miejsca pracy i stworzy nowe
Pakiet na rzecz odbudowy o wartości 1,8 bln euro obejmuje środki z budżetu UE na lata 2021–2027 oraz narzędzia NextGenerationEU.
mobilizacja budżetu UE i Europejskiego Banku Inwestycyjnego w celu ratowania miejsc pracy i wspierania przedsiębiorstw dotkniętych kryzysem
uruchomienie instrumentu SURE, który może zapewnić krajom członkowskim do 100 mld euro w formie pożyczek na utrzymanie zatrudnienia
tymczasowe zasady pomocy państwa pozwalające rządom zapewnić płynność finansową gospodarki, aby wesprzeć obywateli i ratować miejsca pracy
Inne kluczowe działania podjęte przez Komisję w 2020 r.:
- uruchomienie „klauzuli korekcyjnej”, która pozwala na maksymalną elastyczność naszych przepisów budżetowych
- monitorowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych Komisja wydała wytyczne, które mają pomóc krajom członkowskim chronić krytyczne europejskie aktywa i technologie w dobie obecnego kryzysu
- przedstawienie inicjatywy inwestycyjnej w odpowiedzi na koronawirusa, aby zapewnić natychmiastową płynność krajom UE
- przeznaczenie ponad 10 mld euro dla małych i średnich przedsiębiorstw, aby pomóc im utrzymać działalność w czasie pandemii, oraz 3 mld euro dla pracowników i szczególnie wrażliwych grup społecznych.
Ochrona zdrowia publicznego
11 listopada 2020 r. Komisja przygotowała grunt pod Europejską Unię Zdrowotną, która zakłada, że wszystkie kraje UE wspólnie przygotowują się na kryzysy zdrowotne i na nie reagują. Taka współpraca zapewniłaby przystępność cenową i dostępność środków medycznych, oraz intensyfikację działań krajów na rzecz poprawy jakości profilaktyki i leczenia
wsparcie współpracy państw UE, aby zmaksymalizować siłę nabywczą i jak najszybciej zabezpieczyć niezbędne środki medyczne
inwestycje w badania najwyższej jakości z udziałem czołowych europejskich naukowców
powołanie panelu z udziałem siedmiu niezależnych epidemiologów i wirusologów oferujących krajom UE wskazówki na temat środków reagowania
Komisja opublikowała też:
- zalecenia dotyczące środków ograniczających rozprzestrzenianie się koronawirusa takich jak konieczność zachowania bezpiecznej odległości między osobami
- wytyczne w celu optymalizacji podaży i dostępności leków
- wytyczne w sprawie metod przeprowadzania testów, aby pomóc krajom UE w skutecznym wykorzystaniu zestawów do badań
Ochrona mobilności obywateli UE
Podczas pandemii musiały zostać przywrócone niektóre kontrole na granicach wewnętrznych. Komisja współpracowała z krajami członkowskimi, aby
- ograniczyć negatywny wpływ na rynek wewnętrzny
- chronić zdrowie obywateli
- zapewnić sprawiedliwe traktowanie osobom, dla których podróż jest konieczna
- zapewnić możliwość transportu podstawowych towarów w obrębie całej UE
dzięki Unijnemu Mechanizmowi Ochrony Ludności zorganizowała powrót ponad 90 tys. Europejczyków, którzy utknęli na całym świecie
wydała wytyczne dotyczące uprzywilejowanych korytarzy dla krajów członkowskich, aby zapewnić szybki i nieprzerwany przepływ towarów w całej UE
uruchomiła platformę internetową „Re-open EU” zawierającą istotne informacje na temat środków ochrony zdrowia i podróży w całej UE
Dalsze działania obejmują:
- określenie wspólnych ram ustanawiających kryteria bezpiecznego i stopniowego przywracania działalności turystycznej
- uzgodnienie przez kraje członkowskie wytycznych zapewniających międzynarodową interoperacyjność aplikacji służących do ustalania kontaktów zakaźnych, tak aby obywatele mogli być otrzymywać ostrzeżenia o potencjalnym zakażeniu również podczas podróży po UE
- zaproponowanie prostszych i bardziej przewidywalnych środków ograniczających swobodę przemieszczania się