Akt w sprawie sztucznej inteligencji (AI) wchodzi w życie

1 sierpnia 2024 r. wszedł w życie unijny akt w sprawie sztucznej inteligencji (akt w sprawie AI). Akt ma pomóc w odpowiedzialnym rozwoju i wdrażaniu sztucznej inteligencji w UE.

Komisja złożyła wniosek dotyczący aktu w sprawie AI w kwietniu 2021 r., a w grudniu 2023 r. Parlament Europejski i Rada osiągnęły porozumienie w tej sprawie. Akt jest odpowiedzią na potencjalne zagrożenia dla zdrowia, bezpieczeństwa i praw podstawowych obywateli. Określa on jasne wymogi i obowiązki dotyczące konkretnych zastosowań AI, które muszą respektować programiści i podmioty wdrażające rozwiązania AI. Akt przewiduje też sposoby na zmniejszenie obciążenia administracyjnego i finansowego przedsiębiorstw.

Akt w sprawie AI wprowadza we wszystkich krajach UE jednolite ramy prawne. Ich podstawą jest definicja AI, która uwzględnia dalszy rozwój technologii, i podejście oparte na analizie ryzyka:

• minimalne ryzyko: przepisy przewidziane w akcie w sprawie AI nie obejmują większości systemów AI, takich jak filtry antyspamowe czy gry wideo wykorzystujące AI. Przedsiębiorstwa mogą jednak w takich przypadkach dobrowolnie przyjąć dodatkowe kodeksy postępowania
• szczególne ryzyko w zakresie przejrzystości: systemy takie jak chatboty muszą jasno poinformować użytkowników, że rozmawiają z maszyną, a treści wygenerowane przez AI powinny być odpowiednio oznaczone
• wysokie ryzyko: systemy AI wysokiego ryzyka, takie jak oparte na AI oprogramowanie komputerowe wykorzystywane w medycynie czy systemy AI służące do rekrutacji, muszą spełniać rygorystyczne wymogi. Powinny one m.in. posiadać systemy ograniczające ryzyko, wysokiej jakości zbiory danych, jasne informacje dla użytkowników czy być nadzorowane przez człowieka
• niedopuszczalne ryzyko: przykładem może być system AI, dzięki któremu rządy lub przedsiębiorstwa mogą dokonywać scoringu obywateli. Takie systemy są zakazane, ponieważ stanowią one poważne zagrożenie dla praw podstawowych obywateli.

UE aspiruje do pozycji światowego lidera w dziedzinie bezpiecznej AI. Solidne ramy regulacyjne oparte na prawach człowieka i podstawowych wartościach opracowane przez Unię przyczynią się do rozwoju ekosystemu AI, który będzie przynosił korzyści wszystkim. Oznaczałoby to lepszą ochronę zdrowia, bezpieczniejszy i bardziej ekologiczny transport oraz sprawniej działające usługi publiczne dla obywateli. Taki ekosystem umożliwiłby wprowadzenie innowacyjnych produktów i usług – przede wszystkim w dziedzinie energetyki, bezpieczeństwa i ochrony zdrowia – oraz większą produktywność i sprawniejszą produkcję w przypadku przedsiębiorstw. Z kolei tańsze i bardziej zrównoważone usługi – w zakresie transportu, energii czy gospodarowania odpadami – przyniosłyby korzyści rządom.

Komisja rozpoczęła niedawno konsultacje w sprawie kodeksu postępowania dla dostawców modeli AI ogólnego przeznaczenia. Kodeks, którego utworzenie przewiduje akt w sprawie AI, będzie poświęcony kluczowym obszarom, takim jak przejrzystość, przepisy dotyczące praw autorskich i zarządzanie ryzykiem. Dostawcy modeli AI ogólnego przeznaczenia prowadzący działalność w UE, przedsiębiorstwa, przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, posiadacze praw i eksperci akademiccy proszeni są o przedstawienie swoich opinii i ustaleń. Komisja uwzględni je w przygotowywanym projekcie kodeksu postępowania dotyczącego modeli AI ogólnego przeznaczenia.

Przepisy dotyczące tych modeli wejdą w życie w ciągu 12 miesięcy. Komisja planuje zakończenie prac nad kodeksem postępowania najpóźniej w kwietniu 2025 r. Informacje zebrane w ramach konsultacji będą również przydatne dla Europejskiego Urzędu ds. AI, który będzie nadzorował wdrażanie i egzekwowanie przepisów dotyczących modeli AI ogólnego przeznaczenia przewidzianych w akcie w sprawie AI. 

Dodatkowe informacje

Unijny akt w sprawie sztucznej inteligencji wchodzi w życie – komunikat prasowy

Sztuczna inteligencja – pytania i odpowiedzi

Dowiedz się więcej o unijnym akcie w sprawie AI

Doskonałość i wiarygodność sztucznej inteligencji

Akt w sprawie AI: wyraź swoją opinię o godnej zaufania AI ogólnego przeznaczenia

Europejski Urząd ds. AI