Dezinformacja szkodzi naszemu społeczeństwu:
- podważa zaufanie do instytucji i mediów
- zagraża demokratycznym wyborom
- ogranicza zdolność obywateli do podejmowania świadomych decyzji
- szkodzi wolności wypowiedzi.
W czasie kryzysu związanego z COVID-19 zagrożeniem dla zdrowia publicznego były fałszywe informacje na temat szczepionek, błędne informacje na temat leczenia, niebezpieczne żarty oparte na fałszywych twierdzeniach i teorie spiskowe. Później, po napaści zbrojnej Rosji na Ukrainę, byliśmy świadkami agresywnej prokremlowskiej kampanii dezinformacyjnej i propagandy wojennej.
Unia Europejska i jej państwa członkowskie nasilają walkę z podmiotami, które rozpowszechniają dezinformację w celu destabilizacji społeczeństwa i demokracji, wykorzystania kryzysu i narażenia życia Europejczyków.
wykrywanie, analizowanie i demaskowanie dezinformacji
poprawa odporności społecznej i mobilizacja sektora prywatnego
Ulepszenia w kodeksie postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji
Kodeks postępowania dla platform internetowych, organizacji branżowych i innych ważnych podmiotów w sektorze reklamy powstał w 2018 r. Sygnatariusze zobowiązali się w nim do walki z dezinformacją i wprowadzania ulepszeń w zasadach działalności internetowej.
Kodeks stał się innowacyjnym sposobem na poprawę przejrzystości i rozliczalności platform internetowych. Wprowadził strukturalne ramy monitorowania i usprawniania prowadzonej przez platformy polityki w zakresie zwalczania dezinformacji.
Komunikacja z sygnatariuszami stała się bardziej regularna i skuteczna. Podczas kryzysu związanego z koronawirusem platformy co miesiąc przekazywały Komisji informacje o swoich działaniach na rzecz promowania wiarygodnych treści, informowania użytkowników, usuwania szkodliwych treści i wyciągania konsekwencji wobec ich autorów oraz demaskowania reklam opartych na dezinformacji dotyczącej koronawirusa.
Jak zapowiedziano w europejskim planie działania na rzecz demokracji, w maju 2021 r. Komisja opublikowała wytyczne, w których zwróciła się do sygnatariuszy o dopracowanie kodeksu we wszystkich obszarach, aby stał się silnym, skutecznym i elastycznym narzędziem walki z dezinformacją.
Kodeks postępowania z 2018 r.
- Samoregulacja
- 16 sygnatariuszy – 21 zobowiązań w następujących dziedzinach:
- Kontrola umieszczania reklam
- Przejrzystość reklamy politycznej i społecznej
- Integralność usług
- Wzmocnienie pozycji konsumentów
- Ściślejsza współpraca z weryfikatorami faktów i naukowcami
- Pomiar skuteczności kodeksu
Udoskonalony kodeks postępowania z 2022 r.
- Współregulacja w odniesieniu do bardzo dużych platform internetowych na podstawie aktu o usługach cyfrowych
- 34 sygnatariuszy – 44 zobowiązania i 127 środków szczególnych:
- Bardziej zdecydowane środki, jeśli chodzi o demonetyzację dezinformacji
- Poprawa przejrzystości reklamy politycznej i społecznej
- Kompleksowe ujęcie obecnych i nowych zachowań manipulacyjnych
- Rozbudowa i udoskonalenie narzędzi umożliwiających użytkownikom podejmowanie działań, np. demaskowanie i zgłaszanie fałszywych lub wprowadzających w błąd treści
- Rozbudowa narzędzi weryfikacji faktów, aby obejmowały one wszystkie kraje i języki UE
- Zapewnienie naukowcom lepszego dostępu do danych
- Stworzenie solidnych ram monitorowania i sprawozdawczości, zawierających informacje jakościowe i ilościowe na szczeblu UE i państw członkowskich
- Stworzenie „centrum przejrzystości”
- Stworzenie stałej grupy zadaniowej pracującej na bieżąco nad zmianami w kodeksie
Walka UE z dezinformacją – kalendarium
- marzec 2015 r.
W Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych powstaje grupa zadaniowa East StratCom.
- kwiecień 2016 r.
Wspólne ramy dotyczące przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym
To kompleksowe podejście ma poprawić potencjał wspólnej reakcji na zagrożenia hybrydowe dla państw członkowskich, obywateli i bezpieczeństwa zbiorowego Europy.
- marzec 2018 r.
W sprawozdaniu niezależnej grupy ekspertów wysokiego szczebla ds. nieprawdziwych informacji i dezinformacji w internecie zaleca się rozwiązanie pilnych bieżących problemów oraz opracowanie długoterminowej strategii odporności społeczeństwa na dezinformację.
- kwiecień 2018 r.
W komunikacie w sprawie zwalczania dezinformacji w internecie zapowiada się między innymi powstanie kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji.
- październik 2018 r.
Kodeks postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji
To innowacyjne narzędzie samoregulacyjne ma zapewnić większą przejrzystość i rozliczalność platform internetowych, a także ramy monitorowania i ulepszania polityki platform internetowych w zakresie zwalczania dezinformacji.
- grudzień 2018 r.
Plan działania na rzecz zwalczania dezinformacji
W planie określono ramy działań UE polegających na poprawie zdolności wykrywania i analizy, podnoszenie świadomości, wzmacnianie odporności społecznej, bardziej skoordynowane reagowanie oraz aktywizacja platform internetowych i sektora reklam.
- marzec 2019 r.
Zainaugurowany zostaje system wczesnego ostrzegania przed dezinformacją.
- czerwiec 2020 r.
- Komunikat: walka z dezinformacją wokół COVID-19 i uruchomienie programu monitorowania dezinformacji dotyczącej COVID-19
Środek ten służy przejrzystości i informowaniu opinii publicznej o działaniach podejmowanych przez sygnatariuszy kodeksu w walce z szerzącą się w internecie dezinformacją wokół COVID-19.
- Inauguracja Europejskiego Obserwatorium Mediów Cyfrowych
Obserwatorium skupia wielodyscyplinarną społeczność weryfikatorów faktów, naukowców i innych zainteresowanych stron, którzy działają na rzecz zwalczania dezinformacji.
- grudzień 2020 r.
- Wniosek dotyczący aktu prawnego o usługach cyfrowych
Określa się w nim jaśniej obowiązki i odpowiedzialność platform internetowych w zależności od ich roli, rozmiaru i oddziaływania na ekosystem cyfrowy.
- Europejski plan działania na rzecz demokracji
Plan przewiduje działania mające ulepszyć narzędzia UE służące przeciwdziałaniu zagranicznym ingerencjom, na przykład przez nakładanie kar i ulepszenie kodeksu postępowania w zakresie dezinformacji.
- maj 2021 r.
- Wytyczne na temat ulepszenia kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji
Komisja przedstawia swoje poglądy na temat tego, w jaki sposób platformy powinny zaradzić lukom i niedociągnięciom w kodeksie oraz stworzyć bardziej przejrzyste, bezpieczne i godne zaufania środowisko internetowe.
- Inauguracja krajowych ośrodków Europejskiego Obserwatorium Mediów Cyfrowych
Dzięki nim wzrośnie potencjał kampanii wykrywania, analizowania i demaskowania dezinformacji.
- czerwiec 2021 r.
Rozpoczęcie procesu przeglądu przez sygnatariuszy kodeksu z 2018 r. i nowych potencjalnych sygnatariuszy.
- listopad 2021 r.
- Wniosek ustawodawczy w sprawie przejrzystości i targetowania reklamy politycznej
- czerwiec 2022 r.
- Ulepszony kodeks postępowania
Dokumenty