Φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη

Τα παιδιά στις δικαστικές διαδικασίες

Τα παιδιά μπορούν να εμπλακούν σε δικαστικές διαδικασίες είτε άμεσα, ως κατηγορούμενοι, θύματα ή μάρτυρες, είτε έμμεσα, όταν οι αποφάσεις έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή τους. Αυτό μπορεί να συμβεί σε διαδικασίες διαζυγίου ή επιμέλειας ή σε διαδικασίες μετανάστευσης και καθορισμού καθεστώτος.

Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά θα πρέπει να αισθάνονται άνετα και ασφαλή ώστε να μπορούν να συμμετέχουν αποτελεσματικά στις διαδικασίες, ενώ τα δικαστικά συστήματα στην Ευρώπη πρέπει να προσαρμοστούν στις ειδικές ανάγκες των παιδιών και να σέβονται τα δικαιώματά τους.

Δράσεις της ΕΕ για τη στήριξη συστημάτων απονομής δικαιοσύνης που σέβονται τα δικαιώματα και τις ανάγκες των παιδιών

Για να ενθαρρύνει τα δικαστικά συστήματα να προσαρμοστούν στις ανάγκες των παιδιών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

• θέσπισε την οδηγία 2012/29/ΕΕ για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας. 
• θέσπισε τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των θυμάτων (2020-2025)
• θέσπισε την οδηγία 2016/800/ΕΕ σχετικά με τις δικονομικές εγγυήσεις για τα παιδιά που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών
• θέσπισε τη στρατηγική για την ευρωπαϊκή δικαστική κατάρτιση 2021-2024 COM (2020) 713 final
• θέσπισε τον κανονισμό του Συμβουλίου για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας (2201/2003/ΕΚ)
• θέσπισε τον κανονισμό του Συμβουλίου για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων και τη συνεργασία σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής (4/2009/ΕΚ)
• έχει θεσπίσει εκτεταμένο ενωσιακό κεκτημένο στον τομέα της μετανάστευσης
• προώθησε τις κατευθυντήριες γραμμές του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 17 Νοεμβρίου 2010, για μια φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη
• εξέδωσε την ανακοίνωση του 2017 σχετικά με την προστασία των παιδιών μεταναστών
• χρηματοδότησε τη δημιουργία του ευρωπαϊκού δικτύου κηδεμονίας

Στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, η Επιτροπή δεσμεύτηκε:

• να προτείνει, το 2022, μια οριζόντια νομοθετική πρωτοβουλία για τη στήριξη της αμοιβαίας αναγνώρισης της ιδιότητας του γονέα μεταξύ των κρατών μελών·
• να συμβάλει στην κατάρτιση των επαγγελματιών της δικαιοσύνης όσον αφορά τα δικαιώματα του παιδιού και τη φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη, σύμφωνα με την στρατηγική για την ευρωπαϊκή δικαστική κατάρτιση 2021-2024, και μέσω του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κατάρτισης Δικαστικών (ΕΔΚΔ), των προγραμμάτων «Δικαιοσύνη» και CERV, καθώς και της ευρωπαϊκής πλατφόρμας κατάρτισης της διαδικτυακής πύλης της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης·
• να ενισχύσει την υλοποίηση των κατευθυντήριων γραμμών του 2010 για μια φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη σε συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης·
• να παράσχει στοχευμένη χρηματοδοτική στήριξη σε διακρατικά και καινοτόμα έργα για την προστασία των παιδιών μεταναστών στο πλαίσιο του νέου Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ)
• να στηρίξει τα κράτη μέλη ώστε να αναπτύξουν αποτελεσματικές και βιώσιμες εναλλακτικές αντί της κράτησης των παιδιών στο πλαίσιο των διαδικασιών μετανάστευσης.