Ευρωπαϊκός προϋπολογισμός

Επενδύουμε σε ό,τι έχει σημασία

Ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στηρίζει έργα και επενδύσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων πολιτών. Στηρίζει εκατομμύρια πολίτες, επιχειρήσεις και περιφέρειες σε ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής. Συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, χρηματοδοτεί έργα που εκσυγχρονίζουν τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και την εκπαίδευσή μας και καθιστά δυνατή την επίτευξη επιστημονικών καινοτομιών μέσω της στήριξης της συνεργασίας μεταξύ ερευνητών από ολόκληρη την ΕΕ και μέσω της χρηματοδότησης κορυφαίων ερευνητικών υποδομών. Στηρίζει τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ευρωπαϊκών εταιρειών μας, και ενισχύει την ασφάλειά μας. Συμβάλλει στη βελτίωση των υποδομών μεταφορών και ενέργειας, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην προώθηση της ψηφιακής προόδου. 

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αλλάζει τα δεδομένα ώστε οι Ευρωπαίοι να μπορούν να λαμβάνουν ταχεία στήριξη σε περίπτωση καταστροφών. Καλύπτει επιχειρήσεις αλληλεγγύης —για παράδειγμα, την ανάπτυξη πυροσβεστικών ομάδων σε περιοχές που πλήττονται από δασικές πυρκαγιές, ή διασωστικών ομάδων σε περιοχές που πλήττονται από πλημμύρες. Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός συνέβαλε στην ανάπτυξη κοινών λύσεων για την καταπολέμηση κρίσεων, όπως αποδείχθηκε με την πρόσφατη ενεργειακή κρίση, με την πανδημία COVID-19 ή με τις επιπτώσεις του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Δαπανούμε μαζί για μεγαλύτερο αντίκτυπο

Ο ισχύων μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός καλύπτει την περίοδο 2021-2027. Ανέρχεται σε 1,2 τρισ. ευρώ, περίπου στο 1 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) της ΕΕ. Το ποσό αυτό συμπληρώνεται από το προσωρινό μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU, το οποίο ανέρχεται σε περίπου 800 δισ. ευρώ κατά την ίδια περίοδο. 

Πώς λειτουργεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ συμπληρώνει τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Αυτό ισχύει όταν είναι αποτελεσματικότερο να δαπανώνται χρήματα σε ενωσιακό επίπεδο παρά σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο. Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός —γνωστός και ως Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο— καθορίζει τις προτεραιότητες και τα όρια δαπανών για σειρά ετών. Σ’ αυτή τη βάση, κάθε χρόνο διεξάγεται διαπραγμάτευση για την έγκριση του ετήσιου προϋπολογισμού.  Αυτός στηρίζει:

• την ανταγωνιστικότητα, δημιουργώντας θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας και συμβάλλοντας στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση
• έργα με ευρωπαϊκή διάσταση, όπως διασυνοριακές υποδομές, ανταλλαγές φοιτητών ή πολυκρατικά έργα
• την επισιτιστική ασφάλεια, παρέχοντας στήριξη στους γεωργούς και προωθώντας τη βιώσιμη γεωργία και την υψηλής ποιότητας ζωή σε όλες τις περιφέρειες
• την άμυνα και την ασφάλεια
• την κοινή αντίδραση σε κρίσεις και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία COVID-19 ή οι επιπτώσεις του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας
• τις παγκόσμιες δράσεις της ΕΕ μέσω διεθνών εταιρικών σχέσεων, αναπτυξιακής συνεργασίας και ανθρωπιστικής βοήθειας.

Πορεία προς τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό

Ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ έχει ήδη δρομολογηθεί, καθώς η Ένωση χρειάζεται έναν νέο πολυετή προϋπολογισμό, από το 2028.

Τον Φεβρουάριο του 2025 η Επιτροπή περιέγραψε τα βασικά ζητήματα που θα πρέπει να καλύψει ο επόμενος προϋπολογισμός της ΕΕ και τον τρόπο με τον οποίο αυτός θα μπορούσε να εκσυγχρονιστεί.

Σ’ αυτόν τον προβληματισμό σχετικά με τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ συμμετέχουν και οι πολίτες. Μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2025, 150 τυχαία επιλεγμένοι πολίτες από τις 27 χώρες της ΕΕ συμμετείχαν σε ομάδα Ευρωπαίων πολιτών η οποία είχε ως στόχο τη διεξαγωγή συζητήσεων και τη διατύπωση συστάσεων σχετικά με τις προτεραιότητες του μελλοντικού μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού. Παράλληλα, η πλατφόρμα συμμετοχής των πολιτών, ένα διαδικτυακό φόρουμ συζήτησης, είναι ανοικτή σε συνεισφορές από το ευρύ κοινό. Εκατοντάδες πολίτες έχουν ήδη συμμετάσχει στη συζήτηση αυτή.