Dokument o pogłębieniu unii gospodarczej i walutowej

Warianty strategiczne zaproponowane w dokumencie otwierającym debatę mają pomóc w osiągnięciu szerokiego konsensusu co do czekających nas wyzwań oraz nadać nowy impuls tej ważnej debacie.

Zakłada się podjęcie działań w trzech kluczowych obszarach:

• Dokończenie budowy prawdziwej unii finansowej

Zintegrowany i dobrze funkcjonujący system finansowy jest niezbędny dla efektywnej i stabilnej unii gospodarczej i walutowej. Wykorzystując osiągnięcia ostatnich lat, należy wypracować konsensus w sprawie dalszych działań. Składa się na to realizacja już przedstawionych propozycji i uzgodnienie dodatkowych kroków, jakie należy podjąć do roku 2025. Będzie to oznaczać dokończenie budowy unii bankowej oraz poczynienie postępów na drodze do zmniejszenia ryzyka i jego podziału w sektorze bankowym, z wykorzystaniem środków zwiększających stabilność europejskich banków. Aby zapewnić bardziej zróżnicowane i innowacyjne źródła finansowania gospodarki realnej, w tym za pośrednictwem rynków kapitałowych, należy też zakończyć prace nad unią rynków kapitałowych.

• Silniejsze zintegrowanie unii gospodarczej i fiskalnej

Już w sprawozdaniu pięciu przewodniczących stwierdzono, że proces konwergencji w kierunku bardziej odpornych struktur gospodarczych i społecznych w państwach członkowskich ma kluczowe znaczenie dla długoterminowego powodzenia unii gospodarczej i walutowej. Państwa członkowskie mogłyby wzmocnić już istniejące elementy, takie jak europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej lub powiązanie wsparcia finansowego z budżetu UE z reformami strukturalnymi. Mogłyby też podjąć decyzję dotyczącą poprawy zdolności stabilizacji makroekonomicznej strefy euro. Prezentowany dokument zawiera opis kilku różnych wariantów strategicznych, które Komisja podda dalszej analizie.

• Ugruntowanie demokratycznej rozliczalności oraz wzmocnienie instytucji strefy euro

Warunkiem wzmocnienia unii gospodarczej i walutowej jest zgoda państw członkowskich na dzielenie szerszego zakresu kompetencji i decyzji dotyczących spraw strefy euro na mocy wspólnych ram prawnych. Możliwe są różne modele: traktaty UE i instytucje UE, metoda międzyrządowa lub połączenie tych dwóch modeli, jak ma to miejsce już teraz. Dalsza integracja polityczna mogłaby oznaczać przemyślenie na nowo równowagi w relacjach między Komisją i Eurogrupą, co z kolei mogłoby uzasadniać mianowanie stałego przewodniczącego Eurogrupy, a także ustanowienie jednolitej zewnętrznej reprezentacji strefy euro. Przedmiotem debaty publicznej jest też pomysł utworzenia „ministerstwa skarbu” strefy euro (ewentualnie z budżetem strefy euro) oraz Europejskiego Funduszu Walutowego. Te propozycje można by rozważyć na dalszym etapie pogłębiania unii gospodarczej i walutowej, w ramach UE.