Toepassing van EU-wetgeving

EU-wetgeving en de toepassing daarvan

Verordeningen en besluiten worden automatisch bindend in de hele EU op de datum waarop zij van toepassing worden. Het kan nodig zijn dat de nationale wetgeving wordt aangepast en dat nationale agentschappen of regelgevers deze moeten uitvoeren.

Richtlijnen moeten daarentegen door de EU-landen worden omgezet in nationale wetgeving.
Elke richtlijn heeft een uiterste datum waarvoor de EU-landen de voorwaarden in hun eigen wetgeving moeten opnemen en de Commissie moeten laten weten dat zij dit gedaan hebben.

Meer informatie over de soorten EU-wetgeving

De EU-landen voeren uit en de Commissie ondersteunt

De EU-landen spelen moeten ervoor zorgen dat zij de EU-wetgeving juist en op tijd uitvoeren. Dit is van essentieel belang voor mensen en bedrijven om optimaal te kunnen profiteren van gezamenlijk overeengekomen regels.

De Commissie ondersteunt dit door online informatie te verstrekken, vergaderingen van deskundigengroepen te organiseren en uitvoeringsstrategieën en richtsnoeren op te stellen (bijvoorbeeld in de vorm van “veelgestelde vragen” die online worden gepubliceerd). De richtsnoeren van de Commissie helpen de EU-landen om de omzetting van richtlijnen en de toepassing van verordeningen.

Controle door de Commissie

De Commissie moet erop toezien dat alle EU-landen de EU-wetgeving juist toepassen. In deze rol wordt de Commissie ook wel de "hoedster van de verdragen" genoemd.

De Commissie onderneemt daarom actie als een EU-land:

• een richtlijn op de uiterste datum niet volledig heeft omgezet in nationale wetgeving
• de EU-regels niet juist toepast

In haar mededeling van 2016 EU-wetgeving: Betere resultaten door betere toepassing legt de Commissie uit hoe zij erop toeziet dat de EU-regels goed worden toegepast in het belang van alle burgers, consumenten en bedrijven. De mededeling beschrijft hoe de Commissie de handhaving moet aanpakken en hierbij prioriteiten moet stellen.

In de mededeling van 2022 Het EU-recht handhaven voor een Europa dat resultaten boekt wordt uitgelegd hoe de Commissie ervoor kan zorgen dat de EU-regels altijd correct worden toegepast om hun hoofddoelstelling te verwezenlijken: dat mensen en bedrijven in de hele EU zo snel mogelijk kunnen profiteren van de gezamenlijk overeengekomen regels. In de mededeling wordt beschreven hoe de Commissie haar inzet voor de handhaving, van preventie tot sancties, heeft verdiept en verder heeft ontwikkeld om ervoor te zorgen dat de rechten van Europeanen gelijk worden geëerbiedigd, ongeacht waar in de EU zij wonen.

Betere regelgeving: waarom en hoe

Omzetting van richtlijnen

Richtlijnen moeten in de nationale wetgeving van de EU-landen worden opgenomen. Elke richtlijn heeft een uitsterste datum voor omzetting. Vóór die datum moeten de EU-landen de Commissie de tekst sturen van de nationale regels waarmee zij de bepalingen van de richtlijn in hun wetgeving hebben omgezet. 

Als EU-wetgeving niet op tijd wordt omgezet, lopen burgers en bedrijven voordelen mis, weten ze niet welke regels ze moeten toepassen en wordt het handelsverkeer binnen de EU belemmerd.

Nationale omzettingsmaatregelen – Waar vindt u die op EUR-Lex?

De Commissie gaat na of deze nationale omzettingsmaatregelen volledig zijn en voldoen voor de doelstellingen van de richtlijn.

Als dit niet het geval is, start de Commissie een inbreukprocedure wegens "niet-kennisgeving". De Commissie kan ook een inbreukprocedure inleiden in geval van onjuiste omzetting van richtlijnen.

De Commissie onderzoekt

Als de Commissie een mogelijke inbreuk op het EU-recht vaststelt, kan ze in sommige gevallen besluiten een pre-inbreukdialoog te starten in plaats van een formele inbreukprocedure.

Zij kan dat doen wanneer dit waarschijnlijk tot een snellere naleving zal leiden dan een formele inbreukprocedure. Het stelt de Commissie in staat een aantal zaken op te lossen zonder over te moeten gaan tot een inbreukprocedure. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de problemen van technische aard zijn. Deze procedure kan ook nuttig zijn wanneer de Commissie feitelijke of juridische informatie wil verzamelen die nodig is om een zaak te beoordelen. Ze wordt niet gebruikt wanneer de inbreuk bewezen of duidelijk is, of wordt erkend, en evenmin voor gevoeligere kwesties waarbij de kans klein is dat besprekingen op technisch niveau tot succes leiden.

Wanneer landen EU-wetgeving niet toepassen

Als autoriteiten van een EU-land bepaalde EU-regels niet goed toepassen, kan de Commissie een formele inbreukprocedure beginnen tegen dat land. Is het probleem dan nog niet opgelost, dan kan de Commissie naar het Hof van Justitie van de Europese Unie stappen. In sommige gevallen kan de Commissie het Hof verzoeken het betrokken EU-land een boete op te leggen.

Maar het belangrijkste doel van een inbreukprocedure is ervoor te zorgen dat alle EU-landen het EU-recht toepassen, wat in het algemeen belang is. Daarom gaat de aandacht naar systemische problemen waar veel mensen of bedrijven de dupe van zijn. In geïsoleerde gevallen van mogelijke onjuiste toepassing van het EU-recht kunnen problemen het best worden aangepakt via het nationale verhaalstelsel.

Inbreukprocedure en financiële sancties