Umowa o wystąpieniu między UE a Wielką Brytanią

Umowa o wystąpieniu zawarta między Unią Europejską a Wielką Brytanią określa warunki uporządkowanego wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE zgodnie z art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej.

Umowa o wystąpieniu weszła w życie 1 lutego 2020 r. po jej uzgodnieniu w dniu 17 października 2019 r. Częścią umowy jest m.in. Protokół w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej.

Co obejmuje umowa o wystąpieniu?

• postanowienia wspólne: zawierające klauzule standardowe umożliwiające właściwe zrozumienie i stosowanie umowy o wystąpieniu,
• Prawa obywateli: służące ochronie wyborów życiowych ponad 5 mln obywateli Unii przebywających w Wielkiej Brytanii i ponad 1 mln obywateli Wielkiej Brytanii przebywających w państwach UE, zabezpieczające prawo pobytu tych obywateli i umożliwiające im dalsze wnoszenie wkładu w ich społeczności.
• kwestie związane z wystąpieniem: zapewniające sprawne zakończenie bieżących spraw i umożliwiające uporządkowane wystąpienie Wielkiej Brytanii z UE, w tym między innymi: 
  • umożliwienie dostarczenia do miejsca przeznaczenia towarów wprowadzonych do obrotu przed końcem okresu przejściowego zgodnie z przepisami UE,
  • ochrona istniejących praw własności intelektualnej, w tym oznaczeń geograficznych,
  • zakończenie współpracy policyjnej i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i innych postępowaniach administracyjnych i sądowych,
  • wykorzystywanie i ochrona danych i informacji, których wymiany dokonano przed końcem okresu przejściowego,
  • kwestie związane z Euratomem,
• okres przejściowy (1 lutego – 31 grudnia 2020 r.), w trakcie którego UE traktowała Wielką Brytanię jak państwo członkowskie, z wyjątkiem uczestnictwa w unijnych instytucjach i strukturach zarządzania. W ciągu tych miesięcy UE i Wielka Brytania negocjowały umowę o handlu i współpracy,
• porozumienie finansowe: które zapewni, aby Wielka Brytania i UE dotrzymały wszystkich zobowiązań finansowych zaciągniętych w czasie, gdy Wielka Brytania była członkiem Unii,
• ogólna struktura zarządzania umową o wystąpieniu: zapewniająca skuteczne zarządzanie umową, jej wdrażanie i egzekwowanie, w tym odpowiednie mechanizmy rozstrzygania sporów,
• Irlandia: wykonalne pod względem prawnym rozwiązanie, które pozwoli uniknąć twardej granicy na wyspie Irlandii, będzie chroniło wspólną gospodarkę całej wyspy oraz postanowienia porozumienia wielkopiątkowego we wszystkich jego aspektach, a także zabezpieczy integralność jednolitego rynku UE,

• Cypr: protokół dotyczący stref suwerennych na Cyprze, chroniący interesy Cypryjczyków mieszkających i pracujących w strefach suwerennych po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii,

• Gibraltar: protokół w sprawie Gibraltaru, ułatwiający ścisłą współpracę między Hiszpanią a Wielką Brytanią w odniesieniu do Gibraltaru, jeżeli chodzi o wdrożenie umowy o wystąpieniu w zakresie praw obywatelskich. Protokół dotyczy również współpracy administracyjnej między odpowiednimi organami w różnych obszarach polityki.

Wdrożenie umowy o wystąpieniu wymaga działań zarówno na szczeblu UE, jak i w państwach członkowskich.