B’sens imġedded ta’ urġenza marbut mal-evoluzzjoni rapida tas-sitwazzjoni ġeopolitika, ir-Rapport ta’ Prospettiva Strateġika 2022 dwar “Il-ġemellaġġ tat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali fil-kuntest ġeopolitiku l-ġdid” iġib perspettiva komprensiva u li tħares ’il quddiem dwar l-interazzjoni bejn it-tranżizzjoni doppja lejn l-2050.
Iż-żewġ tranżizzjonijiet jinsabu fil-quċċata tal-aġenda politika tal-UE u l-interazzjoni tagħhom se jkollha konsegwenzi kbar għall-futur. Filwaqt li huma ta’ natura differenti u kull waħda minnhom soġġetta għal dinamika speċifika, il-ġemellaġġ tagħhom – jiġifieri l-kapaċità tagħhom li jsaħħu lil xulxin – jistħoqqlu skrutinju aktar mill-qrib. Fehim aħjar ta’ dawn l-interazzjonijiet huwa essenzjali biex jiġu massimizzati s-sinerġiji tagħhom u jiġu minimizzati t-tensjonijiet tagħhom. Dan huwa essenzjali fil-kuntest ġeopolitiku attwali fejn l-UE għandha l-għan li taċċellera kemm it-trasformazzjoni ekoloġika kif ukoll dik diġitali, u fl-aħħar mill-aħħar issaħħaħ ir-reżiljenza u l-awtonomija strateġika miftuħa tal-UE. Ir-rapport ta’ Prospettiva Strateġika tal-2022 jipprovdi analiżi orjentata lejn il-futur tar-rwol ewlieni li għandhom it-teknoloġiji diġitali kif ukoll l-influwenza ta’ fatturi ġeopolitiċi, ekonomiċi, soċjali u regolatorji fil-ġemellaġġ. Abbażi tal-analiżi tagħhom, ir-rapport jidentifika għaxar oqsma ewlenin fejn se tkun meħtieġa azzjoni.
Il-Komunikazzjoni tibni fuq ir-rapport taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC) dwar ix-xjenza għall-politika: Lejn futur ekoloġiku u diġitali. Rekwiżiti ewlenin għal tranżizzjoni doppja b’suċċess fl-Unjoni Ewropea.
Sinerġiji u tensjonijiet ewlenin:
Hemm sinerġiji b’saħħithom bejn it-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali:
- It-teknoloġiji diġitali jista’ jkollhom rwol ewlieni fil-kisba tan-newtralità klimatika, it-tnaqqis tat-tniġġis, u r-restawr tal-bijodiversità. Pereżempju, il-monitoraġġ personali tal-esponiment jew il-kontribut għat-tniġġis u l-aċċess għad-data ambjentali permezz ta’ networks ta’ mikrosensuri u apparat intelliġenti se jagħtu s-setgħa lin-nies fl-għażliet tagħhom.
- It-twettiq tat-tranżizzjoni ekoloġika se jittrasforma s-settur diġitali. Pereżempju, il-kisba tan-newtralità klimatika u l-effiċjenza enerġetika għaċ-ċentri tad-data u għall-infrastrutturi tal-cloud sal-2030, inkluż billi jissodisfaw id-domanda tagħhom għall-elettriku b’enerġija solari jew eolika, se jappoġġjaw l-ekoloġizzazzjoni tat-teknoloġiji. Eż. l-analitika tal-big data, il-blockchain u l-internet tal-oġġetti.
Madankollu, hemm ukoll oqsma fejn iż-żewġ tranżizzjonijiet jistgħu jaffettwaw lil xulxin b’mod negattiv:
- Il-konsum tal-enerġija jista’ jiżdied jekk it-teknoloġiji diġitali ma jsirux aktar effiċjenti fl-użu tal-enerġija. L-ICT hija responsabbli għal 5-9% tal-użu globali tal-elettriku. Dan jista’ jikber hekk kif jiżdied l-użu tal-blockchain, l-internet tal-oġġetti, il-pjattaformi, il-magni tat-tiftix, u l-kunċetti tar-realtà virtwali.
- L-użu akbar tat-teknoloġiji diġitali jista’ jżid l-iskart elettroniku u l-impatt ambjentali tiegħu. Dan jista’ jilħaq il-75 miljun tunnellata sal-2030.
- Il-progress fid-diġitalizzazzjoni se jżid ukoll l-użu tal-ilma, eż. għat-tkessiħ ta’ ċentri tad-data jew il-manifattura taċ-ċipep.
Teknoloġiji ewlenin għall-ġemellaġġ
Jekk jiġu ġestiti kif xieraq, it-teknoloġiji diġitali jistgħu jgħinu biex jinħolqu ekonomija u soċjetà b’użu effiċjenti tar-riżorsi newtrali għall-klima, u jiffrankaw ir-riżorsi f’setturi ekonomiċi vitali – li huma responsabbli wkoll għall-biċċa l-kbira tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra tal-UE llum:
 |
Id-diġitalizzazzjoni tal-enerġija: It-teknoloġiji diġitali jistgħu jipprovdu d-data meħtieġa biex il-provvista taqbel mad-domanda f’livell aktar diżaggregat u qrib il-ħin reali. It-tbassir tal-produzzjoni u d-domanda tal-enerġija jista’ jittejjeb permezz ta’ teknoloġiji diġitali, sensuri ġodda, data satellitari u blockchain. |
 |
Trasport aktar ekoloġiku: Id-diġitalizzazzjoni u l-intelliġenza artifiċjali se jagħtu spinta wkoll lill-ħolqien ta’ soluzzjonijiet ta’ mobbiltà multimodali aktar effiċjenti, bħal “mobbiltà bħala servizz” jew “trasport bħala servizz”. Ġenerazzjoni ġdida ta’ batteriji u teknoloġiji diġitali bħall-internet tal-oġġetti se tippermetti bidla kbira lejn mobbiltà aktar sostenibbli għal modi differenti ta’ trasport mill-passiġġier, għal trakk tqil jew avjazzjoni. |
 |
Nagħtu spinta lin-newtralità klimatika tal-industrija: L-arloġġi u s-sensuri intelliġenti jistgħu jżidu l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija u tal-materjali fil-produzzjoni. Tewmin diġitali (rappreżentazzjoni virtwali ta’ oġġett) jistgħu jtejbu d-disinji tas-sistema, jittestjaw prodotti ġodda, jimmonitorjaw u jiżguraw manutenzjoni preventiva, jivvalutaw iċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott, u jagħżlu materjali ottimali. |
 |
L-ekoloġizzazzjoni tal-bini bid-diġitalizzazzjoni: Id-data u t-teknoloġiji, bħall-immudellar tal-informazzjoni jistgħu jtejbu l-għażliet fit-tul fl-istadju tad-disinn u jżidu l-effiċjenza enerġetika tas-settur. Id-disponibbiltà ta’ data anonimizzata, apparat intelliġenti, kif ukoll l-imġiba tal-konsumatur se jippermettu investimenti mmirati fir-rinnovazzjonijiet. |
 |
Agrikoltura aktar intelliġenti u aktar ekoloġika: Is-sensuri diġitali flimkien ma’ data spazjali bbażata fuq is-servizz jistgħu jiffrankaw l-ilma u l-enerġija, filwaqt li jnaqqsu l-użu tal-pestiċidi u tal-fertilizzanti. Il-pjattaformi diġitali li jiffaċilitaw id-distribuzzjoni lokali u jevitaw il-ħela tal-ikel jistgħu jagħtu spinta lill-produzzjoni lokali u jqassru ċ-ċirkwiti tal-konsum. |
Ir-rwol tal-fatturi ġeopolitiċi, ekonomiċi, soċjali u regolatorji
Is-suċċess tal-ġemellaġġ se jiddependi wkoll fuq fatturi ġeopolitiċi, ekonomiċi, soċjali u regolatorji li fihom qed isseħħ it-tranżizzjoni doppja. Il-bidliet ġeopolitiċi attwali kkawżati mill-aggressjoni militari tar-Russja kontra l-Ukrajna qed iġeddu s-sens ta’ urġenza biex tiġi aċċellerata t-tranżizzjoni doppja, u biex jissaħħu r-reżiljenza u l-ftuħ tal-UE. Huma jsaħħu wkoll il-ħtieġa li jiġi żgurat aċċess għal materja prima kritika, meħtieġa biex tiġi alimentata t-tranżizzjoni doppja u li għalihom l-UE għadha dipendenti ħafna fuq pajjiżi terzi.
It-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali se jeħtieġu wkoll l-aġġustament tal-politiki ekonomiċi tal-UE lejn sostenibbiltà akbar u aktar ċirkolarità. L-investiment fi proġetti sostenibbli kemm mis-settur privat kif ukoll minn dak pubbliku se jkun kruċjali. Huwa stamt li t-tranżizzjoni doppja tista' teħtieġ mill-inqas madwar €650 biljun fis-sena sal 2030.
Barra minn hekk, il-ġustizzja u l-affordabbiltà se jkunu fil-qalba taż-żewġ tranżizzjonijiet, għall-benefiċċju tal-Ewropej, is-setturi u r-reġjuni kollha fl-Ewropa u lil hinn minnha. Il-persuni b’introjtu baxx u medju huma aktar vulnerabbli għall-impatt tat-tranżizzjoni doppja f’termini ta’ impjiegi, aċċess għal servizzi pubbliċi diġitali, prezzijiet ogħla tal-enerġija u tal-oġġetti. It-tranżizzjoni doppja se jibdlu wkoll b’mod profond is-swieq tax-xogħol u l-ħiliet. L-UE se jkollha bżonn toqgħod attenta biex issaħħaħ il-koeżjoni soċjali u ekonomika matul it-tranżizzjonijiet.
Fl-aħħar nett, ir-rwol tal-UE bħala setgħa ta’ standardizzazzjoni globali se jkun importanti biex jippermetti l-ġemellaġġ. Kemm biex il-konsumaturi tal-UE jiġu protetti minn prodotti jew proċessi mhux sostenibbli, kif ukoll biex jiġi żgurat li l-istandards internazzjonali jirrispettaw is-sostenibbiltà u dawk etiċi tal-UE.
Oqsma ta’ azzjoni għal ġemellaġġ b’suċċess
Ir-rapport ta’ Prospettiva Strateġika identifika 10 oqsma ta’ azzjoni, li huma meħtieġa biex jissaħħu l-opportunitajiet u jiġu minimizzati r-riskji potenzjali relatati mal-interazzjoni bejn it-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali sal-2050.
- It-tisħiħ tar-reżiljenza u l-awtonomija strateġika miftuħa f’setturi kritiċi għat-tranżizzjoni doppja permezz, pereżempju, tal-ħidma tal-Osservatorju tat-Teknoloġiji Kritiċi tal-UE.
- It-tisħiħ tad-diplomazija ekoloġika u diġitali, permezz tal-ingranaġġ tas-setgħa regolatorja u ta’ standardizzazzjoni tal-UE, filwaqt li jiġu promossi l-valuri tal-UE u jitrawmu s-sħubijiet.
- Il-ġestjoni strateġika tal-provvista ta’ materjali u komoditajiet kritiċi, billi jiġi adottat approċċ sistemiku fit-tul biex tiġi evitata nassa ġdida ta’ dipendenza.
- It-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika u soċjali, billi jissaħħu l-protezzjoni soċjali u l-istat soċjali
- L-adattament tas-sistemi tal-edukazzjoni u t-taħriġ biex iqabblu r-realtà teknoloġika u soċjoekonomika li qed tittrasforma b’mod rapidu kif ukoll l-appoġġ għall-mobbiltà tal-forza tax-xogħol fis-setturi kollha.
- Il-mobilizzazzjoni ta’ investiment addizzjonali li jibqa’ validu fil-futur f’teknoloġiji u infrastrutturi ġodda.
- L-iżvilupp ta’ oqfsa ta’ monitoraġġ għall-kejl tal-benesseri lil hinn mill-PDG
- L-iżgurar ta’ qafas regolatorju li jibqa’ validu fil-futur għas-Suq Uniku, li jwassal għal mudelli ta’ negozju u xejriet tal-konsumatur sostenibbli.
- L-intensifikazzjoni ta’ approċċ globali għall-istabbiliment tal-istandards u l-benefiċċju mill-vantaġġ li l-UE hi l-ewwel waħda li daħlet fis-sostenibbiltà kompetittiva.
- Il-promozzjoni ta’ ċibersigurtà robusta u qafas sigur għall-kondiviżjoni tad-data biex jiġi żgurat, fost affarijiet oħra, li l-entitajiet kritiċi jkunu jistgħu jipprevjenu, jirreżistu u jirkupraw mit-tfixkil.