Roczne sprawozdania ze stosowania karty

Cel sprawozdań

Komisja Europejska opublikowała dziś swoje roczne sprawozdanie ze stosowania w UE Karty praw podstawowych.

W sprawozdaniu rocznym przedstawia się postępy poczynione w dziedzinach, w których UE ma uprawnienia do działania. Sprawozdanie wskazuje również, w jaki sposób uwzględniono postanowienia karty w poszczególnych przypadkach, np. w nowych wnioskach ustawodawczych UE.

Od 2021 r., zgodnie ze strategią na rzecz skuteczniejszego stosowania karty w UE, sprawozdanie na temat karty koncentruje się co roku na innym obszarze tematycznym o znaczeniu strategicznym, który jest regulowany prawem UE.

Sprawozdanie roczne stanowi okazję do corocznej wymiany poglądów z Parlamentem Europejskim i Radą Unii Europejskiej.

Sprawozdanie za rok 2021

Sprawozdanie ze stosowania Karty praw podstawowych w UE za 2021 r. uwzględnia nowe podejście tematyczne ogłoszone w zeszłym roku przez Komisję Europejską w strategii na rzecz skuteczniejszego stosowania Karty praw podstawowych w UE. W sprawozdaniu za 2021 r. skoncentrowano się na najlepszych praktykach państw członkowskich i na wyzwaniach, jakie stoją przed nimi w zakresie ochrony praw podstawowych w erze cyfrowej.

Pięć kluczowych obszarów polityki objętych sprawozdaniem

Stawianie czoła wyzwaniom związanym z moderacją internetową

Rozpowszechnianie nielegalnych treści w internecie stanowi wyzwanie dla demokratycznego dyskursu i zagrożenie dla szeregu praw podstawowych. W grudniu 2020 r. Komisja zaproponowała środki regulacyjne w celu zwalczania nielegalnych treści przy jednoczesnej ochronie praw podstawowych za pośrednictwem aktu o usługach cyfrowych. Ponadto za pośrednictwem Kodeksu postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie promuje się możliwość stosowania dobrowolnych środków. 9 grudnia Komisja zaproponowała również inicjatywę mającą na celu rozszerzenie wykazu przestępstw w UE o nawoływanie do nienawiści i przestępstwa z nienawiści.

Ochrona praw podstawowych w przypadku wykorzystywania sztucznej inteligencji

Coraz częstsze wykorzystywanie systemów sztucznej inteligencji może przynieść ogromne korzyści. Niektóre aplikacje są jednak złożone i nieprzejrzyste, co może stanowić wyzwanie dla przestrzegania lub egzekwowania praw podstawowych. Wiele państw członkowskich opracowało krajowe strategie w zakresie sztucznej inteligencji, aby zapewnić jej przejrzystość, identyfikowalność i solidność oraz zagwarantować skuteczne sposoby przestrzegania praw podstawowych. W kwietniu 2021 r. Komisja zaproponowała akt ustawodawczy, mający zapewnić odpowiednie testowanie i dokumentowanie systemów sztucznej inteligencji, które stwarzają wysokie ryzyko dla praw podstawowych.

Zmniejszenie przepaści cyfrowej

Pandemia COVID-19 utrudniła osobom nieposiadającym niezbędnej wiedzy lub sprzętu dostęp do usług publicznych oferowanych online. Sprawozdanie pokazuje, w jaki sposób państwa członkowskie i UE pracują nad różnymi koncepcjami, aby zadbać o to, by nikt nie został pominięty. Solidarność pozostaje kluczową zasadą przy zmniejszaniu przepaści cyfrowej.

Ochrona osób pracujących za pośrednictwem platform

Praca za pośrednictwem platform internetowych stworzyła nowe możliwości gospodarcze dla obywateli, przedsiębiorstw i konsumentów. Stwarza ona jednak również zagrożenia dla istniejących praw i obowiązków związanych z prawem pracy i ochroną socjalną. 8 grudnia Komisja przyjęła inicjatywę ustawodawczą mającą na celu poprawę warunków pracy osób pracujących za pośrednictwem cyfrowych platform pracy i jednocześnie wspieranie zrównoważonego wzrostu cyfrowych platform pracy w UE.

Kontrola nadzoru cyfrowego

Nadzór może być zgodny z prawem, na przykład w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zwalczania przestępczości, ale jednak nie wszystkie praktyki są uzasadnione. W tym kontekście ochrona danych i prywatność są nie tylko ważnymi prawami podstawowymi, ale również prawami „umożliwiającymi” zwiększenie ochrony innych praw podstawowych, na które nadzór może mieć negatywny wpływ.

Roczne sprawozdanie ze stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej za rok 2021 r.

Sprawozdania z poprzednich lat

W 2020 r. nie opublikowano sprawozdania dotyczącego karty za 2019 r., ponieważ Komisja przyjęła strategię na rzecz skuteczniejszego stosowania karty w UE.

2023 Report

Read the 2023 report

Effective legal protection and access to justice constitute an area of strategic relevance addressed in the 2023 Annual report on the application of the EU Charter of Fundamental Rights, in line with the thematic approach announced by the European Commission in the 2020 Strategy to strengthen the application of the Charter of Fundamental Rights in the EU. The 2023 Charter report provides a fundamental rights perspective on access to justice for all through judicial and non-judicial remedies, by giving an overview of the relevant EU legislation and of the recent developments (2020-2023).

Four areas of the report

EU law on effective legal protection and access to justice

To enable everyone to seek and obtain a just resolution of legal problems through legal and justice services, the EU has developed a comprehensive legal framework, which contains remedies for breaches of the related EU law. This is supplemented by several EU instruments establishing minimum standards on effective legal protection and access to justice. The scope of relevant EU policies ranges from digitalisation efforts to protecting victims of crime or discrimination, strengthening consumers’ rights, safeguarding the rights of suspects or accused persons in criminal proceedings, to fields such as environmental protection, online content regulation and data protection.

Measures taken by Member States to provide for effective legal protection

EU law can benefit people’s daily lives in a range of situations by strengthening their effective legal protection and access to justice in conjunction with national rules. The report provides a snapshot of the achievements and challenges Member States have encountered in providing sufficient remedies to ensure effective legal protection in the fields covered by EU law, as they are required to do under Article 19(1)TEU.

Provision of effective legal protection through courts

Acknowledging that judgments can make a significant contribution to the interpretation of EU and national law on effective legal protection and access to justice, the report gives an overview of relevant cases of the CJEU and national courts.

EU funding for effective legal protection

The active engagement of the Commission in ensuring the availability of effective legal protection also translates into support through funding aimed at building the capacity of judicial professionals, civil society organisations and other stakeholders to promote and protect EU values and apply the Charter in their daily work.

Read the 2023 report in all EU languages

Targeted consultations

The report relies on the Commission's and the FRA's qualitative assessment of the feedback from consultations, and of other sources. Input was provided by Member States, Charter Focal Points, international organisations, the European Network of National Human Rights Institutions (ENNHRI) and the European Network of Equality Bodies (Equinet) and their members. It is also based on the results of an online consultation of CSOs run through the Fundamental Rights Agency Civil Society Platform, as well as contributions for other Commission reports, such as the Rule of Law reports and the Justice Scoreboard.

2023 Report – FRA summary of civil society consultation on access to justice

2023 Report – input from Member States

Previous reports

In 2020 there was no Charter report on year 2019 as the Commission adopted its strategy to strengthen the application of the Charter in the EU.