Roczne sprawozdania ze stosowania karty

Komisja co roku publikuje sprawozdanie na temat stosowania Karty od 2010 r.  Od czasu przyjęcia strategii z 2020 r. na rzecz wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w UE sprawozdania w sprawie Karty koncentrują się na różnych obszarach tematycznych o znaczeniu strategicznym regulowanych prawem UE. Sprawozdania zawierają przegląd osiągnięć i wyzwań w wybranych obszarach polityki.

Sprawozdania ze stosowania karty zachęcają zainteresowane strony, takie jak kraje UE, Parlament Europejski, Rada i społeczeństwo obywatelskie, do wymiany poglądów na wybrany temat. 

Tekst sprawozdania z 2024 r.

W sprawozdaniu z 2024 r. skoncentrowano się na finansowaniu UE ukierunkowanym na promowanie, ochronę i egzekwowanie praw podstawowych w całej UE. 

W kadencji 2019–2024 Komisja intensywniej ukierunkowywała finansowanie na inicjatywy wzmacniające wartości UE i chroniące prawa podstawowe, między innymi poprzez zarządzanie znacznie większym budżetem programu „Obywatele, równość, prawa i wartości (CERV)”. Komisja ustanowiła również horyzontalny warunek podstawowy dotyczący skutecznego stosowania i wdrażania karty, dzięki któremu kraje UE mogą zagwarantować, że środki UE są wydawane w sposób zgodny z kartą. 

W sprawozdaniu dotyczącym karty podkreślono, że UE angażuje się w promowanie i ochronę praw podstawowych poprzez ukierunkowane finansowanie sektorowe. Na przykład za pośrednictwem programu CERV przyznano ukierunkowane finansowanie projektom i organizacjom działającym na rzecz promowania wartości i praw podstawowych UE. Stosowanie praw podstawowych wspiera się również środkami z sektorowych programów finansowania unijnego, takich jak program „Sprawiedliwość”, program „Cyfrowa Europa”, Erasmus+ i „Horyzont Europa”. Oprócz tego do finansowania inicjatyw związanych z prawami podstawowymi wykorzystuje się Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Sprawozdanie zawiera informacje ogólne na temat wdrażania horyzontalnego warunku podstawowego dotyczącego skutecznego stosowania karty. 

Sprawozdanie z załącznikiem zawierają przykłady sprawdzonych rozwiązań przy realizacji projektów finansowanych przez UE, które pomagają stosować kartę w różnych obszarach polityki. 

W sprawozdaniu opisano również działania podejmowane przez kraje UE, międzynarodowych sponsorów prywatnych i publicznych, krajowe instytucje praw człowieka, organy ds. równości i rzeczników praw obywatelskich w celu praktycznego stosowania praw podstawowych w dziedzinie finansowania. Zaznaczono, że różne kraje UE ustanowiły ukierunkowane programy dotacji na projekty w celu wspierania praw podstawowych.

W sprawozdaniu stwierdzono, że choć nadal istnieją kwestie wymagające dopracowania, UE i inni sponsorzy opracowali mechanizmy umożliwiające uwzględnienie uwag od beneficjentów przy opracowywaniu i wdrażaniu swoich programów finansowania. Działania są w dalszym ciągu ujednolicane. Pomoc od UE i od innych sponsorów jest ukierunkowana na wzbudzającą obawę kwestię zmniejszającej się przestrzeni obywatelskiej, a głównymi beneficjentami finansowania są nadal organizacje społeczeństwa obywatelskiego.

W sprawozdaniu podkreślono, że ważne jest, by informacje na temat możliwości finansowania docierały do potencjalnych beneficjentów, by finansowanie trafiało do beneficjentów na poziomie regionalnym i lokalnym oraz by cięcia w finansowaniu nie ograniczały zdolności społeczeństwa obywatelskiego i organów ds. praw podstawowych do udziału w otwartej debacie demokratycznej. 

Sprawozdanie za 2024 r. we wszystkich językach UE

Załącznik do sprawozdania za 2024 r.

Sprawozdanie opiera się na dokonanej przez Komisję ocenie jakościowej informacji zwrotnych z konsultacji oraz na informacjach z innych źródeł. Informacje pochodzą od krajów UE, punktów kontaktowych ds. karty, międzynarodowych sponsorów publicznych i prywatnych, europejskiej sieci krajowych instytucji praw człowieka (ENNHRI) oraz europejskiej sieci organów ds. równości (Equinet) i ich członków. Sprawozdanie jest również oparte na wynikach konsultacji internetowych z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego przeprowadzonych za pośrednictwem platformy społeczeństwa obywatelskiego Agencji Praw Podstawowych. Uwzględniono w nim też uwagi na potrzeby innych sprawozdań Komisji, takich jak sprawozdania na temat praworządności.

Sprawozdanie FRA za 2024 r. – Podsumowanie konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim w sprawie finansowania praw podstawowych 

• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2023 r. – Skuteczna ochrona prawna i dostęp do wymiaru sprawiedliwości
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2022 r – Dynamiczna przestrzeń społeczeństwa obywatelskiego służąca utrzymaniu praw podstawowych w UE
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2021 r. – Ochrona praw podstawowych w erze cyfrowej

Nie opublikowano sprawozdania ze stosowania karty za 2019 r., ponieważ Komisja przyjęła strategię na rzecz skuteczniejszego stosowania karty w UE.

Sprawozdania ze stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej opublikowane w ramach poprzedniej strategii Komisji na rzecz skutecznego wdrażania Karty praw podstawowych przez Unię Europejską:

• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2018 r.
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2017 r.
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2016 r.
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2015 r.
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2014 r.
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2013 r.
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2012 r.
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2011 r.
• Sprawozdanie roczne ze stosowania karty za 2010 r.