Cé hiad na geatóirí?
Is éard a bhunaítear leis an nGníomh um Margaí Digiteacha tacar critéar atá sainmhínithe go mion i leith ‘geatóir’ a thabhairt ar ardán mór ar líne. Fágann sé sin gur féidir leis an nGníomh díriú go maith ar an bhfadhb ar mian leis dul i ngleic léi ó thaobh ardáin mhóra shistéamacha ar líne de.
Is critéir iad sin a chomhlíonfar más mar seo a leanas do chomhlacht:
- seasamh láidir eacnamaíochta aige agus tionchar mór ar an margadh inmheánach agus é gníomhach i dtíortha éagsúla den Aontas
- seasamh láidir idirghabhála aige, rud a chiallaíonn bonn fairsing úsáideoirí a bheith á cheangal aige le líon mór gnólachtaí
- seasamh daingean marthanach aige sa mhargadh (nó ar tí an seasamh sin a bheith aige), rud a chiallaíonn go bhfuil sé cobhsaí le himeacht ama má chomhlíonann an chuideachta an dá chritéar thuas i ngach ceann de na trí bliana airgeadais roimhe
Cén tairbhe atá le baint as an nGníomh um Margaí Digiteacha?
- Úsáideoirí gnó atá i dtuilleamaí na ngeatóirí lena gcuid seirbhísí a thairiscint ar an margadh aonair, is cothroime an timpeallacht ghnó a bheidh ann do na húsáideoirí sin.
- Beidh deis ag lucht nuálaíochta agus ag gnólachtaí teicneolaíochta nuathionscanta dul san iomaíocht i dtimpeallacht na n-ardán ar líne, agus nuálaíocht a dhéanamh ann, gan ceangal a bheith orthu téarmaí agus coinníollacha éagothroma a chomhlíonadh agus teorainn a chur ar a gcuid forbartha dá réir.
- Is líonmhaire agus is fearr an rogha seirbhísí a bheidh ag na tomhaltóirí, is minice a bheidh deis acu dul i muinín malairt soláthraí más é is mian leo, beidh rochtain gan timpeall acu ar sheirbhísí, sin agus ar phraghsanna níos córa.
- Coimeádfaidh na geatóirí na deiseanna uile atá acu chun seirbhísí nua a cheapadh agus a chur ar fáil. Is amhlaidh nach gceadófar dóibh beag ná mór cleachtais éagóracha a chur ar úsáideoirí gnó ná ar chustaiméirí atá ina dtuilleamaí ar mhaithe le buntáiste nach bhfuil dlite dóibh.
Cén toradh a bheidh air sin le haghaidh na ngeatóirí?
Maidir leis na rialacha nua, is leo a bhunófar oibleagáidí na ngeatóirí, an méid is ceart a dhéanamh agus nach ceart a dhéanamh a gcaithfidh siad cloí leis ina gcuid oibre ó lá go lá.
Samplaí den mhéid is ceart a dhéanamh – beidh ar gheatóirí na n-ardán na nithe seo a leanas a dhéanamh:
cead a thabhairt do thríú páirtithe idiroibriú le seirbhísí an gheatóra féin i gcásanna sonracha áirithe
rochtain a thabhairt dá n-úsáideoirí gnó ar an eolas a ghineann siad agus iad ag úsáid ardán an gheatóra
na huirlisí riachtanacha agus an t-eolas riachtanach a sholáthar do na cuideachtaí a dhéanann fógraíocht ar a n-ardán ionas go bhféadfaidh lucht fógraíochta agus foilsitheoireachta fíorú neamhspleách dá gcuid féin a dhéanamh ar fhógraí dá gcuid atá á n-óstáil ag an ngeatóir
ligean do na húsáideoirí gnó atá acu a dtairiscint a chur chun cinn agus conarthaí a thabhairt i gcrích lena gcuid custaiméirí féin lasmuigh d’ardán an gheatóra
Sampla den mhéid nár cheart a dhéanamh – Ní ceadmhach d’ardáin na ngeatóirí na nithe seo a leanas a dhéanamh feasta:
tús áite a thabhairt do na seirbhísí agus na táirgí a thairgeann an geatóir féin thar seirbhísí agus táirgí a thairgeann tríú páirtithe ar ardán an gheatóra
‘cosc a chur ar thomhaltóirí’ nasc a dhéanamh le gnólachtaí lasmuigh dá gcuid ardán féin
cosc a chur ar úsáideoirí díshuiteáil a dhéanamh ar aon bhogearraí nó aip réamhshuiteáilte dá mba mhian leo sin a dhéanamh
úsáideoirí deiridh a rianú lasmuigh de sheirbhís lárnach ardán an gheatóra chun críche fógraíochta spriocdhírithe, gan toiliú éifeachtach a bheith deonaithe
Conas a dhéanfaidh an Coimisiún deimhin de go bhfanfaidh an Gníomh bord ar bord leis an earnáil dhigiteach agus í ag forbairt léi go tapa?
Lena chinntiú go bhfanfaidh na rialacha nua geatóireachta bord ar bord le fuinneamh mór na margaí digiteacha, déanfaidh an Coimisiún fiosruithe margaidh a chur i gcrích. Fágfaidh sin go bhféadfaidh an Coimisiún na nithe seo a leanas a dhéanamh:
- cuideachtaí a cháiliú ina ngeatóirí
- nuashonrú dinimiciúil a dhéanamh ar oibleagáidí na ngeatóirí nuair is gá sin
- réitigh a dhearadh le troid i gcoinne sáruithe córasacha ar rialacha an Ghnímh um Margaí Digiteacha
Cé na hiarmhairtí a bheidh ar an neamhchomhlíonadh?
- Fíneálacha
suas le 10% de láimhdeachas iomlán domhanda bliantúil na cuideachta, nó suas le 20% i gcás sáruithe a dhéantar arís agus arís eile
- Íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla
suas le 5% den mheánláimhdeachas laethúil
- Réitigh
I gcás sárú sistéamach a dhéanfadh na geatóirí ar a gcuid oibleagáidí faoin nGníomh, tharlódh go gcuirfí réitigh bhreise i bhfeidhm ar na geatóirí ach fiosrú margaidh a dhéanamh ar dtús. Réitigh den chineál sin, ní mór dóibh a bheith i gcomhréir leis an gcoir a rinneadh. Más gá agus sa chás nach bhfuil an dara rogha ann, is féidir leigheasanna neamhairgeadais a fhorchur. Ina measc sin tharlódh réitigh struchtúrtha agus réitigh iompraíochta e.g. dífheistiú ar (chodanna) de ghnólacht.
Na rialacha nua i mbeagán focal
Tuilleadh eolais faoi rialacha nua na n-úsáideoirí
Tuilleadh eolais faoi rialacha nua na ngnólachtaí
Tuilleadh eolais faoi rialacha nua na n-ardán
Cad iad na chéad chéimeanna eile?
Tháinig an Gníomh um Margaí Digiteacha i bhfeidhm i mí na Bealtaine 2023. Laistigh de dhá mhí, ní mór do chuideachtaí a sholáthraíonn croísheirbhísí ardáin fógra a thabhairt don Choimisiún agus an t-eolas ábhartha uile a chur ar fáil dó. Beidh 45 lá oibre ag an gCoimisiún ansin cinneadh a ghlacadh lena n-ainmneofar geatóir sonrach. Tar éis an chinnidh ón gCoimisiún beidh sé mhí ag na geatóirí ainmnithe comhlíonadh na n-oibleagáidí dá bhforáiltear sa Ghníomh a chinntiú.
Féach na cásanna, na ceannacháin agus na nuashonruithe maidir le hoibleagáidí is déanaí
Oibleagáidí soiléire ar gheatóirí ar fud an Aontais Eorpaigh
Go dtí seo, an bealach a stiúir geatóirí a gcuid gnólachtaí, ní dhearnadh rialú air den chuid is mó nó is ar thacair rialacha a bhí ann roimh ré an gheilleagair dhigitigh a bhí sé bunaithe. Is amhlaidh a bhí an cás ar fud an Aontais.
Níor thug na Ballstáit ná an tAontas Eorpach aghaidh go héifeachtach ar fhadhbanna a bhain le geatóirí.
Deimhneacht dhlíthiúil le haghaidh na n-ardán
Go dtí seo, thug tionscnaimh reachtacha náisiúnta na mBallstát aghaidh ar chuid de na fadhbanna a sainaithníodh ach bhí siad freisin ina gcúis le hilroinnt rialála breise san Aontas Eorpach. D’fhéadfadh sé sin costais chomhlíontachta bhreise a chruthú le haghaidh na n-ardán a oibríonn ar bhonn trasteorann.
Na hathruithe a dhéanann an Gníomh nua um Margaí Digiteacha:
- Beidh réamheolas ag na geatóirí faoi na hoibleagáidí atá le hurramú acu.
- Ní bheidh ardáin eile faoi réir na rialacha seo ach beidh siad in ann leas a bhaint as iompair níos cothroime agus gnó á dhéanamh acu leis na geatóirí.
- Costais chomhlíontachta laghdaithe le haghaidh na ngeatóirí agus a n-úsáideoirí gnó.