Rol van de commissarissen
Hoewel elk EU-land een commissaris afvaardigt, verdedigt iedere commissaris de belangen van de EU als geheel, en dus niet de nationale belangen.
Binnen de Commissie nemen zij de beslissingen. Zo beslissen zij gezamenlijk over:
- de strategie en het beleid van de Commissie
- wetsvoorstellen, financieringsprogramma’s en de jaarlijkse begroting, voordat die door het Europees Parlement en de Raad worden besproken en (al dan niet) goedgekeurd
Benoeming van de Commissie
Verkiezing van de voorzitter
De Europese Raad, die bestaat uit de staatshoofden en regeringsleiders van de EU-landen, stelt om de vijf jaar een kandidaat-voorzitter van de Europese Commissie voor aan het Europees Parlement.
De voordracht is gebaseerd op de politieke samenstelling van het Parlement na de Europese verkiezingen. Meestal komt de kandidaat-voorzitter uit de grootste politieke familie in het Parlement.
Als een absolute meerderheid van de leden van het Parlement de kandidaat-voorzitter steunt, wordt hij of zij verkozen.
Het team samenstellen
De Raad van de Europese Unie stelt, in overleg met de nieuwgekozen voorzitter van de Commissie, de lijst van kandidaat-commissarissen vast op basis van de voorstellen van de EU-lidstaten.
Elke voorgedragen kandidaat-commissaris moet verschijnen voor de parlementaire commissie die bevoegd is voor de desbetreffende portefeuille. De leden van die commissie beslissen dan of de kandidaat geschikt is. Als alle 27 kandidaten individueel zijn goedgekeurd, stemt het voltallige Parlement over het team als geheel. Na een positieve stemming in het Parlement worden de voorzitter van de Europese Commissie en de commissarissen door de Europese Raad benoemd.
Verantwoordingsplicht
De Europese Commissie moet democratische verantwoording afleggen aan het Europees Parlement, dat het recht heeft om de Commissie als geheel naar huis te sturen.
De Europese Commissie is ook verantwoordelijk voor de uitvoering van de EU-begroting. Elk jaar beslist het Parlement of het zijn goedkeuring hecht aan de manier waarop de Europese Commissie de EU-begroting heeft uitgevoerd. Dit proces wordt kwijting genoemd. Het Parlement baseert zijn besluit op verscheidene verslagen van de Europese Rekenkamer en de Europese Commissie, waaronder het jaarlijkse beheers- en prestatieverslag voor de EU-begroting.
Besluitvorming
De stemmen van alle commissarissen wegen in de besluitvorming even zwaar en de commissarissen zijn gezamenlijk aansprakelijk voor de genomen besluiten. De Commissie neemt beslissingen in een schriftelijke of mondelinge procedure.
Voor meer informatie over de besluitvorming van de Commissie, zie hoe besluiten tot stand komen.
Lees meer over het wetgevingsproces van de EU.