Αντιμετώπιση των ελλείψεων δεξιοτήτων στην ΕΕ
Εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε ολόκληρη την ΕΕ, σε διάφορους τομείς και επίπεδα δεξιοτήτων. Οι εργοδότες δεν μπορούν επί του παρόντος να βρουν τους εργαζόμενους που χρειάζονται. Αυτό απασχολεί ειδικότερα τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), όπως φαίνεται από έρευνα της ΕΕ.
Για την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων, προτεραιότητα της ΕΕ είναι η μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων του εγχώριου εργατικού δυναμικού. Ωστόσο, αυτό δεν θα είναι αρκετό για την αντιμετώπιση των ελλείψεων, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η προσέλκυση δεξιοτήτων και ταλέντων από το εξωτερικό πρέπει να αποτελεί μέρος της λύσης.
Για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόσκληση και να βοηθήσει τα κράτη μέλη να ανταγωνιστούν στον παγκόσμιο αγώνα δρόμου για την προσέλκυση ταλέντων, η Επιτροπή πρότεινε τρεις δράσεις στο πλαίσιο δέσμης μέτρων για την κινητικότητα των ταλέντων. Οι δράσεις είναι οι εξής:
- διευκόλυνση των προσλήψεων από χώρες εκτός ΕΕ
- ταχύτερη αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί σε τρίτες χώρες
- προώθηση της μαθησιακής κινητικότητας για όλες και όλους
Η δέσμη μέτρων αντικατοπτρίζει επίσης το γεγονός ότι είναι καίριας σημασίας η συνεργασία με τρίτες χώρες για να διασφαλιστεί ότι η κινητικότητα παράγει αμοιβαία οφέλη.
Γιατί απαιτείται δράση
Το ποσοστό ανεργίας ήταν σε πρωτοφανές χαμηλό επίπεδο της τάξης του 6 % τον Σεπτέμβριο του 2023, ενώ το ποσοστό κενών θέσεων εργασίας αυξήθηκε σε 2,9 % το 2022 — υπερδιπλάσιο από το επίπεδο του 2012. Η δημογραφική αλλαγή θα επιδεινώσει τις προκλήσεις της αγοράς εργασίας που αντιμετωπίζει η ΕΕ. Ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας θα μειωθεί από 265 εκατομμύρια το 2022 σε 258 εκατομμύρια το 2030.
Διευκόλυνση των προσλήψεων από χώρες εκτός ΕΕ
Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ευρωπαϊκής δεξαμενής ταλέντων ώστε να διευκολυνθεί η πρόσληψη ατόμων που αναζητούν εργασία από τρίτες χώρες, με βάση τα επαγγέλματα που παρουσιάζουν ελλείψεις και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Η συμμετοχή στη δεξαμενή ταλέντων της ΕΕ θα είναι προαιρετική για τα κράτη μέλη, τα οποία θα υποστηρίζουν και τη διαχείριση της πλατφόρμας.
Η πλατφόρμα θα συμβάλει στην ταχύτερη και ευκολότερη αντιστοίχιση ειδικευμένων υπηκόων τρίτων χωρών και εργοδοτών, παρέχοντας παράλληλα πληροφορίες τόσο για τα άτομα που αναζητούν εργασία όσο και για τους εργοδότες σχετικά με τις διαδικασίες πρόσληψης και τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας. Θα προστατεύει επίσης τους υπηκόους τρίτων χωρών από πιθανές πρακτικές εκμετάλλευσης.
Για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και των βασικών χωρών-εταίρων, η δεξαμενή ταλέντων της ΕΕ θα στηρίξει επίσης την εφαρμογή των εταιρικών σχέσεων προσέλκυσης ταλέντων. Οι εταιρικές σχέσεις αυτές θα παρέχουν κινητικότητα για εργασία ή κατάρτιση, αυξάνοντας τις δυνατότητες νόμιμης μετανάστευσης και αποθαρρύνοντας την παράτυπη μετανάστευση.
Ταχύτερη αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί σε τρίτες χώρες
Η Επιτροπή συνέστησε να διευκολυνθεί η αναγνώριση των δεξιοτήτων και των προσόντων των υπηκόων τρίτων χωρών. Η δέσμη μέτρων θα εκσυγχρονίσει το ισχύον σύστημα και θα το φέρει πιο κοντά στο σύστημα που έχει θεσπιστεί για τους υπηκόους της ΕΕ που μετακινούνται σε άλλο κράτος μέλος. Στόχος είναι να καταστεί δυνατή η ταχύτερη λήψη αποφάσεων αναγνώρισης για την πλήρωση κενών θέσεων σε επαγγέλματα στα οποία διαπιστώνονται ελλείψεις στην ΕΕ. Το σύστημα θα περιλαμβάνει συστάσεις για την ανάπτυξη της ικανότητας των αντίστοιχων εθνικών αρχών να απλουστεύουν και να επιταχύνουν τις διαδικασίες, βελτιώνοντας τη συμβατότητα των τίτλων προσόντων τρίτων χωρών και τον τρόπο αξιολόγησης των δεξιοτήτων των ατόμων που αναζητούν εργασία.
Η μαθησιακή κινητικότητα μπορεί να γίνει μια ευκαιρία για όλες και όλους
Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να καταστήσουν τη μαθησιακή κινητικότητα εντός της ΕΕ αναπόσπαστο μέρος όλων των διαδρομών εκπαίδευσης και κατάρτισης, από τη σχολική εκπαίδευση και την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την εκπαίδευση των ενηλίκων, καθώς και τις ανταλλαγές νέων. Η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί το ποσοστό της εμπειρίας κινητικότητας για το 2030 σε τουλάχιστον:
- 25 % για τους αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
- 20 % για τους εκπαιδευόμενους που έχουν λιγότερες ευκαιρίες
- 15 % για τους εκπαιδευόμενους επαγγελματικής εκπαίδευσης
Η πρόταση προωθεί επίσης την ελκυστικότητα της ΕΕ ως τόπου μάθησης για άτομα από τρίτες χώρες.
Ιστορικό
Χωρίς συντονισμένη δράση για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων ελλείψεων δεξιοτήτων στην ΕΕ, οι τρέχουσες τάσεις ενδέχεται να υπονομεύσουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, να περιορίσουν την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και να αποδυναμώσουν τις δημόσιες υπηρεσίες σε τομείς που αντιμετωπίζουν ήδη ελλείψεις εργατικού δυναμικού, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η μακροχρόνια φροντίδα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτή η δέσμη μέτρων είναι τόσο σημαντική, καθώς βασίζεται στις εν εξελίξει εργασίες στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για τις δεξιότητες και τα ταλέντα, του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο, και συμβάλλει στο τρέχον Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων δίνοντας έμφαση σε μια στρατηγική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων.