Strategisch prognoseverslag 2020

Strategische prognoses en EU-beleidsvorming

Door bij de beleidsvorming van de EU steevast gebruik te maken van strategische prognoses kan de Europese Commissie:

• collectieve intelligentie genereren en deze benutten om eerder en doeltreffender te anticiperen op nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen;
• ervoor zorgen dat strategische prognoses integraal deel gaan uitmaken van de toolbox voor betere regelgeving (waaronder effectbeoordelingen vooraf) en het programma voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving ondersteunen;
• grondige en participatieve prognoses in verband met belangrijke initiatieven verrichten, die kunnen worden benut voor de jaarlijkse toespraak over de staat van de Unie, de werkprogramma’s van de Commissie en de meerjarenprogrammering;
• op het gebied van prognoses samenwerking en allianties bevorderen met andere instellingen en partners van de EU, lidstaten en andere belanghebbenden.

Veerkracht: een nieuw kompas voor het EU-beleid

De COVID-19-crisis heeft duidelijk gemaakt dat Europa moet werken aan zijn veerkracht, d.w.z. zijn vermogen om het hoofd te bieden aan problemen, maar ook te zorgen voor duurzame, eerlijke en democratische transities. In deze mededeling wordt uitgelegd hoe toekomstgericht beleid dat op strategische prognoses steunt, daartoe bijdraagt.

Strategische prognoses kunnen als basis dienen voor beleid dat de veerkracht in vier dimensies versterkt. Prognoses kunnen helpen om te anticiperen op ontwikkelingen die waarschijnlijk negatieve gevolgen zullen hebben, de veerkracht waar nodig te versterken door te kiezen voor structurele veranderingen en rekening te houden met de impact van huidige en toekomstige crises op megatrends en nieuwe vraagstukken. Beleidsmaatregelen die op strategische prognoses berusten, zijn geschikter om kwetsbaarheden te mitigeren en de door de crisis aan het licht gebrachte capaciteiten te versterken, nieuwe kansen te creëren en Europa veerkrachtiger te maken.

Belangrijkste bevindingen

	Sociale en economische veerkracht De pandemie heeft de ongelijkheden vergroot, de demografische onevenwichtigheden en de armoede versterkt, de automatisering versneld en een onevenredig groot effect gehad op de werkgelegenheid in de dienstensector. Strategische prognoses kunnen worden gebruikt om na te gaan in welke vaardigheden we nu moeten investeren omdat we er in de toekomst behoefte aan zullen hebben. Ook kunnen prognoses de aanzet geven tot een breder maatschappelijk debat over de modernisering van het sociaal en fiscaal contract.
	Geopolitieke veerkracht Voor het tot stand brengen van een koolstofneutrale en digitale samenleving zijn bepaalde technologieën van groot belang. De crisis heeft duidelijk gemaakt dat de EU voor grondstoffen die daarbij een cruciale rol spelen, te sterk op derde landen is aangewezen. Strategische prognoses kunnen nuttig zijn bij het inventariseren van mogelijke scenario’s en het formuleren van strategische opties ter bevordering van de open strategische autonomie van de EU.
	Groene veerkracht Vergroening van de economie zou in totaal 24 miljoen banen kunnen opleveren en het herstel van de COVID-19-crisis veel krachtiger stimuleren dan eerder werd aangenomen. Strategische prognoses kunnen ons helpen na te gaan welke factoren verandering bevorderen, de toekomstige structurele verschuiving op de arbeidsmarkt te begrijpen en te zorgen voor gerichte omscholing van mensen die tijdens de crisis werkloos zijn geworden of hun baan in de toekomst waarschijnlijk zullen verliezen als gevolg van technologische ontwikkelingen en automatisering.
	Digitale veerkracht De crisis heeft voor een stroomversnelling gezorgd wat betreft hyperconnectiviteit en de integratie van nieuwe technologieën die van invloed zijn op onze manier van leven. Strategische prognoses kunnen ons helpen te anticiperen op de ontwikkeling van nieuwe technologieën, rekening te houden met de impact ervan op alle aspecten van het leven en nieuwe kansen te benutten.

Agenda voor strategische prognoses

Volgens het strategisch prognoseverslag 2020 stellen actiegerichte strategische prognoses besluitvormers bij uitstek in staat om de dubbele transitie in goede banen te leiden en de veerkracht van de EU te versterken. Daartoe presenteert deze mededeling de volgende stappen:

• prototypes van dashboards inzake veerkracht als voorbeeld van een manier om de veerkracht te meten. De prototypes zullen verder worden ontwikkeld in overleg met de lidstaten en andere belanghebbenden. Deze werkzaamheden zullen gericht zijn op de middellange tot lange termijn, zodat het op prognoses gebaseerde beleid optimaal kan worden toegerust om zwakke punten te beperken en capaciteiten te versterken.
• de agenda voor strategische prognoses van de Commissie, ter ondersteuning van de overkoepelende politieke prioriteiten. Daarbij gaat het onder meer om ad-hocprognoses voor belangrijke initiatieven uit het werkprogramma van de Commissie en om gewichtige horizontale kwesties. Daarbij kan worden gedacht als zaken als: open strategische autonomie, de toekomst van groene banen en vaardigheden, en het nauwer vervlechten van de groene en digitale transities bij alle beleidsmaatregelen en strategieën
• de jaarlijkse Espas-conferentie in november 2020. De Commissie zal van deze gelegenheid gebruikmaken om het thema van het strategisch prognoseverslag van volgend jaar te bespreken. Ook wil de Commissie op de Espas-conferentie een EU-breed prognosenetwerk in het leven roepen voor publieke prognosediensten van de lidstaten, denktanks, de academische wereld en het maatschappelijk middenveld
• prognosescenario’s als input voor debatten over nieuw beleid, als waarborg voor beleidssamenhang en als gedeeld, toekomstgericht kader voor beleidsvoorstellen. Deze scenario’s zullen helpen bij het identificeren van mogelijke trajecten voor de dubbele transitie. Prognosescenario’s kunnen ook nuttig zijn voor de conferentie over de toekomst van Europa.

Volgende stappen

• De jaarlijkse conferentie van het Europees systeem voor strategische en beleidsanalyse (Espas).
• Verdere ontwikkeling van dashboards inzake veerkracht
• Strategisch prognoseverslag 2021
• Uitvoering van een agenda voor strategische prognoses

Contactgegevens

Voor inlichtingen kunt u contact met ons opnemen via SG-FORESIGHTec [dot] europa [dot] eu (SG-FORESIGHT[at]ec[dot]europa[dot]eu); JRC-FORESIGHTec [dot] europa [dot] eu (JRC-FORESIGHT[at]ec[dot]europa[dot]eu)

[node:26659:view-mode:teaser]