Daqqa t’għajn lejn REPowerEU
Bi tweġiba għat-tbatija u t-tfixkil globali fis-suq tal-enerġija kkawżati mill-invażjoni tal-Ukrajna mir-Russja, il-Kummissjoni Ewropea qed timplimenta l-Pjan REPowerEU.
Imniedi f’Mejju 2022, REPowerEU qed jgħin lill-UE
- tiffranka l-enerġija
- tipproduċi enerġija nadifa
- tiddiversifika l-provvisti tal-enerġija tagħha
Bis-saħħa ta’ REPowerEU, stajna nissalvagwardjaw liċ-ċittadini u lin-negozji tal-UE minn nuqqas ta’ enerġija, nappoġġjaw lill-Ukrajna billi dgħajjifna r-riżorsi Russi għall-gwerra, u naċċelleraw it-tranżizzjoni lejn enerġija nadifa. L-isforzi konġunti tagħna se jkomplu u l-Ewropa issa hija mħejjija aħjar u hi aktar magħquda minn qatt qabel.
It-tentattiv ta’ Putin li jirrikatta l-Ewropa bl-użu tal-enerġija falla.
Billi aġixxiet flimkien, l-UE
- naqqset id-dipendenza tagħha fuq il-fjuwils fossili Russi
- iffrankat kważi 20% tal-konsum tal-enerġija tagħha
- introduċiet il-limitu massimu tal-prezz tal-gass u l-limitu massimu globali tal-prezz taż-żejt
- irdoppjat l-użu addizzjonali ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli
Niddiversifikaw il-provvisti tal-enerġija tagħna
Meta r-Russja invadiet l-Ukrajna, sar saħansitra aktar ċar li l-UE kellha bżonn modi alternattivi biex tiżgura l-provvista tal-enerġija tagħha. Filwaqt li huwa minnu li xi Stati Membri storikament importaw aktar gass Russu minn oħrajn, il-konsegwenzi ta’ interruzzjonijiet possibbli kulħadd kien se jbati minnhom b’mod konġunt. Din hija r-raġuni għaliex huwa imperattiv li l-Istati Membri kollha jaħdmu spalla ma’ spalla, lesti li jaqsmu l-gass mal-ġirien tagħhom f’każ ta’ bżonn.
Minn Settembru 2022, il-gass Russu jirrappreżenta biss 8% tal-gass kollu mill-pipeline importat fl-UE, meta mqabbel ma’ 41% tal-importazzjonijiet tal-UE mir-Russja f’Awwissu 2021.
Bil-pjan REPowerEU, qed jirnexxielna niddiversifikaw il-provvista tal-enerġija tagħna prinċipalment billi:
- nistabbilixxu ftehimiet ma’ pajjiżi terzi oħra għall-importazzjonijiet bil-pipeline
- ninvestu fix-xiri komuni ta’ Gass Naturali Likwifikat (LNG)
- niżguraw sħubijiet strateġiċi man-Namibja, l-Eġittu u l-Każakistan biex tiġi żgurata provvista sigura u sostenibbli tal-idroġenu rinnovabbli
- niffirmaw ftehimiet mal-Eġittu u l-Iżrael għall-esportazzjoni tal-gass naturali lejn l-Ewropa
Jeħtieġ li l-UE tiżgura l-provvisti tal-enerġija tagħha mhux biss għax-xitwa li ġejja, iżda wkoll għas-snin li ġejjin. Huwa għalhekk li s-sħubijiet tagħna jiffukaw fuq il-bini ta’ futur aktar ekoloġiku, lejn in-newtralità klimatika.
L-infrastruttura li nużaw għall-gass illum tista’ tintuża għall-idroġenu nadif fil-futur. L-investiment tagħna llum huwa wkoll investiment fid-dekarbonizzazzjoni tal-ekonomija tagħna fil-futur.
Niżguraw provvisti tal-enerġija affordabbli
Il-Pjattaforma tal-Enerġija tal-UE, li tnediet f’April 2022, kellha rwol kruċjali biex tgħin fid-diversifikazzjoni tal-provvista tal-enerġija tagħna matul l-2022. Il-pjattaforma tgħin biex tikkoordina l-azzjoni u n-negozjati tal-UE mal-fornituri esterni tal-gass biex tipprevjeni lill-pajjiżi tal-UE milli jagħmlu offerti lil xulxin. Il-Pjattaforma qed tisfrutta wkoll il-piż tas-suq uniku tal-UE biex jinkisbu kundizzjonijiet aħjar għall-konsumaturi kollha tal-UE.
Wara l-invażjoni Russa fuq skala sħiħa tal-Ukrajna, l-UE pproponiet akkwist komuni tal-gass biex jiġi żgurat li l-Ewropej ikollhom aċċess għal enerġija affordabbli u biex jiġi evitat kwalunkwe tfixkil fil-provvista tal-enerġija. Din is-sistema ppermettitilna nibdew nixtru sehem mill-ħtiġijiet tal-gass tagħna flimkien, bħala Ewropej, minflok ma nikkompetu bejnietna għal provvisti skarsi.
F’Mejju 2023, l-UE rnexxielha tattira offerti minn għadd totali ta’ 25 kumpanija fornitriċi ekwivalenti għal aktar minn 13.4 biljun metru kubu ta’ gass (bcm). Dan jissupera b’mod komdu d-domanda konġunta ta’ 11.6 bcm li l-kumpaniji tal-UE ppreżentaw permezz tal-ewwel offerta (skont il-mekkaniżmu AggregateEU). Il-kumpaniji tal-UE issa se jkunu jistgħu jinnegozjaw it-termini tal-kuntratti ta’ provvista direttament mal-kumpaniji fornituri. Sa tmiem l-2023 se jsegwu erba’ offerti oħra.
Regoli ġodda dwar il-ħżin tal-gass
Biex jiġu evitati blackouts u skarsezzi tal-enerġija, il-pajjiżi tal-UE qablu li jimlew il-faċilitajiet tal-ħżin tal-gass qabel ix-xitwa.
- Il-mira tal-UE maqbula s-sena l-oħra kienet li l-faċilitajiet ta’ ħżin tal-gass taħt l-art jimtlew għal 80% tal-kapaċità sal-1 ta’ Novembru 2022.
Billi ħadmu flimkien, il-pajjiżi tal-UE qabżu dan, u minflok laħqu 95% tal-ħżin tal-gass. - Il-mira ta’ kull sena għax-xtiewi li ġejjin se tkun li l-faċilitajiet tal-ħżin jimtlew sa 90% tal-kapaċità sal-1 ta’ Novembru.
- Din is-sena, l-UE diġà laħqet il-mira tagħha ta’ 90% f’nofs Awwissu.
L-iffrankar tal-enerġija
L-iffrankar tal-enerġija huwa l-irħas u l-aktar mod sikur u nadif biex innaqqsu d-dipendenza tagħna fuq l-importazzjonijiet tal-fjuwils fossili mir-Russja. Iċ-ċittadini, in-negozji u l-industrija Ewropej kollha kkontribwew għal dan.
Fil-livell tal-UE, l-Istati Membri qablu mal-proposti tal-Kummissjoni biex b’mod volontarju jitnaqqas l-użu tal-gass fl-UE kollha bi 15% fix-xitwa li għaddiet.
Il-pajjiżi kollha tal-UE qablu li jnaqqsu l-konsum tal-gass tagħhom b’mill-inqas 15%
Bejn Awwissu 2022 u Marzu 2023, id-domanda għall-gass naqset bi 18%, u qabżet il-mira
Il-mira volontarja għat-tnaqqis tad-domanda għall-gass ġiet estiża mill-Istati Membri għal sena addizzjonali f’Marzu 2023, kif propost mill-Kummissjoni
Nintervjenu fil-prezzijiet tal-gass
Il-prezzijiet tal-gass fl-Ewropa llum huma aktar baxxi minn qabel l-invażjoni tal-Ukrajna mir-Russja, parzjalment bis-saħħa tar-rispons Ewropew ikkoordinat taħt REPowerEU. U l-Ewropa issa qed tinvesti fl-enerġiji nodfa u fl-indipendenza enerġetika bħal qatt qabel.
Madankollu, il-pajjiżi tal-UE qablu li jpoġġu limitu fuq iż-żidiet qawwija fil-prezzijiet tal-gass biex jgħinu jipproteġu liċ-ċittadini u lill-ekonomija. Se jiġi applikat limitu massimu tal-prezz għat-tranżazzjonijiet tal-gass meta u jekk il-prezzijiet tal-gass jilħqu livelli eċċezzjonali.
Dan il-mekkaniżmu ta’ korrezzjoni tas-suq huwa temporanju u huwa fis-seħħ sa Frar 2024.
Matul l-aħħar sena, irnexxielna nżidu l-produzzjoni u l-kapaċità tagħna:
- għall-ewwel darba, iġġenerajna aktar elettriku minn sorsi eoliċi u solari milli mill-gass
- ilħaqna rekord ta’ 41 GW ta’ kapaċità tal-enerġija solari ġdida installata
- żidna l-kapaċità tar-riħ b’16-il GW
- żgurajna li 39% tal-elettriku tagħna issa jiġi minn sorsi rinnovabbli
Qed nippjanaw li nkomplu bl-introduzzjoni tal-enerġija rinnovabbli u nistennew li l-kapaċità tagħna tkompli tiżdied fl-2023, u tissostitwixxi 12-il bcm addizzjonali ta’ gass b’sorsi rinnovabbli.
F’Marzu 2023, l-UE qablet dwar leġiżlazzjoni aktar b’saħħitha biex iżżid il-kapaċità tal-enerġija rinnovabbli tagħha, li żżid il-mira vinkolanti tal-UE għall-2030 għal 42.5%, bl-ambizzjoni li tilħaq 45% - dan kważi jirdoppja s-sehem eżistenti tal-enerġija rinnovabbli fl-UE.
Biex nappoġġjaw din it-tranżizzjoni nadifa, irridu nrawmu aħjar l-industrija tagħna stess – mill-idroġenu għas-sustanzi kimiċi, mill-bijoteknoloġija għan-nanoteknoloġija. Biex niksbu dan il-pjan, fi Frar 2023 ipproponejna Pjan Industrijali għall-Patt Ekoloġiku għall-Ewropa.
Kif jiġi ffinanzjat REPowerEU
Il-pjan REPowerEU kien jeħtieġ investimenti u riformi massivi. Qed nimmobilizzaw kważi €300 biljun - madwar €72 biljun se jkunu f’għotjiet u madwar €225 biljun f’self. Il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRF) hija fil-qalba ta’ dan il-finanzjament.
Dan se jinkludi madwar €10 biljun f’konnessjonijiet neqsin għall-gass u l-LNG sabiex l-ebda Stat Membru ma jitħalla fil-kesħa, u sa €2 biljun għall-infrastruttura taż-żejt biex tintemm il-konsenja taż-żejt Russu. Il-bqija tal-finanzjament (95% minnu) se jmur biex titħaffef u tiżdied it-tranżizzjoni lejn enerġija nadifa.
- il-Fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni
- il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali
- il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa
- il-Fond għall-Innovazzjoni
- il-finanzjament mill-UE u dak nazzjonali b’appoġġ għall-objettivi ta’ REPowerEU
- il-miżuri fiskali nazzjonali
- l-investiment privat
- il-Bank Ewropew tal-Investiment
Passi li jmiss
Il-progress li għamilna matul l-aħħar sena għen biex intemmu din ix-xitwa (2022/2023) f’pożizzjoni tajba, mingħajr ebda skarsezza ta’ gass, u nistgħu nibdew l-istaġun tal-mili mill-ġdid li jmiss b’fiduċja u bil-faċilitajiet ta’ ħżin nofshom mimlijin.
Iżda m’għandna nkunu taħt l-ebda illużjoni li x-xhur diffiċli għaddew, ladarba r-Russja qed issegwi l-invażjoni brutali tagħha tal-Ukrajna u tuża l-provvisti tal-enerġija tagħha bħala arma.
Huwa għalhekk li se niffukaw fuq it-twettiq kontinwu tal-Pjan REPowerEU.
- Kapitli nazzjonali ġodda ta’ REPowerEU taħt il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza aġġornata
- Spinta lid-dekarbonizzazzjoni industrijali
- Niffirmaw u nimplimentaw leġiżlazzjoni ġdida għal introduzzjoni aktar rapida tal-enerġija rinnovabbli
- Ninvestu fl-infrastruttura tal-enerġija u fl-interkonnessjonijiet
- Miżuri regolatorji biex tiżdied l-effiċjenza enerġetika
- Qafas regolatorju modern għall-idroġenu, u aċċelleratur tal-idroġenu
Skeda ta’ żmien
- 10 ta’ Mejju 2023
Tnedija tal-ewwel sejħa għall-offerti għax-xiri konġunt tal-gass taħt il-Pjattaforma tal-Enerġija tal-UE
- 25 ta’ April 2023
- 30 ta’ Marzu 2023
Il-Kunsill u l-Parlament Ewropew jilħqu ftehim proviżorju dwar id-direttiva dwar l-enerġija rinnovabbli
- 14 ta’ Diċembru 2022
Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jilħqu qbil politiku dwar il-finanzjament ta’ REPowerEU u li jippermetti lill-Istati Membri jintroduċu kapitli ta’ REPowerEU fil-pjanijiet tagħhom għall-irkupru u r-reżiljenza
- 9 ta’ Diċembru 2022
Tnediet Alleanza industrijali ġdida li tagħti spinta lill-enerġija solari u lis-sigurtà tal-enerġija tal-UE
- 9 ta’ Novembru 2022
Il-Kummissjoni tintensifika t-tranżizzjoni ekoloġika lil hinn mill-gass Russu billi taċċellera l-permessi għas-sorsi ta’ enerġija rinnovabbli
- 26 ta’ Lulju 2022
Abbażi tal-proposta tal-Kummissjoni, il-Kunsill jilħaq qbil biex jiżgura tnaqqis ordnat u kkoordinat tal-konsum tal-gass fl-UE kollha bi tħejjija għax-xitwa li ġejja.
- 20 ta’ Lulju 2022
Niffrankaw il-Gass għal Xitwa Sikura: Il-Kummissjoni tipproponi pjan biex tnaqqas id-domanda għall-gass ħalli l-UE tkun ippreparata għall-qtugħ fil-provvista
- 18 ta’ Lulju 2022
L-UE u l-Ażerbajġan jiffirmaw Memorandum ta’ Qbil ġdid dwar Sħubija Strateġika fil-Qasam tal-Enerġija, li jistabbilixxi l-pedamenti għal sħubija fit-tul dwar l-effiċjenza enerġetika u l-enerġija nadifa. Bis-saħħa ta’ dan, il-kapaċità tal-Kuritur tal-Gass tan-Nofsinhar se tiġi rduppjata biex twassal mill-anqas 20 biljun metru kubu lill-UE kull sena sal-2027.
- 15 ta’ Lulju 2022
Il-Kummissjoni tapprova l-“IPCEI Hy2Tech”, l-ewwel Proġett Importanti ta’ Interess Ewropew Komuni li qatt sar fis-settur tal-idroġenu. Il-proġett għandu l-għan li jiżviluppa teknoloġiji innovattivi għall-katina tal-valur tal-idroġenu għad-dekarbonizzazzjoni tal-proċessi industrijali u l-mobbiltà. Dan jinvolvi 35 kumpanija u 41 proġett minn 15-il Stat Membru.
- 27 ta’ Ġunju 2022
Jiġu adottati regoli ġodda dwar il-ħżin tal-gass. Huma se jsaħħu s-sigurtà tal-provvista tal-gass tal-UE fid-dawl tax-xitwa li jmiss. Ir-regoli l-ġodda se jirrikjedu li l-Istati Membri tal-UE jimlew il-faċilitajiet tal-ħżin sa 80% tal-kapaċità sa Novembru ta’ din is-sena – u sa 90% fis-snin sussegwenti.
- 23 ta’ Ġunju 2022
L-UE u n-Norveġja jaqblu li japprofondixxu s-sħubija tagħhom biex iżidu l-provvisti tal-gass fuq terminu qasir u twil, jindirizzaw il-prezzijiet għaljin tal-enerġija, u jsaħħu l-kooperazzjoni dwar l-enerġija nadifa, inkluż dwar l-idroġenu.
- 17 ta’ Ġunju 2022
L-UE, l-Istati Uniti u 11-il pajjiż ieħor iniedu l-Perkors tal-Enerġija relatat mal-Wegħda Globali b’rabta mal-Metan biex jikkatalizzaw it-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-metan fis-settur taż-żejt u l-gass, billi javvanzaw kemm il-progress fil-klima kif ukoll is-sigurtà tal-enerġija.
- 15 ta’ Ġunju 2022
L-UE, l-Eġittu u l-Iżrael jiffirmaw Memorandum ta’ Qbil trilaterali għall-esportazzjoni tal-gass naturali lejn l-Ewropa. Il-gass naturali mill-Iżrael, l-Eġittu u sorsi oħrajn fir-reġjun tal-Lvant tal-Mediterran se jintbagħat lejn l-Ewropa permezz tal-infrastruttura tal-esportazzjoni tal-LNG tal-Eġittu.
- 25 ta’ Mejju 2022
Il-Kummissjoni tistabbilixxi t-Task Force tal-Pjattaforma tal-Enerġija tal-UE biex tiżgura provvisti alternattivi.
- 18 ta’ Mejju 2022
Il-Kummissjoni tippreżenta REPowerEU, pjan biex titnaqqas b’mod rapidu d-dipendenza fuq il-fjuwils fossili Russi u titħaffef it-tranżizzjoni ekoloġika.
Proġetti ffinanzjati mill-UE
BRUGEO is helping Brussels to tap into its potential of geothermal heat 
"Batteries for the Future” develops batteries which can boost the energy transition! (Germany) - March 2022 
Dream Danube- The European project enabling research on how the Danube can be managed to meet environmental challenges - November 2021 
Thanks to EU support a high school in Estonia has undergone a sustainable revolution - March 2023 
A small French village leads the way for energy transition – February 2021 
Project Vilawatt: A digital currency for saving energy that pays off for everyone! (Spain) - October 2021