Vanaf het begin van de onderhandelingen over het terugtrekkingsakkoord erkenden zowel het Verenigd Koninkrijk als de EU de unieke omstandigheden op het eiland Ierland. Zij erkenden ook de noodzaak om het Goedevrijdagakkoord (akkoord van Belfast) van 1998 te waarborgen, een harde grens op het eiland Ierland te vermijden en de noord-zuidsamenwerking niet in gevaar te brengen.
De oplossing werd gevonden in de vorm van het Protocol betreffende Ierland en Noord-Ierland waarmee:
- een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland wordt voorkomen, zodat de economie van het gehele eiland soepel kan blijven functioneren en het Goedevrijdagakkoord in alle opzichten wordt beschermd
- de interne EU-markt voor goederen intact blijft, met de garanties die deze biedt wat betreft de bescherming van de consument en de gezondheid van mens en dier, en de bestrijding van fraude en illegale handel
Het protocol is een stabiele en duurzame oplossing, parallel aan elk akkoord over het toekomstige partnerschap.
Het is in werking getreden op 1 januari 2021.
- Downloadenбългарски(2.31 MB - HTML)
- Downloadenespañol(1.94 MB - HTML)
- Downloadenčeština(1.86 MB - HTML)
- Downloadendansk(1.85 MB - HTML)
- DownloadenDeutsch(1.9 MB - HTML)
- Downloadeneesti(1.82 MB - HTML)
- Downloadenελληνικά(2.42 MB - HTML)
- DownloadenEnglish(1.85 MB - HTML)
- Downloadenfrançais(1.93 MB - HTML)
- DownloadenGaeilge(1.92 MB - HTML)
- Downloadenhrvatski(1.81 MB - HTML)
- Downloadenitaliano(1.87 MB - HTML)
- Downloadenlatviešu(1.86 MB - HTML)
- Downloadenlietuvių(1.85 MB - HTML)
- Downloadenmagyar(1.94 MB - HTML)
- DownloadenMalti(1.91 MB - HTML)
- Downloadenpolski(1.89 MB - HTML)
- Downloadenportuguês(1.96 MB - HTML)
- Downloadenromână(1.92 MB - HTML)
- Downloadenslovenčina(1.86 MB - HTML)
- Downloadenslovenščina(1.8 MB - HTML)
- Downloadensuomi(1.9 MB - HTML)
- Downloadensvenska(1.85 MB - HTML)
Belangrijkste onderdelen van het protocol
- Afstemming op EU-regels: sinds het verstrijken van de overgangsperiode geldt in Noord-Ierland een beperkt aantal EU-regels met betrekking tot de interne markt voor goederen en de douane-unie. Het EU-douanewetboek is bijvoorbeeld van toepassing op alle goederen die Noord-Ierland binnenkomen of verlaten.
- Goederen uit de rest van het Verenigd Koninkrijk of uit andere landen buiten de EU moeten worden gecontroleerd daar waar ze Noord-Ierland binnenkomen. Dat betekent bijvoorbeeld dat het Verenigd Koninkrijk de vereiste sanitaire en fytosanitaire controles moet verrichten.
- Ook worden er EU-douanerechten geheven over goederen die Noord-Ierland binnenkomen vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk of uit andere landen buiten de EU, behalve wanneer er geen risico bestaat op doorvoer van deze goederen naar de EU. Het protocol gaat ervan uit dat dit risico in principe aanwezig is voor alle goederen die Noord-Ierland binnenkomen uit andere delen van het Verenigd Koninkrijk of uit andere landen buiten de EU, behalve wanneer zij i) niet commercieel worden verwerkt in Noord-Ierland en ii) aan een aantal aanvullende voorwaarden voldoen die zijn vastgelegd in het besluit van het Gemengd Comité betreffende de bepaling van goederen waarvoor geen risico bestaat. Zijn, in dit laatste geval, de goederen uit andere delen van het Verenigd Koninkrijk afkomstig, dan zijn er geen douanerechten verschuldigd. Komen ze uit andere landen buiten de EU, dan zijn de douanerechten van het VK van toepassing.
- Volgens artikel 12, lid 1, van het protocol moeten de Britse autoriteiten het protocol ten aanzien van Noord-Ierland uitvoeren.
- De instellingen en organen van de EU moeten daarop kunnen toezien. Artikel 12, lid 2, voorziet daarom in een "aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Unie" bij de Britse uitvoeringsactiviteiten.
- In Besluit 6/2020 van het Gemengd Comité zijn praktische werkafspraken vastgelegd die moeten garanderen dat die "aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Unie" doeltreffend is .
Wat is het instemmingsmechanisme?
Het protocol voorziet in een nieuw instemmingsmechanisme dat de Assemblee van Noord-Ierland een beslissende stem geeft over de toepassing op lange termijn van het EU-recht dat door het protocol op Noord-Ierland van toepassing is geworden. Dit instemmingsmechanisme geldt momenteel voor de EU-wetgeving voor goederen en douane, de gemeenschappelijke elektriciteitsmarkt, btw en staatssteun.
In de praktijk komt het erop neer dat de Assemblee sinds de inwerkingtreding op 1 januari 2021 met gewone meerderheid kan besluiten de betrokken EU-wetgeving te blijven toepassen, of juist niet meer toe te passen. In dat geval vervalt het protocol twee jaar later.
Wil de Assemblee de EU-wetgeving daarna blijven toepassen, dan moet ze daar om de vier jaar opnieuw over stemmen. Stemt de Assemblee met alle gemeenschappen voor voortzetting van de relevante EU-wetgeving, dan hoeven ze pas acht jaar later opnieuw te stemmen.
Meer informatie
- Europese Commissie, Vragen & antwoorden: Brexit: What did you agree with the UK today? [17 oktober 2019]
- Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in Ierland Brexit and Ireland
Documents
Protocol on Ireland / Northern Ireland - Position paper on possible solutions - Customs
Protocol on Ireland / Northern Ireland - Position paper on possible solutions - Sanitary and Phytosanitary
- Factsheet
Protocol on Ireland/Northern Ireland: movement of animals and animal products into Northern Ireland
Commission Delegated Regulation (EU)
Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council
Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council