Direct naar de inhoud

Kan ik het voorwerp worden van geautomatiseerde individuele besluitvorming, met inbegrip van profilering?

Antwoord

Profilering vindt plaats als uw persoonlijke aspecten worden geëvalueerd om voorspellingen over u te maken, zelfs als er geen beslissing wordt genomen. Als bijvoorbeeld een onderneming of een organisatie uw kenmerken (zoals uw leeftijd, geslacht, lengte) vaststelt of u in een bepaalde categorie onderbrengt, betekent dit dat u wordt geprofileerd.

Van uitsluitend geautomatiseerde besluitvorming is sprake als over u wordt beslist met technologische middelen en zonder enige menselijke inmenging. Deze beslissingen kunnen zelfs zonder profilering worden genomen.

De AVG bepaalt dat u het recht hebt dat er geen beslissingen over u worden genomen die uitsluitend op geautomatiseerde wijze tot stand komen, als de beslissing rechtsgevolgen voor u heeft of u op vergelijkbare wijze aanmerkelijk treft. Een beslissing heeft rechtsgevolgen als die beslissing gevolgen heeft voor uw wettelijke rechten (zoals uw stemrecht). Bovendien kan verwerking u aanmerkelijk treffen als het gevolgen heeft voor uw omstandigheden, gedrag of keuzes. Automatische verwerking kan er bijvoorbeeld toe leiden dat uw online ingediende kredietaanvraag wordt afgewezen.

Profilering en geautomatiseerde besluitvorming worden vaak gebruikt in een aantal sectoren, zoals de banksector, de financiële sector, de fiscale sector en in de gezondheidszorg. Het is vaak efficiënter, maar het kan ook minder transparant zijn en uw keuzes beperken.

Hoewel er als algemene regel geen beslissing over u mag worden genomen die uitsluitend op geautomatiseerde verwerking is gebaseerd, kan dit soort beslissingen in uitzonderlijke gevallen zijn toegestaan als  het gebruik van algoritmes wettelijk is toegestaan en er in passende garanties is voorzien.

Uitsluitend op geautomatiseerde verwerking gebaseerde beslissingen zijn ook toegestaan wanneer:

  • de beslissing noodzakelijk is om een contract met u aan te gaan of uit te voeren, waarbij noodzakelijk betekent dat er geen andere manier is om hetzelfde doel te bereiken; 
  • u daarmee uitdrukkelijk hebt ingestemd.

In beide situaties moet de genomen beslissing uw rechten en vrijheden beschermen door de toepassing van passende garanties. De onderneming of organisatie moet u ten minste informeren over uw recht op menselijke tussenkomst en de voorgeschreven procedurele regelingen treffen. Bovendien dient de onderneming of organisatie u toe te staan uw zienswijze naar voren te brengen en u erover te informeren dat u de beslissing kunt betwisten.

Op algoritmes gebaseerde beslissingen mogen geen gebruik maken van bijzondere categorieën gegevens, tenzij u daarmee hebt ingestemd of tenzij de verwerking door het recht van de Unie of van uw lidstaat is toegestaan.

Voorbeeld

U gaat een lening aan bij een onlinebank. U wordt gevraagd om uw gegevens in te voeren en het algoritme van de bank vertelt u of u wel of niet een lening van de bank krijgt en wat de rente zal zijn. U moet erover worden ingelicht dat u uw mening mag geven, dat u de beslissing kunt betwisten en dat u kunt eisen dat de met het algoritme genomen beslissing door iemand wordt herbekeken.

Verwijzingen

Example

You use an online bank for a loan. You are asked to insert your data and the bank’s algorithm tells you whether the bank will grant you the loan or not and gives the suggested interest rate. You must be informed that you may express your opinion, contest the decision and demand that the decision made via the algorithm be reviewed by a person.