Συνολική πολιτική στρατηγική
Η συνολική πολιτική στρατηγική της ΕΕ χαράσσεται από κοινού από τα θεσμικά της όργανα: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (οι αρχηγοί όλων των χωρών της ΕΕ) καθορίζει κατευθύνσεις και γενικές πολιτικές προτεραιότητες.
Επίσης, ο/η εκάστοτε πρόεδρος της Επιτροπής καθορίζει τις πολιτικές προτεραιότητες της θητείας του/της. Κάθε 5 χρόνια, με την έναρξη της θητείας της νέας Επιτροπής, ο/η εκάστοτε πρόεδρος της Επιτροπής ορίζει τους τομείς προτεραιότητας στους οποίους θα εστιαστούν οι προσπάθειες κατά τη συγκεκριμένη θητεία. Οι εν λόγω τομείς προκύπτουν από το στρατηγικό θεματολόγιο του Συμβουλίου και τις συζητήσεις με τις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Προτεραιότητες 2019 – 2024
Οι προτεραιότητες της Επιτροπής για την περίοδο 2019-2024 ορίζονται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της σημερινής προέδρου.
Ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης
Κάθε χρόνο, σε ομιλία ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση της Ένωσης, ο/η εκάστοτε πρόεδρος της Επιτροπής παρουσιάζει τα επιτεύγματα της Επιτροπής τη χρονιά που πέρασε και τις προτεραιότητες ή τις πρωτοβουλίες για τον ερχόμενο χρόνο.
Πώς υλοποιείται η στρατηγική
Το ετήσιο σχέδιο δράσης της Επιτροπής
Με βάση την ομιλία του/της εκάστοτε προέδρου της Επιτροπής ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καταρτίζεται, στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας της Επιτροπής, ένα σχέδιο δράσης για τους επόμενους 12 μήνες, στο οποίο περιγράφεται με ποιο τρόπο οι πολιτικές προτεραιότητες θα μετουσιωθούν σε συγκεκριμένες δράσεις.
Τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κοινοβούλια των κρατών μελών διατυπώνουν, επίσης, παρατηρήσεις επί του προγράμματος εργασίας.
Σχεδιασμός και αναφορά από τις υπηρεσίες
Οι υπηρεσίες της Επιτροπής καταρτίζουν στρατηγικά σχέδια και σχέδια διαχείρισης στα οποία περιγράφουν πώς σκοπεύουν να συμβάλουν στην επίτευξη των προτεραιοτήτων της Επιτροπής και ορίζουν ξεκάθαρους στόχους και δείκτες παρακολούθησης και αναφοράς.
Για κάθε σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία ή πρωτοβουλία χάραξης πολιτικής, οι υπηρεσίες της Επιτροπής εκπονούν εκτίμηση επιπτώσεων, όπου αναλύουν τις πιθανές οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες της πρωτοβουλίας.
Ο κατάλογος των προγραμματισμένων πρωτοβουλιών της Επιτροπής καθώς και ο κατάλογος των πρωτοβουλιών που έχει εγκρίνει η Επιτροπή, επικαιροποιούνται σε τακτά διαστήματα και αποστέλλονται στα άλλα όργανα της ΕΕ προκειμένου αυτά να οργανώσουν τις δραστηριότητές τους.
Στο τέλος κάθε οικονομικού έτους, όλες οι υπηρεσίες καταρτίζουν ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων όπου αναφέρονται οι επιδόσεις τους σε σχέση με την επίτευξη των στόχων τους.
Οι εκθέσεις αυτές συγκεντρώνονται σε μια συγκεφαλαιωτική έκθεση που κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Από το 2016, η συγκεφαλαιωτική έκθεση περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση για τη διαχείριση και την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ.