Jaarverslagen over de toepassing van het Handvest

Achtergrond

Sedert 2010 publiceert de Europese Commissie jaarlijks een verslag over de toepassing van het Handvest.  Naar aanleiding van de Strategie ter versterking van de toepassing van het Handvest van de Grondrechten in de EU (2020) zijn de verslagen over het Handvest toegespitst op verschillende thematische gebieden van strategisch belang die onder het EU-recht vallen. De verslagen geven een overzicht van de verwezenlijkingen en uitdagingen die op het gekozen beleidsterrein zijn vastgesteld.

De verslagen over het Handvest moedigen de relevante belanghebbenden, zoals de lidstaten, het Europees Parlement, de Raad en het maatschappelijk middenveld, aan om van gedachten te wisselen over het gekozen onderwerp. 

Verslag over het Handvest van 2024

Lees het verslag van 2024

Het verslag over het Handvest van 2024 is toegespitst op EU-financiering voor de bevordering, bescherming en handhaving van de grondrechten in de hele EU. 

Tijdens de mandaatsperiode 2019-2024 heeft de Commissie haar inspanningen opgevoerd om de financiering te verstrekken aan initiatieven die de waarden van de EU versterken en de grondrechten beschermen, onder meer met het beheer van de aanzienlijk verhoogde begroting van het programma Burgers, gelijkheid, rechten en waarden (CERV). De Commissie heeft ook een horizontale randvoorwaarde vastgesteld voor de doeltreffende toepassing en uitvoering van het Handvest voor de lidstaten om ervoor te zorgen dat de EU-financiering wordt besteed op een manier die in overeenstemming is met het Handvest. 

In het verslag over het Handvest wordt benadrukt dat de EU zich inzet voor de bevordering en bescherming van de grondrechten door middel van gerichte en sectorspecifieke financiering. Via het CERV-programma is met name gerichte financiering toegekend aan projecten en organisaties die zich inzetten voor de bevordering van de waarden en grondrechten van de EU. De toepassing van de grondrechten is ook ondersteund door EU-financiering uit sectorale financieringsprogramma’s, zoals het programma Justitie, Digitaal Europa, Erasmus+ en Horizon Europa. Ook de herstel- en veerkrachtfaciliteit heeft bijgedragen aan de financiering van initiatieven die van belang zijn voor de grondrechten. Het verslag geeft een overzicht van de toepassing van de horizontale randvoorwaarde voor de doeltreffende uitvoering van het Handvest. 

Het verslag en de bijlage bevatten voorbeelden van goede praktijken van door de EU gefinancierde projecten die bijdragen tot de toepassing van het Handvest op verschillende beleidsterreinen. 

In het verslag over het Handvest worden ook de maatregelen toegelicht die de lidstaten, internationale particuliere en publieke donoren, nationale mensenrechteninstellingen, organen voor gelijke behandeling en ombudsdiensten hebben genomen om de praktische toepassing van de grondrechten op het gebied van financiering te ondersteunen. In het verslag wordt erkend dat verscheidene lidstaten gerichte subsidieregelingen voor projecten hebben opgezet om de toepassing van de grondrechten te ondersteunen.

In het verslag wordt vastgesteld dat, hoewel er op bepaalde punten nog steeds verbeteringen mogelijk zijn, de EU en andere donoren mechanismen hebben ontwikkeld om rekening te houden met de feedback van begunstigden bij het ontwerp en de uitvoering van hun financieringsprogramma’s, en dat verdere inspanningen worden geleverd om activiteiten op elkaar af te stemmen. Met name bleek uit de financieringsinspanningen van de EU en andere donoren de bezorgdheid over de inperking van de ruimte voor het maatschappelijk middenveld. Maatschappelijke organisaties zijn de belangrijkste begunstigden van de financiering gebleven.

Er wordt gewezen op de noodzaak dat informatie over financieringsmogelijkheden beschikbaar wordt gesteld aan potentiële begunstigden, dat de financiering begunstigden op regionaal en lokaal niveau bereikt en dat bezuinigingen geen afbreuk doen aan het vermogen van het maatschappelijk middenveld en grondrechtenorganen om bij te dragen aan een open, democratisch debat. 

Verslag 2024 in alle EU-talen

Bijlage verslag 2024

Gerichte raadplegingen

Het verslag is gebaseerd op de kwalitatieve beoordeling door de Commissie van de feedback na raadplegingen en van andere bronnen. Er werd input geleverd door de lidstaten, contactpunten voor het Handvest, internationale publieke en private donoren, het Europees netwerk van nationale mensenrechteninstellingen (ENNHRI) en het Europees netwerk van organen voor gelijke behandeling (Equinet) en hun leden. Het verslag is ook gebaseerd op de resultaten van een online raadpleging van maatschappelijke organisaties via het platform voor het maatschappelijk middenveld van het Bureau voor de grondrechten, en op bijdragen voor andere verslagen van de Commissie, zoals de rechtsstaatverslagen.

Verslag 2024 — Samenvatting van de raadpleging van het maatschappelijk middenveld over de financiering van de grondrechten door het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA)