Program „Droga ku cyfrowej dekadzie”, wraz z konkretnymi celami i założeniami na 2030 r., wyznacza kierunek transformacji cyfrowej Europy:
Specjaliści w dziedzinie ICT: 20 mln + większa równowaga płci w zawodzie
Podstawowe umiejętności cyfrowe: min. 80 proc. ludności
Wykorzystanie technologii: 75 proc. przedsiębiorstw w UE powinno korzystać z chmury, AI lub dużych zbiorów danych
Innowatorzy: rozwój scale-upów i zwiększenie dostępu do finansowania, aby podwoić liczbę tzw. jednorożców w UE
Opóźnienia w rozwoju technologicznym: ponad 90 proc. MŚP powinno osiągnąć co najmniej podstawowy poziom wykorzystania technologii cyfrowych
Łączność: gigabit dla każdego
Najlepszej jakości półprzewodniki: dwukrotnie większy udział UE w światowej produkcji
Dane – rozwiązania brzegowe i chmurowe: 10 tys. neutralnych dla klimatu węzłów brzegowych
Przetwarzanie danych: pierwszy komputer z przyspieszeniem kwantowym
Najważniejsze usługi publiczne: 100 proc. online
e-Zdrowie: 100 proc. obywateli ma dostęp do dokumentacji medycznej online
Tożsamość cyfrowa: 100 proc. obywateli ma dostęp do identyfikacji elektronicznej
Droga ku cyfrowej dekadzie
W programie „Droga ku cyfrowej dekadzie” obejmującym okres do 2030 r. ustanowiono roczny cykl współpracy w realizacji wspólnych celów. Ramy te są oparte na corocznym mechanizmie współpracy z udziałem Komisji i państw członkowskich.
Mechanizm współpracy obejmuje:
- ustrukturyzowany, przejrzysty i wspólny system monitorowania oparty na indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) w celu pomiaru postępów w realizacji każdego z celów na 2030 r.
- coroczne sprawozdanie, w którym Komisja ocenia postępy i przedstawia zalecenia dotyczące działań; pierwsze sprawozdanie na temat stanu cyfrowej dekady zostało opublikowane we wrześniu 2023 r.
- co dwa lata odpowiednio dostosowane strategiczne plany działań dotyczące cyfrowej dekady, w których kraje UE określą przyjęte lub planowane działania służące osiągnięciu celów na 2030 r.
- mechanizm wspierający realizację projektów z udziałem różnych krajów: konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej.
Komisja opracowała tzw. trajektorie realizacji celów cyfrowych na szczeblu unijnym. Trajektorie bazowe określają, jak będą przebiegać postępy na szczeblu UE zgodnie z obecnymi tendencjami, a trajektorie prognozowane wyznaczają, jakie postępy należy osiągnąć w skali rocznej, aby zrealizować cele do 2030 r. Różnica między przewidywanymi tendencjami a idealną ścieżką realizacji pozwoli Komisji monitorować proces w celu wykrycia ewentualnych niedociągnięć.
Do 2026 r. Komisja dokona przeglądu celów, aby ocenić i podsumować postępy technologiczne, gospodarcze i społeczne.
Projekty z udziałem różnych krajów
Aby osiągnąć cele i założenia cyfryzacji, Komisja Europejska będzie przyspieszać i ułatwiać realizację projektów z udziałem różnych krajów, projektów na dużą skalę, których żadne państwo członkowskie nie mogłoby przeprowadzić samodzielnie.
Projekty te mogą:
- być oparte na wspólnych inwestycjach z budżetu UE (również z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności), państw członkowskich i sektora prywatnego
- wyeliminować luki w krytycznych zdolnościach UE
- wspierać wzajemne połączenia, interoperacyjność i bezpieczeństwo jednolitego rynku cyfrowego.
Komisja przygotowała wstępną listę projektów z udziałem różnych krajów. Lista obejmuje takie obszary inwestycji jak: procesory o niskim poborze mocy, łączność 5G, obliczenia wielkiej skali, bezpieczna komunikacja kwantowa, administracja publiczna, technologia blockchain, centra innowacji cyfrowych, umiejętności cyfrowe i cyberbezpieczeństwo.
Pierwsze sprawozdanie o stanie realizacji projektów z udziałem różnych krajów opublikowano we wrześniu 2023 r.
Cyfrowe prawa i zasady
15 grudnia 2022 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podpisała europejską deklarację praw i zasad cyfrowych, wraz z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą i premierem Czech Petrem Fialą z ramienia rotacyjnej prezydencji Rady.
Deklaracja ta, zaproponowana przez Komisję w styczniu 2022 r., jest wyrazem zaangażowania UE na rzecz pewnej, bezpiecznej i zrównoważonej transformacji cyfrowej, która stawia ludzi na pierwszym miejscu, zgodnie z podstawowymi wartościami UE i prawami podstawowymi.
Technologie cyfrowe powinny chronić prawa człowieka, wspierać demokrację i zapewniać, aby wszystkie podmioty cyfrowe działały w sposób odpowiedzialny i bezpieczny. UE promuje te wartości na całym świecie.
Mieszkańcy UE powinni móc korzystać ze sprawiedliwego środowiska internetowego, wolnego od nielegalnych i szkodliwych treści, oraz mieć mocną pozycję podczas korzystania z nowych i ewoluujących technologii, takich jak sztuczna inteligencja.
Środowisko cyfrowe powinno być bezpieczne i chronione. Wszystkich użytkowników, od dzieci do osób starszych, należy wzmacniać i chronić.
Technologia powinna ludzi łączyć, a nie dzielić. Każdy powinien mieć dostęp do internetu, umiejętności cyfrowych, cyfrowych usług publicznych i sprawiedliwych warunków pracy.
Obywatele powinni mieć możliwość angażowania się w proces demokratyczny na wszystkich szczeblach i sprawowania kontroli nad własnymi danymi.
Urządzenia cyfrowe powinny wspierać zrównoważoność i transformację ekologiczną. Ludzie muszą wiedzieć, jaki wpływ na środowisko mają ich urządzenia oraz ile zużywają energii.
Prawa i zasady cyfrowe przedstawione w deklaracji uzupełnią dotychczasowe prawa, takie jak prawa wynikające z Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz przepisy dotyczące ochrony danych i prywatności. Będą one stanowić ramy odniesienia dla obywateli w zakresie ich praw cyfrowych, a także wytyczne dla państw członkowskich UE i dla przedsiębiorstw w odniesieniu do nowych technologii. Mają one pomóc wszystkim obywatelom UE w jak najlepszym wykorzystaniu transformacji cyfrowej.
Pierwszą ocenę wdrożenia zasad cyfrowych przedstawiono w sprawozdaniu na temat stanu cyfrowej dekady na 2023 r.
Komisja przeprowadza również coroczne badanie Eurobarometr w celu monitorowania działań następczych w państwach członkowskich. Pierwsze takie badanie Eurobarometr opublikowano w czerwcu 2023 r.