Tijdlijn Eu-optreden 2020

De Commissie heeft een voorstel aangenomen voor een gemeenschappelijk kader voor het gebruik, de validering en de wederzijdse erkenning van snelle antigeentests. Sinds de uitbraak van de coronapandemie zijn de diagnostische tests snel geëvolueerd, waaruit blijkt dat zij een centrale rol spelen bij het indijken van uitbraken. De Commissie heeft ook een kaderovereenkomst met de bedrijven Abbott en Roche ondertekend op grond waarvan meer dan 20 miljoen snelle antigeentests kunnen worden aangekocht voor maximaal 100 miljoen euro, gefinancierd door het instrument voor noodhulp. Vanaf begin 2021 zullen deze tests beschikbaar worden gesteld aan de EU-landen, als onderdeel van de EU-strategie voor coronatests.

De Europese Commissie verwelkomt het politieke akkoord van het Europees Parlement en de Raad over de faciliteit voor herstel en veerkracht. De faciliteit is het belangrijkste instrument dat de kern vormt van NextGenerationEU, het plan van de EU om sterker uit de huidige crisis te komen. De faciliteit stelt 672,5 miljard euro aan leningen en subsidies beschikbaar ter ondersteuning van hervormingen en investeringen van EU-landen.

De Europese Commissie is verheugd dat de Raad de volgende langetermijnbegroting van de EU voor de periode 2021-2027 heeft goedgekeurd. Met dit besluit is nu aan alle voorwaarden voldaan: het meerjarig financieel kader voor 2021-2027 treedt op 1 januari 2021 in werking. Daardoor kunnen begunstigden de komende zeven jaar over 1 074 miljard euro (in prijzen van 2018) aan EU-financiering beschikken.

De Europese Commissie heeft verkennende gesprekken met het farmaceutische bedrijf Novavax afgerond met het oog op de aankoop van hun mogelijke vaccin tegen COVID-19. Het beoogde contract met Novavax zou alle EU-landen de mogelijkheid bieden om 100 miljoen doses te kopen, met de mogelijkheid om later nog eens 100 miljoen doses aan te kopen.

De Commissie is verheugd dat belangrijke nieuwe maatregelen zijn goedgekeurd waardoor de EU-landen geen btw hoeven te heffen op de aanschaf van vaccins en testkits door ziekenhuizen, gezondheidswerkers en particulieren in de EU. De nieuwe regels moeten de middelen die nodig zijn om het coronavirus te voorkomen, op te sporen en te behandelen, goedkoper en toegankelijker maken.

De Commissie heeft een strategie aangenomen voor het beheer van de pandemie in de winter. Waakzaamheid en voorzichtigheid zijn de hele winter lang geboden, tot ver in 2021, wanneer veilige en doeltreffende vaccins beschikbaar zullen komen. De Commissie zal dan verdere aanwijzingen geven voor een geleidelijke en gecoördineerde opheffing van de coronamaatregelen.

De Commissie heeft de derde tranche van financiële steun in het kader van het SURE-instrument uitbetaald: 8,5 miljard euro aan vijf EU-lidstaten. Van deze derde tranche kreeg België 2 miljard euro, Hongarije 200 miljoen euro, Portugal 3 miljard euro, Roemenië 3 miljard euro en Slowakije 300 miljoen euro. Deze steun – in de vorm van leningen tegen gunstige voorwaarden – zal deze landen helpen om plotse stijgingen van de overheidsuitgaven ter bescherming van de werkgelegenheid op te vangen. Tussen eind oktober en eind november hebben 15 EU-landen samen ongeveer 40 miljard euro ontvangen in het kader van het SURE-instrument van de EU.

De Europese Commissie heeft een aanbeveling goedgekeurd inzake het gebruik van snelle antigeentests voor de diagnose van COVID-19. Dit sluit aan bij de aanbeveling van de Commissie van 28 oktober om een gemeenschappelijke aanpak en efficiëntere teststrategieën in de hele EU te waarborgen. De aanbeveling bouwt voort op de richtsnoeren die zijn ontwikkeld met de input van de EU-lidstaten en het advies van deskundigen van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding.

De Commissie heeft 14 miljard euro aan negen EU-landen uitbetaald als tweede tranche van de financiële steun aan EU-landen in het kader van het SURE-instrument. Kroatië heeft 510 miljoen euro ontvangen, Cyprus 250 miljoen, Griekenland 2 miljard, Italië nog eens 6,5 miljard , Letland 120 miljoen , Litouwen 300 miljoen , Malta 120 miljoen , Slovenië 200 miljoen en Spanje nog eens 4 miljard euro.

De Commissie heeft haar goedkeuring gehecht aan een vijfde contract, met het Europese farmaceutische bedrijven CureVac. Dat contract voorziet in de initiële aankoop van 225 miljoen doses namens alle EU-lidstaten, te leveren zodra het vaccin veilig en doeltreffend tegen COVID-19 is gebleken, plus een optie op de levering van nog eens 180 miljoen doses.

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, verwelkomde wetenschappelijke adviseurs uit de EU-landen op de eerste bijeenkomst van het EU-platform voor wetenschappelijk advies over COVID-19. Het platform zal het mogelijk maken meer gecoördineerd wetenschappelijk advies te verstrekken over hoe de EU-landen de volksgezondheidsmaatregelen voor COVID-19 in de hele EU kunnen aanpakken.

De EU heeft aangekondigd dat ze de COVAX-faciliteit met 100 miljoen euro extra zal subsidiëren om de toegang van lage- en middeninkomenslanden tot het toekomstige COVID-19-vaccin veilig te stellen. COVAX is de vaccinpijler van de Access to COVID-19 Tools Accelerator (ACT), een wereldwijde samenwerking om de ontwikkeling, productie en gelijke toegang tot COVID-19-tests, -behandelingen en -vaccins te versnellen. Dit geld vormt een aanvulling op de 400 miljoen euro aan garanties die de EU al had toegezegd. De EU is een van de grootste donoren van COVAX.

De Europese Commissie heeft de eerste stappen gezet naar een Europese gezondheidsunie.  De lessen die uit de huidige crisis worden getrokken, moeten leiden tot grotere paraatheid en betere respons tijdens de huidige en toekomstige gezondheidscrises. De Commissie stelt onder meer om maatregelen voor om het EU-kader voor gezondheidsbeveiliging te verstevigen en om de rol van de belangrijkste EU-agentschappen op het gebied van crisisparaatheid en -respons te versterken.

Vierde contract met farmaceutische bedrijven voor potentiële vaccins

De Europese Commissie heeft een vierde contract met de farmaceutische bedrijven BioNTech en Pfizer goedgekeurd. Dat contract betreft de initiële aankoop van 200 miljoen doses namens alle EU-lidstaten, te leveren zodra het vaccin tegen COVID-19 veilig en doeltreffend blijkt te zijn, plus een optie op nog eens 100 miljoen doses.

De Commissie is ingenomen met het akkoord tussen het Europees Parlement en de EU-lidstaten in de Raad over de volgende langetermijnbegroting van Europa en NextGenerationEU. Na goedkeuring kan het totaalpakket van 1800 miljard euro helpen bij het herstel van Europa na de coronacrisis. De EU moet groener, digitaler en veerkrachtiger worden en beter voorbereid zijn op de huidige en toekomstige uitdagingen.

Naar aanleiding van een verzoek om bijstand van Tsjechië heeft de EU onmiddellijk een eerste partij van 30 beademingsapparaten van rescEU gestuurd. RescEU is de gemeenschappelijke Europese reserve van medische uitrusting die eerder dit jaar is opgezet om door de coronapandemie getroffen landen te helpen.

De Europese Commissie heeft in het kader van het EU-SURE-instrument een eerste sociale obligatie van €17 miljard uitgegeven om banen te helpen beschermen en mensen aan het werk te houden. De uitgifte bestond uit twee obligaties, met €10 miljard die in oktober 2030 moet worden terugbetaald en €7 miljard met terugbetaling in 2040. Beleggers toonden zeer veel belangstelling voor dit instrument met een hoge rating, en de obligaties werden meer dan 13 keer overtekend, wat leidde tot gunstige prijsvoorwaarden voor beide obligaties.

De Commissie heeft op verzoek van de EU-lidstaten een systeem (een “gateway”) opgezet waardoor corona-apps in de hele EU kunnen samenwerken. Zo worden de mogelijkheden van deze apps beter benut en kan de coronabesmettingsketen over de grenzen heen worden doorbroken. Na een succesvolle proeffase is het systeem op 19 oktober van start gegaan met een eerste reeks nationale apps die nu via dit systeem met elkaar verbonden zijn: de “Corona-Warn-App” uit Duitsland, de “COVID tracker” uit Ierland en “immuni” uit Italië.

De Europese Unie heeft 25 miljoen euro aan begrotingssteun gegeven voor de bestrijding van de coronapandemie in Gambia. Als onderdeel van het totaalpakket van Team Europe dragen deze middelen bij tot het herstel na de pandemie en ondersteunen zij de overgang naar democratie en de ontwikkelingsdoelstellingen op middellange termijn.

In de aanloop naar de EU-top heeft de Commissie de kernpunten gepresenteerd waarmee de EU-lidstaten in hun COVID-19-vaccinatiestrategie rekening moeten houden. Zij heeft ook aangegeven welke groepen voorrang zouden moeten krijgen bij de vaccinatie, zodra er een veilig en doeltreffend vaccin beschikbaar is.

De Europese Commissie heeft een derde contract met een farmaceutisch bedrijf goedgekeurd, dit keer met Janssen Pharmaceutica NV, dat deel uitmaakt van de Janssen Pharmaceutical Companies van Johnson & Johnson. Dankzij dit contract kunnen de EU-lidstaten voor 200 miljoen mensen vaccins tegen COVID-19 kopen zodra bewezen is dat het vaccin van dit bedrijf veilig en doeltreffend is. Zij zullen ook de optie hebben om 200 miljoen extra doses te kopen. De Commissie had eerder al contracten gesloten met AstraZeneca en Sanofi-GSK, en verkennende gesprekken gevoerd met CureVac, BioNTech-Pfizer en Moderna.

Als onderdeel van de wereldwijde coronarespons van de EU zijn er met drie vluchten via de humanitaire luchtbrug naar Lima (Peru) meer dan 4 ton levensreddend materiaal aan humanitaire organisaties in dat land geleverd. De EU heeft ook aangekondigd in 2020 30,5 miljoen euro aan humanitaire hulp beschikbaar te stellen aan de meest kwetsbaren in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, en de directeur-generaal van de WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, hebben samen de eerste vergadering geopend en geleid van de faciliteringsraad op hoog niveau, die de werkzaamheden van het wereldwijde samenwerkingskader Access to Covid-19 Tools Accelerator (ACT-A) aanstuurt om de ontwikkeling en inzet van vaccins, tests en behandelingen voor COVID-19 te versnellen en de gezondheidsstelsels te verbeteren.

De Commissie heeft verkennende gesprekken met BioNTech-Pfizer afgesloten met het oog op de aankoop van een mogelijk vaccin tegen COVID-19. BioNTech-Pfizer is het zesde bedrijf waarmee de Commissie de gesprekken heeft afgerond, na Sanofi-GSK, Johnson & Johnson, CureVac en Moderna. Het eerste contract, dat met AstraZeneca werd gesloten, is op 27 augustus in werking getreden.

In het kader van haar wereldwijde coronarespons heeft de EU via een humanitaire luchtbrug op touw gezet en met twee vluchten naar Venezuela in totaal 82,5 ton aan levensreddend materiaal afgeleverd bij humanitaire partners in het veld. De eerste vlucht vertrok op 19 augustus vanuit Madrid naar Caracas, de tweede op 21 augustus. Deze door de EU betaalde vluchten maken deel uit van de humanitaire luchtbruggen die de EU voortdurend paraat heeft staan om hulp naar probleemgebieden overal ter wereld te kunnen brengen.

De Commissie heeft voorgesteld om Rijeka (Kroatië) en Galway (Ierland), op dat moment de culturele hoofdsteden van Europa, hun status te laten behouden tot 30 april 2021. Ook heeft ze voorgesteld de start van Novi Sad (Servië) als culturele hoofdstad uit te stellen van 2021 tot 2022, en het jaar waarin Timisoara (Roemenië) en Elefsina (Griekenland) de titel zullen dragen, uit te stellen van 2021 tot 2023. Sinds het begin van de coronacrisis hebben de Commissie en de teams van de verschillende culturele hoofdsteden van 2020 tot en met 2023 samen de ontwikkelingen op de voet gevolgd om te kunnen inschatten welke gevolgen deze hebben voor de activiteiten dit jaar en de voorbereidingen voor de volgende culturele hoofdsteden van Europa.

De Commissie heeft vandaag een eerste overeenkomst bereikt met AstraZeneca over een potentieel coronavaccin. De EU krijgt zo de mogelijkheid dat vaccin te kopen en aan landen met een laag of middelhoog inkomen te doneren of aan andere Europese landen te leveren. Hiermee is de basis gelegd voor een kadercontract om namens te EU-landen 300 miljoen doses van het vaccin te kopen, met een optie om er nog 100 miljoen bij te bestellen.

Na eerste positieve stappen met Sanofi-GSK op 31 juli heeft de Commissie verdere verkennende gesprekken over een vaccin afgerond met Johnson & Johnson. De partijen werken aan een contract waardoor alle EU-lidstaten de mogelijkheid krijgen het vaccin aan te kopen. De Commissie wil op papier dat zij, zodra er een veilig en doeltreffend vaccin tegen COVID-19 is, namens alle EU-landen een eerste partij van 200 miljoen doses kan aankopen, met de mogelijkheid er nog eens 200 miljoen bij te bestellen.

De Europese Commissie subsidieert 23 nieuwe onderzoeksprojecten voor een bedrag van 128 miljoen euro via Horizon 2020, het EU-programma voor onderzoek en innovatie. Deze steun wordt betaald uit de beloofde Commissiebijdrage van 1,4 miljard euro voor de Wereldwijde coronarespons die voorzitter Ursula von der Leyen op 4 mei 2020 heeft opgestart. De onderzoekers moeten de industrie helpen met oplossingen te komen om de coronapandemie en de gevolgen ervan te bestrijden. Ze moeten ook medische technologie en digitale tools ontwikkelen, meer inzicht verwerven in de invloed van de pandemie op ons gedrag, de maatschappij en de economie, en leren van grote groepen patiënten in heel Europa (cohortonderzoek). Het onderzoek is een aanvulling op eerdere projecten om diagnosemethoden, behandelingen en vaccins te ontwikkelen. Het is het resultaat van een tweede oproep van de Commissie op 19 mei 2020 om voorstellen in te dienen.

De Commissie lanceert een oproep om thematische partnerschappen op te zetten. Het gaat om innovatieve interregionale proefprojecten die de respons op en het herstel na de coronaviruspandemie moeten stimuleren. Ze moeten de regio’s helpen om de kansen die de crisis biedt te benutten, veerkracht te ontwikkelen en de groene en digitale transformatie voort te zetten met het oog op het herstel van de meest getroffen sectoren, zoals gezondheid en toerisme.

In het kader van haar herstelstrategie stelt de Commissie een herstelpakket voor de kapitaalmarkten vast. Deze maatregelen moeten het voor kapitaalmarkten gemakkelijker maken om Europese bedrijven te helpen de crisis te boven te komen.  Het pakket moet de regels voor de kapitaalmarkten wijzigen, zodat grotere investeringen in de economie worden gestimuleerd, snelle herkapitalisatie van bedrijven mogelijk wordt en het vermogen van banken om het herstel te financieren, wordt vergroot.

Na vier dagen van onderhandelingen bereiken de EU-leiders overeenstemming over het herstelplan voor Europa. Meer dan 50% van de langetermijnbegroting van de EU en Next Generation EU, in totaal zo’n 1800 miljard euro, zal een modern beleid ondersteunen en Europa op weg zetten naar een duurzaam en veerkrachtig herstel.

De Commissie verleent 64,7 miljoen euro humanitaire hulp voor landen in Zuidelijk Afrika om mensen te helpen het hoofd te bieden aan de coronapandemie, extreme weersomstandigheden zoals aanhoudende droogte in de regio, en andere crises.

De Commissie komt met richtsnoeren voor de bescherming van seizoensarbeiders in de EU in verband met de coronaviruspandemie. Die geven de nationale overheden, arbeidsinspecties en sociale partners een houvast om de rechten, de gezondheid en de veiligheid van seizoenarbeiders te waarborgen en ervoor te zorgen dat seizoensarbeiders hun rechten kennen.

De Commissie presenteert kortetermijnmaatregelen om de EU-paraatheid voor toekomstige coronagolven te verbeteren. Ze moeten de test- en contacttraceringscapaciteit, het toezicht op de volksgezondheid en de toegang tot persoonlijke beschermingsmiddelen, geneesmiddelen en behandelingen e.d. verbeteren. Daarnaast hebben ze betrekking op de piekcapaciteit van de gezondheidszorg, niet-farmaceutische tegenmaatregelen, steun voor minderheden en kwetsbare personen, en de vermindering van de druk van de seizoensgriep op de gezondheidszorg.

In 2020 gaat 24 miljoen euro naar humanitaire hulp voor de meest kwetsbare mensen in Oeganda, vooral vluchtelingen en gemeenschappen die vluchtelingen opvangen. Daarnaast krijgen hulporganisaties in Oeganda 1 miljoen euro van de EU om de coronaparaatheid en -bestrijding te verbeteren op basis van het nationale responsplan.

De Commissie heeft extra maatregelen genomen ter ondersteuning van de wijnsector, die extra zwaar getroffen is door de coronacrisis. Het gaat onder meer om een tijdelijke toestemming voor het zelf organiseren van marktmaatregelen door marktdeelnemers, een verhoging van de EU-bijdrage voor nationale steunprogramma’s voor de wijnsector en de invoering van voorschotten voor crisisdistillatie en -opslag.

CureVac, een biofarmaceut die een nieuw soort geneesmiddelen ontwikkelt en klinisch test, heeft een lening van 75 miljoen euro van de Europese Investeringsbank (EIB) gekregen voor de ontwikkeling van vaccins tegen infectieziekten, waaronder het kandidaatvaccin CVnCoV, dat mogelijk SARS-CoV-2-infecties voorkomt.

De Raad neemt een wijziging van de richtlijn administratieve samenwerking op het gebied van de belastingen aan. De EU-lidstaten kunnen daardoor maximaal zes maanden uitstel verlenen voor het indienen en uitwisselen van informatie over financiële rekeningen waarvan de begunstigden in een ander EU-land belastingplichtig zijn, en over regelingen voor grensoverschrijdende fiscale planning.

In het kader van de humanitaire luchtbrug vertrekt de tweede vlucht met humanitaire hulpverleners en essentiële voorzieningen naar Soedan om mensen in nood te bereiken en de bestrijding van het coronavirus te ondersteunen. Deze volledig door de EU gefinancierde operatie is mogelijk dankzij een gecoördineerde aanpak van Team Europe, een samenwerkingsverband van de Europese Unie, Zweden, Frankrijk en het netwerk voor humanitaire logistiek.

Ook in Afrika levert de Europese Commissie strijd tegen de coronacrisis. Zo krijgt de overheid van de Centraal-Afrikaanse Republiek 54 miljoen euro om de hogere uitgaven als gevolg van de strijd tegen het virus te helpen financieren. De dag ervoor had de Commissie al 60 miljoen euro aan hulp beloofd om de gezondheid en de sociaaleconomische impact van de pandemie in de Hoorn van Afrika aan te pakken. De steun is bestemd voor de Intergouvernementele Ontwikkelingsautoriteit, die met de coördinatie van de strijd tegen de coronapandemie in de Hoorn van Afrika is belast.

EU-landen kunnen nu via het instrument voor noodhulp extra financiering aanvragen voor het vervoer van essentiële goederen, medische teams en coronapatiënten. Dit komt bovenop de steun die reeds beschikbaar is via het EU-mechanisme voor civiele bescherming en de eerder via rescEU geleverde beschermingsmiddelen. Op 18 juni zijn bij wijze van proef zeven ton persoonlijke beschermingsmiddelen aan Bulgarije geleverd, waaronder meer dan een half miljoen mondmaskers. Bulgarije betaalde de maskers, het vervoer kwam voor rekening van de EU.

De Commissie presenteert een Europese strategie om sneller coronavaccins te kunnen ontwikkelen, produceren en toepassen. Een doeltreffend en veilig vaccin tegen het virus is de beste manier om definitief af te rekenen met de pandemie. Met deze strategie zal de Commissie inspanningen ondersteunen om de ontwikkeling en beschikbaarheid van veilige en doeltreffende vaccins versneld, in 12 tot 18 maanden, zoniet eerder, rond te krijgen.

• Videoboodschap over de EU-vaccinstrategie, door Commissievoorzitter Von der Leyen

De Commissie lanceert Re-open EU, een webplatform met essentiële informatie om weer veilig door Europa te kunnen reizen. Wie een reis, zomervakantie of citytrip plant, vindt op het platform actuele informatie over de grenzen, vervoermiddelen, reisbeperkingen, regels over afstand houden en mondkapjes, en andere praktische zaken.

De Europese Investeringsbank (EIB) en het immunotherapiebedrijf BioNTech SE sluiten een overeenkomst voor 100 miljoen euro financiering voor de ontwikkeling van BNT162, dat zou moeten leiden tot een vaccin tegen COVID-19. BioNTech is het eerste Europese bedrijf dat al begonnen is met klinische testen: in april in Duitsland en begin mei in de VS. De EIB-steun komt uit het budget van het Horizon 2020-programma InnovFin en het Europees Fonds voor strategische investeringen.

De Commissie adviseert de Schengenlanden en de geassocieerde Schengenlanden om de binnengrenzen op 15 juni weer te openen en de beperking op niet-essentiële reizen naar de EU te verlengen tot 30 juni. Ze heeft ook een aanpak voorgesteld om die beperking daarna geleidelijk af te bouwen.

De coronapandemie gaat gepaard met een vloedgolf aan onjuiste of misleidende informatie. Ook van buiten de EU worden pogingen ondernomen om de burgers en het debat in Europa te beïnvloeden. In een gezamenlijke mededeling hebben de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de EU nu concreet aangegeven wat er hier op korte termijn tegen kan worden gedaan.

De EU strijdt ook buiten Europa tegen het coronavirus. Daarom heeft het EU-trustfonds voor Syrië 55 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor vluchtelingen uit Syrië en kwetsbare personen in Jordanië en Libanon om de pandemie te bestrijden. Het geld wordt gebruikt voor essentiële zaken zoals gezondheidszorg, water, sanitaire voorzieningen en hygiëne. Hiermee komt de totale steun uit het EU-trustfonds sinds 2015 op meer dan 2,2 miljard euro, meer dan twee keer zo veel als oorspronkelijk gepland.

Via het Accelator-proefproject van de Europese Innovatieraad heeft de Commissie aan 35 bedrijven bijna 166 miljoen euro steun toegezegd om de coronapandemie te bestrijden. Daarnaast zal ruim 148 miljoen euro aan nog eens 36 ondernemingen worden verleend om bij te dragen tot het herstelplan voor Europa. Dat brengt de totale investeringen uit Horizon 2020, het onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU, in deze ronde op 314 miljoen euro.

In het kader van de humanitaire luchtbrug van de EU worden met drie vluchten hulpverleners en essentiële hulpmiddelen voor coronabestrijding naar de Democratische Republiek Congo gebracht. Sinds haar oprichting begin mei heeft de luchtbrug nog vier andere humanitaire vluchten georganiseerd: drie naar de Centraal-Afrikaanse Republiek en één naar São Tomé en Príncipe. Meer vluchten naar Afrika, maar ook naar andere regio’s met dringende humanitaire behoeften zullen volgen.

Op de wereldvaccinatietop maakte de Commissie bekend dat zij de vaccin-alliantie Gavi 300 miljoen euro aan steun gaat geven voor de periode 2021-2025. Daarmee kunnen 300 miljoen kinderen in de hele wereld worden ingeënt en kunnen vaccinvoorraden worden aangelegd die nodig zijn bij uitbraken van besmettelijke ziekten.

• Videoboodschap van Commissievoorzitter Von der Leyen voor de Global Vaccine Summit 2020

De Europese Commissie kondigde vandaag aan 50 miljoen euro extra vrij te maken voor de toenemende vraag naar humanitaire hulp wereldwijd als gevolg van de coronapandemie. Het geld gaat naar de kwetsbare bevolking van landen en gebieden met grote humanitaire problemen zoals de Sahel, de regio rond het Tsjaadmeer, de Centraal-Afrikaanse Republiek, het gebied van de Grote Meren in Afrika, Syrië, Jemen, Palestina en Venezuela, en naar de Rohingya.

Een van de 18 projecten die onlangs 48,2 miljoen euro aan steun van Horizon 2020 hebben gekregen voor de ontwikkeling van diagnoses, behandelingen, vaccins en paraatheidsmaatregelen, levert nu al positieve resultaten op. De onderzoekers achter het HG nCoV19 testproject hebben goedkeuring gekregen om een nieuwe vorm van diagnose op de markt te brengen waarmee zorgverleners mensen snel op het coronavirus kunnen testen. Overheids- en particuliere partners uit Ierland, Italië, het Verenigd Koninkrijk en China hebben bij dit project een nieuw draagbaar systeem ontwikkeld dat binnen 30 minuten uitsluitsel geeft over een eventuele virusinfectie.

De Commissie heeft nog eens 122 miljoen euro uit het Horizon 2020-programma beschikbaar gesteld voor dringend onderzoek naar het coronavirus. Nog tot 11 juni kunnen onderzoekers voorstellen indienen. De financiering daarvan maakt deel uit van de 1,4 miljard euro die de Europese Commissie heeft toegezegd aan de “Wereldwijde coronarespons”, de fondsenwerving die op initiatief van Ursula von der Leyen op 4 mei 2020 van start ging.

De EU geeft 105,5 miljoen euro extra steun aan landen in de Hoorn van Afrika vanwege de door de coronapandemie verslechterende humanitaire situatie in de regio, waar velen nog steeds te kampen hebben met gewapende conflicten, ontheemding en terugkerende droogte en overstromingen.

De Commissie heeft een reeks richtsnoeren en aanbevelingen gepresenteerd die de EU-landen moeten helpen de reisbeperkingen geleidelijk op te heffen en de toeristische sector weer op te starten na maanden van isolement. Zodra de gezondheidssituatie dat toelaat, moeten de Europese burgers kunnen bijpraten met familie en vrienden, in hun eigen EU-land of in het buitenland, waarbij alle nodige veiligheids- en voorzorgsmaatregelen worden genomen. Het pakket helpt ook de toeristische sector in de EU door aan te dringen op steun voor de getroffen bedrijven en te zorgen dat Europa de favoriete bestemming voor toeristen blijft.

Acht grootschalige onderzoeksprojecten, gericht op de ontwikkeling van behandelingen en diagnostiek voor het coronavirus, zijn geselecteerd in het kader van de versnelde oproep tot het indienen van voorstellen die in maart werd gelanceerd door het initiatief voor innovatieve geneesmiddelen, een publiek-privaat partnerschap.

De Europese Commissie heeft een humanitaire luchtbrug van de EU opgezet voor het vervoer van hulpverleners en noodvoorraden voor coronavirusbestrijding naar een aantal van de meest kritieke gebieden in de wereld.

De 1,5 miljoen mondmaskers zijn geleverd aan 17 EU-landen en het Verenigd Koninkrijk voor de bescherming van gezondheidswerkers. Het is de eerste partij van de in totaal 10 miljoen maskers die via het instrument voor noodhulp ten behoeve van de EU-landen zijn aangekocht om de directe gevolgen van de pandemie te beperken en te anticiperen op de exit- en herstelstrategie.

De Commissie heeft de Schengenlanden en de geassocieerde Schengenlanden verzocht om de tijdelijke beperking op niet-essentiële reizen naar de EU met 30 dagen te verlengen tot 15 juni. De reisbeperkingen moeten gefaseerd worden ingetrokken: zoals aangegeven in het gemeenschappelijke Europees stappenplan voor de opheffing van reisbeperkingen moeten eerst de controles aan de binnengrenzen geleidelijk en op gecoördineerde wijze worden opgeheven. Pas daarna komen de buitengrenzen aan de beurt.

De Europese Commissie heeft 7,4 miljard euro opgehaald (8 miljard dollar) aan toezeggingen van donors uit de hele wereld, tijdens de donorconferentie voor de wereldwijde coronarespons. Dit bedrag omvat ook 1,4 miljard euro van de Europese Commissie zelf. Daarmee is het initiële streefcijfer van 7,5 miljard euro bijna gehaald en maken we een goede start met de wereldwijde donormarathon, die op 4 mei is begonnen. Het doel is om veel geld op te halen zodat er gezamenlijk testen, behandelingen en vaccins voor het coronavirus kunnen worden ontwikkeld en wereldwijd kunnen worden ingezet.

De EU bundelt vanaf 4 mei 2020 de krachten met mondiale partners om een fondsenwerving, de Wereldwijde coronarespons, op gang te brengen. De WHO en de mondiale gezondheidsorganisaties dringen samen aan op een snelle en gelijke toegang tot veilige, hoogwaardige, doeltreffende en betaalbare tests, behandelingsmethoden en vaccins in de strijd tegen het coronavirus.

•   Videoboodschap over de Wereldwijde coronarespons door Commissievoorzitter Von der Leyen

De Commissie verheugt zich erover dat het Europees Parlement en de Raad het voorstel over de datum van toepassing van de Verordening betreffende medische hulpmiddelen hebben overgenomen. Deze wijziging houdt rekening met de behoefte aan een grotere beschikbaarheid van essentiële medische hulpmiddelen in de hele EU. Daarnaast blijft de gezondheid en veiligheid van patiënten gewaarborgd totdat de nieuwe wetgeving van toepassing wordt.

De Commissie stelt een pakket van macrofinanciële bijstand aan tien uitbreidings- en nabuurschapspartners ter waarde van 3 miljard euro voor om hen te helpen de economische gevolgen van de coronapandemie te beperken. De voorgestelde steun komt bovenop die van de Team Europe-strategie, de gerichte hulp van de EU voor de partnerlanden bij het aanpakken van de coronapandemie.

Er zijn aanvullende uitzonderlijke maatregelen voorgesteld om de meest getroffen landbouw- en voedselmarkten verder te ondersteunen.  Het gaat daarbij onder meer om steun voor particuliere opslag in de zuivel- en de vleessector, het toestaan van op zelforganisatie gebaseerde marktmaatregelen in zwaar getroffen sectoren en de flexibele uitvoering van marktondersteuningsprogramma’s voor groenten en fruit, wijn en andere producten.

Italië, Kroatië en enkele buurlanden hebben een beroep gedaan op het EU-mechanisme voor civiele bescherming. In de strijd tegen de coronapandemie coördineert en cofinanciert de EU nu de levering van hulpgoederen binnen de EU en in buurlanden.

De Europese Commissie lanceert met verschillende partners het COVID-19 Data Portal, een Europees onlineplatform waarmee snel onderzoeksgegevens kunnen worden uitgewisseld. Het platform, onderdeel van het ERAvsCorona-actieplan, is mijlpaal alweer een in de inspanningen van de EU om onderzoekers in Europa en in de rest van de wereld te helpen bij de bestrijding van de coronapandemie.

Het is de EU gelukt om al meer dan een half miljoen burgers die door coronabeperkingen niet naar huis konden terugkeren, te repatriëren. Na het begin van de uitbraak hebben zich ongeveer 600.000 buiten de EU gestrande EU-burgers gemeld. De meeste daarvan zaten in Azië, het Stille Oceaangebied en Noord- en Zuid-Amerika.

De Commissie publiceert privacyrichtsnoeren voor de ontwikkeling van apps die moeten helpen bij de strijd tegen het coronavirus. Dergelijke apps moeten de persoonsgegevens van de gebruiker voldoende beschermen en mogen niet te ingrijpend zijn. De richtsnoeren maken deel uit van een EU-toolbox voor traceerapps.

Er zijn twee nieuwe maatregelen goedgekeurd om de agrovoedingssector nog meer te steunen. Ze moeten boeren meer cash flow geven en de administratieve rompslomp voor de boeren en de nationale en regionale autoriteiten in deze moeilijke tijden verminderen.

De Commissie presenteert samen met de voorzitter van de Europese Raad een Europees stappenplan voor de geleidelijke opheffing van de inperkingsmaatregelen. Het bevat concrete aanbevelingen waarmee de EU-lidstaten bij het afbouwen van de coronamaatregelen rekening moeten houden.

De Commissie publiceert richtsnoeren voor het testen op het coronavirus. Ze moeten de EU-lidstaten helpen hun testcapaciteit doeltreffend te gebruiken in de verschillende stadia van de pandemie, bijvoorbeeld bij de afbouw van de inperkingsmaatregelen.

Op 2 april stelde de Europese Commissie voor om het EU-instrument voor noodhulp te activeren zodat de EU de zorgsector in de EU-landen rechtstreeks kan steunen in de strijd tegen de pandemie. Op 14 april is de Raad daarmee akkoord gegaan, zodat hiervoor onmiddellijk 2,7 miljard euro vrijkomt.

De Commissie pleit ervoor om samen te beslissen over een verlenging van het verbod op niet-essentiële reizen naar de EU. Zo'n verbod is immers alleen doeltreffend als het voor alle EU-landen en Schengenlanden gelijk is.

De Commissie doet aanbevelingen voor een gemeenschappelijke EU-benadering van mobiele apps in de strijd tegen de pandemie. Daarin staan de belangrijkste uitgangspunten voor het gebruik van zulke apps, de beveiliging van de verzamelde gegevens en de bescherming van EU-grondrechten zoals privacy en gegevensbescherming.

De Commissie dringt via richtsnoeren aan op een rationele aanpak bij de levering, distributie en het gebruik van essentiële geneesmiddelen voor de behandeling van coronapatiënten, en voor geneesmiddelen die door de pandemie schaars kunnen worden. De voorstellen moeten tot een beter gecoördineerde aanpak in de hele EU leiden, waarbij de bescherming van de volksgezondheid samengaat met een goed functionerende interne markt.

• Verklaring van Commissievoorzitter Von der Leyen over de richtsnoeren om de levering en distributie van geneesmiddelen te waarborgen

De Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de EU plannen een robuuste en doelgerichte EU-respons om partnerlanden te helpen de coronapandemie aan te pakken. De EU zal partnerlanden financieel steunen met meer dan 15,6 miljard euro uit het huidige budget voor extern optreden.

• Videoboodschap over het EU-plan voor een wereldwijde respons, door Commissievoorzitter Von der Leyen

Via het EU-mechanisme voor civiele bescherming wordt een team van Europese artsen en verpleegkundigen uit Roemenië en Noorwegen naar Milaan en Bergamo gestuurd om de Italiaanse zorgverleners te helpen het coronavirus te bestrijden. Daarnaast schenkt Oostenrijk via het mechanisme meer dan 3 000 liter ontsmettingsmiddelen.

De Europese Commissie maakt 1 miljard euro vrij uit het Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI). Dit bedrag dient als garantie voor het Europees Investeringsfonds (EIF). Dit zal het EIF in staat stellen speciale garanties te verstrekken om banken en andere kredietverleners aan te moedigen liquiditeit te verschaffen aan ten minste 100 000 Europese kleine en middelgrote bedrijven en kleine midcap-ondernemingen die worden getroffen door de coronapandemie, voor een geraamde financiering van 8 miljard euro.

• Videoboodschap over maatregelen voor boeren tijdens de coronacrisis, door Commissievoorzitter Von der Leyen

De Commissie stemt in met verzoeken van de EU-landen en het VK om tijdelijk af te zien van douanerechten en btw op de invoer van medische hulpmiddelen en beschermingsmiddelen uit derde landen als bijdrage aan de strijd tegen het coronavirus. Dit maakt het financieel gemakkelijker om aan de medische uitrusting te komen die artsen, verpleegkundigen en patiënten zo hard nodig hebben.

• Videoboodschap over de vrijstelling van invoerrechten en btw op medische hulpmiddelen, door Commissievoorzitter Von der Leyen

Om de internationale samenwerking in de gezondheidszorg heen te verbeteren stelt de Commissie praktische richtsnoeren voor de EU-landen op. De druk op overbelaste ziekenhuizen kan nu worden verlicht omdat het makkelijker wordt patiënten naar buitenlandse ziekenhuizen over te brengen of medische personeel over de grens in te zetten.

De Commissie breidt haar aanpak verder uit en stelt voor een solidariteitsinstrument van 100 miljard euro op te zetten. Dit instrument, SURE, moet ertoe bijdragen dat werknemers hun inkomen behouden en dat bedrijven het hoofd boven water houden. Ook stelt zij voor om alle beschikbare structuurfondsen in te zetten voor de respons op het coronavirus. De Raad heeft dit voorstel op 19 mei aangenomen. Het instrument wordt beschikbaar zodra alle EU-landen hun leninggaranties hebben verstrekt. 

De regels ter bescherming van de meest behoeftigen in de EU en ter ondersteuning van vissers in de EU als onderdeel van dit instrument zijn op 24 april in werking getreden.

• Videoboodschap over een initiatief voor arbeidstijdverkorting om de Europese werknemers tijdens de coronacrisis te helpen, door Commissievoorzitter Von der Leyen

Een bedrag van 75 miljoen euro uit de EU-begroting wordt gereserveerd voor repatriëring van EU-burgers door de EU-lidstaten en de aankoop van medische hulpmiddelen via rescEU. Dankzij die repatriëringsvluchten in het kader van het EU-mechanisme voor civiele bescherming zijn al ruim 10.000 mensen naar huis gebracht.

• Videoboodschap over de repatriëring van gestrande Europese reizigers (19 maart), door Commissievoorzitter Von der Leyen

De Commissie roept de EU-landen op om het luchtvrachtvervoer tijdens de coronacrisis te ondersteunen. De EU-landen moeten operationele en organisatorische maatregelen treffen om het vervoer van essentiële goederen, zoals medische benodigdheden, en essentieel personeel op gang te houden.

Commissievoorzitter Von der Leyen en de voorzitter van de Europese Raad Michel beloven tijdens de buitengewone videoconferentie van de G20-leiders dat de EU bij de aanpak van de pandemie internationaal zal samenwerken en dat zij kwetsbare landen en volkeren over de hele wereld zal helpen.

De Commissie vaardigt richtsnoeren uit voor een krachtige EU-brede aanpak bij de screening van buitenlandse investeringen nu de economie door de volksgezondheidscrisis zo kwetsbaar is. Dit moet EU-bedrijven en kritieke technologie op gebieden als gezondheidszorg, medisch onderzoek, biotechnologie en dergelijke beschermen, zonder de algemene openheid van de EU voor buitenlandse investeringen te ondergraven.

• Videoboodschap over de bescherming van cruciale bedrijven en technologie tijdens de coronacrisis, door Commissievoorzitter Von der Leyen

Er verschijnen nieuwe adviezen over de toepassing van de richtsnoeren voor grensbeheer. Ze moeten het goederenvervoer door de hele EU tijdens deze pandemie op gang houden. De Commissie vraagt de EU-landen alle binnengrensovergangen op het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-T) als "green lane” of groene doorgang aan te wijzen. Dit geldt voor alle vrachtvoertuigen, wat ze ook vervoeren.

• Videoboodschap over het opzetten van "green lanes", door Commissievoorzitter Von der Leyen

De Commissie stelt voor de algemene ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact te activeren. Zodra de Raad ermee instemt, kunnen de EU-landen adequaat op de crisis reageren doordat zij zich tijdelijk niet aan de normale verplichtingen van het Europese begrotingskader hoeven te houden.

• Videoboodschap over extra steun voor de economie, door Commissievoorzitter Von der Leyen

Het Europees Comité voor Normalisatie en het Europees Comité voor Elektrotechnische Normalisatie stellen gratis een aantal Europese normen voor medische hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking. Dit helpt bedrijven uit de EU en daarbuiten om snel veilige producten te gaan produceren en op de interne te markt brengen.

De Commissie besluit een strategische rescEU-reserve aan te leggen van medische hulpmiddelen zoals beademingsapparatuur en beschermingsmaskers om EU-landen te helpen bij de bestrijding van de COVID-19-pandemie.

De Commissie komt met een tijdelijke kaderregeling zodat de EU-lidstaten de door de staatssteunregels geboden flexibiliteit volledig kunnen benutten om de economie te ondersteunen in de context van de uitbraak van COVID-19.

Al snel keurt de Commissie op basis daarvan diverse regelingen goed. Daarmee zijn honderden miljarden euro's aan steun gemoeid die de economieën van de EU-lidstaten moeten helpen de coronacrisis te doorstaan. Eind maart zijn zo al 18 besluiten genomen waarbij in totaal 27 nationale steunregelingen zijn goedgekeurd.

De Commissie heeft richtsnoeren gepubliceerd die ervoor moeten zorgen dat de rechten van passagiers in de hele EU uniform worden toegepast, nu de reissector massaal met annuleringen en vertragingen heeft te kampen.

Er wordt een adviespanel voor COVID-19, bestaande uit epidemiologen en virologen uit verschillende EU-landen, opgezet om richtsnoeren op te stellen voor wetenschappelijk gefundeerde en gecoördineerde risicobeheersmaatregelen.

• Verklaring over de meest recente maatregelen tegen het coronavirus, door Commissievoorzitter Von der Leyen

De Commissie publiceert richtsnoeren voor de EU-landen over gezondheidsgerelateerde grensmaatregelen. Die moeten de gezondheid van de burgers beschermen, de juiste behandeling bieden aan wie toch moet reizen, en essentiële goederen en diensten beschikbaar houden.

• Videoboodschap over gezondheidsgerelateerde grensmaatregelen, door Commissievoorzitter Von der Leyen

De Commissie zegt CureVac, een uiterst innovatieve vaccinontwikkelaar in het Duitse Tübingen, tot 80 miljoen euro aan steun toe voor de ontwikkeling en productie van een coronavaccin.

De Commissie neemt maatregelen om ervoor te zorgen dat er ook in de toekomst nog voldoende persoonlijke beschermingsmiddelen zijn. Ze mogen alleen nog worden uitgevoerd naar landen buiten de Europese Unie met toestemming van de EU-landen.

• Videoboodschap over de EU-maatregelen tegen de coronapandemie, door Commissievoorzitter Von der Leyen

De Commissie pleit voor een snelle en gecoördineerde Europese aanpak om de sociaal-economische gevolgen van de coronapandemie te beperken met alle mogelijke maatregelen, zoals staatssteun, begrotingsflexibiliteit, extra geld voor de bankensector, EU-middelen, enz. Inwerkingtreding 1 april 2020.

De Commissie kondigt een gerichte aanpassing van de EU-wetgeving op luchthavenslots aan. Luchtvaartmaatschappijen hoeven niet meer bang te zijn hun slots te verliezen. Zo voorkomt de EU "spookvluchten", lege vliegtuigen die alleen vliegen om hun slots te behouden. Bovendien scheelt het in de uitstoot. Inwerkingtreding 1 april 2020.

Op de videoconferentie van de EU-leiders over de uitbraak van COVID-19 krijgt de Commissie een mandaat om haar coronamaatregelen op te voeren en de aanpak in de EU-landen te coördineren. Commissievoorzitter Von der Leyen kondigt een "corona-investeringsinitiatief" aan waarbij zo'n 60 miljard euro aan ongebruikte middelen van het cohesiebeleid worden doorgeschoven naar de strijd tegen de pandemie. Inwerkingtreding 1 april 2020.

De Commissie trekt meer geld uit voor haar oproep van januari. Ze subsidieert daarmee onderzoek en ontwikkeling in de strijd tegen COVID-19. Op 31 maart 2020 werd opnieuw een project geselecteerd, wat het totale aantal gesubsidieerde projecten op 18 brengt. Daarbij zijn 140 onderzoeksteams uit heel Europa en daarbuiten betrokken, die beschikken over in totaal 48,5 miljoen euro uit het budget van Horizon 2020.

Met de eerste repatriëringsvluchten vanuit Frankrijk en Duitsland, waaraan het EU-mechanisme voor civiele bescherming heeft meebetaald, keren 447 Europeanen vanuit Wuhan terug naar huis. De Europese Commissie werkt op alle fronten mee aan de strijd tegen het coronavirus. Ze helpt de EU-lidstaten met het repatriëren van hun burgers en levert noodhulp aan China.