W centrum uwagi: nowa generacja unijnych etykiet energetycznych

Zużywając mniej energii do wykonania tego samego zadania, możemy zaoszczędzić znaczną ilość energii i zmniejszyć ilość odpadów. Jest to podstawowa zasada efektywności energetycznej i jeden z najważniejszych sposobów odejścia w UE od paliw kopalnych i osiągnięcia do 2050 r. neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla.

Poprawa efektywności energetycznej przyniesie korzyści społeczeństwu, gdyż będzie skutkować ograniczeniem emisji i zależności od importu energii, a jednocześnie obniży koszt energii dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w całej UE.

Unijna etykieta energetyczna

Unijna etykieta energetyczna jest – wraz z minimalnymi wymogami dotyczącymi „ekoprojektu” – przykładem sukcesu w zakresie poprawy efektywności energetycznej urządzeń elektrycznych codziennego użytku, takich jak sprzęt oświetleniowy, grzejniki, lodówki, zamrażarki i telewizory, ale również produktów takich jak kotły, opony i klimatyzatory.

Od momentu ich wprowadzenia, czyli od 1994 r., unijne etykiety energetyczne pomagają konsumentom w wyborze produktów, które zużywają mniej energii i w związku z tym w całym cyklu życia kosztują mniej.

Zgodnie ze specjalnym badaniem Eurobarometr 492 etykietę energetyczną rozpoznaje 93 procent konsumentów, a 79 procent bierze ją pod uwagę, kupując nowe urządzenia elektryczne. Etykieta stała się wzorcem dla podobnych oznaczeń na budynkach, samochodach i produktach spożywczych oraz źródłem inspiracji dla prawodawców, także tych spoza UE.

Powrót do pierwotnej skali od A do G

W wyniku sukcesu unijnych etykiet energetycznych producenci wciąż wprowadzają innowacje i opracowują coraz bardziej energooszczędne produkty. W przypadku niektórych kategorii produktów oznaczenie „A” nie wystarczało już do opisania najbardziej energooszczędnych produktów, dlatego do systemu klasyfikacji trzeba było dodać oznaczenia A+, A++, a nawet A+++. Jednocześnie niższe klasy (E, F, G) dla niektórych kategorii produktów zostały stopniowo wycofane ze względu na wymogi dotyczące ekoprojektu lub stały się tak rzadkie, że te oznaczenia nie były już potrzebne.

Stało się jasne, że aby dalej pomagać konsumentom w dokonywaniu świadomych wyborów przy zakupie nowych energooszczędnych produktów, a jednocześnie w dalszym ciągu zachęcać przemysł do opracowywania produktów zużywających mniej energii, trzeba uprościć skalę podawaną na unijnych etykietach energetycznych.

Trzy lata temu przyjęto zaktualizowane rozporządzenie ustanawiające unijne ramy etykietowania energetycznego (rozporządzenie (UE) 2017/1369), które przewiduje ponowne wprowadzenie prostszej skali, wykorzystującej tylko litery od A do G. Zmiana skali pozwoli też na lepsze rozróżnianie produktów, które przy obecnych oznaczeniach należą do tych samych, najwyższych kategorii. Oznacza to na przykład, że lodówka, która obecnie ma etykietę A+++, może mieć przyznaną kategorię C, mimo że jest tak samo energooszczędna jak wcześniej, a zmywarka do naczyń klasy A++ może otrzymać klasę E. Główne założenie jest takie, że kategoria A będzie z początku pusta, a kategorie B i C będą obejmowały niewiele produktów, co pozwoli utorować drogę dla nowych, bardziej energooszczędnych produktów, które dopiero zostaną wynalezione i opracowane.

W marcu 2019 r. Komisja Europejska ogłosiła, że pierwsza fala nowych etykiet energetycznych pojawi się w sklepach na zmywarkach do naczyń, pralkach, lodówkach i wyświetlaczach elektronicznych od 1 marca 2021 r., a na lampach – od 1 września 2021 r. W praktyce oznacza to, że skala stosowana na etykietach dla tych grup produktów zostanie zmieniona od marca lub września 2021 r., a stare etykiety zostaną zastąpione nowymi po krótkim, dwutygodniowym okresie przejściowym. Mogą wystąpić pewne rzadkie wyjątki, na przykład w przypadku wycofania danego modelu z produkcji. W takiej sytuacji model, który znajduje się już na półkach w sklepie, może być nadal oznakowany starą etykietą.

Co się zmieni i jak odczytywać nową etykietę

Konsumenci w UE mogą spodziewać się, że zmiana skali etykiet przyniesie im znaczne oszczędności energii, ale korzyści ze zmian, dzięki jaśniejszym wytycznym, odniosą również specjaliści z branży, tacy jak projektanci systemów i osoby instalujące urządzenia.

• Nowe etykiety będą oparte na prostszej skali (od A do G), dzięki czemu łatwiej będzie porównać efektywność energetyczną różnych produktów.
• Unijna etykieta energetyczna jest uniwersalna pod względem języka, co jest bardzo ważne na rynku wewnętrznym obejmującym 24 języki urzędowe.
• Po zeskanowaniu kodu QR w prawym górnym rogu konsumenci będą mieli dostęp do szczegółowych informacji o produkcie zawartych w europejskim rejestrze produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL). Rejestr ten stanie się publicznie dostępny pod koniec 2020 r. Baza danych EPREL pomoże krajowym organom nadzoru rynku w zweryfikowaniu, czy dany produkt spełnia wymogi w zakresie efektywności energetycznej oraz czy informacje na etykiecie są prawidłowe.
• Nowe etykiety mogą również zawierać ikony z użytecznymi informacjami, z których konsumenci dowiedzą się w łatwy sposób o pojemności lub wymiarach produktu, o poziomie hałasu lub zużyciu wody.

Innowacje i rozwój jeszcze bardziej energooszczędnych, zrównoważonych produktów trwają nadal, toteż w przyszłości konieczne będą kolejne zmiany skali, gdy kategorie A i B zostaną już w dużej mierze zapełnione.

Więcej informacji na temat unijnej etykiety energetycznej