Έκθεση του 2021 για το κράτος δικαίου

Ανακοίνωση και κεφάλαια ανά χώρα

Η έκθεση του 2021 για το κράτος δικαίου, η οποία περιλαμβάνει 27 κεφάλαια ανά χώρα, παρουσιάζει τις θετικές και τις αρνητικές εξελίξεις στα κράτη μέλη σε τέσσερις βασικούς τομείς για το κράτος δικαίου: το δικαστικό σύστημα, το πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την πολυφωνία των μέσων επικοινωνίας και άλλα θεσμικά ζητήματα που σχετίζονται με τους ελέγχους και τις ισορροπίες. Η φετινή έκθεση παγιώνει το εγχείρημα που ξεκίνησε με την έκθεση του 2020, εμβαθύνοντας την αξιολόγηση της Επιτροπής και αναλύοντας περαιτέρω τον αντίκτυπο και τις προκλήσεις που έφερε η πανδημία της COVID-19. Τα κεφάλαια ανά χώρα, τα οποία βασίζονται σε ποιοτική αξιολόγηση που διενήργησε η Επιτροπή, αναλύουν τις νέες εξελίξεις μετά την πρώτη έκθεση και εξετάζουν την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά τις προκλήσεις και τις εξελίξεις που διαπιστώθηκαν στην έκθεση του 2020.

Η έκθεση εντάσσεται στις ευρύτερες προσπάθειες της ΕΕ για την προώθηση και την υπεράσπιση των θεμελιωδών αξιών της. Οι εργασίες αυτές περιλαμβάνουν το σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία και την ανανεωμένη στρατηγική για την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, καθώς και στοχευμένες στρατηγικές με σκοπό την πρόοδο προς μια «Ένωση ισότητας». Μια άλλη σχετική πτυχή είναι η παρακολούθηση της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ και της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων βάσει του Χάρτη, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης διαδικασιών επί παραβάσει.

2021 Rule of law report - Communication and country chapters

Μεθοδολογία

Η αξιολόγηση που περιλαμβάνεται στα 27 κεφάλαια ανά χώρα καταρτίστηκε σύμφωνα με τη μεθοδολογία που συζητήθηκε με τα κράτη μέλη. Τα κεφάλαια ανά χώρα δεν αποσκοπούν στην παροχή εξαντλητικής περιγραφής όλων των θεμάτων που αφορούν το κράτος δικαίου σε κάθε κράτος μέλος, αλλά στην παρουσίαση των σημαντικών εξελίξεων. Η αξιολόγηση αναφέρεται σε απαιτήσεις του δικαίου της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απορρέουν από τη νομολογία του ΔΕΕ. Επιπλέον, οι συστάσεις και γνώμες του Συμβουλίου της Ευρώπης παρέχουν ένα χρήσιμο πλαίσιο αναφοράς για σχετικά πρότυπα και βέλτιστες πρακτικές.

Η έκθεση για το κράτος δικαίου είναι το αποτέλεσμα στενής συνεργασίας με τα κράτη μέλη και βασίζεται σε διάφορες πηγές. Όλα τα κράτη μέλη συμμετείχαν στη διαδικασία, παρέχοντας γραπτά τη συνεισφορά τους και παίρνοντας μέρος σε ειδικές επισκέψεις χωρών που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου. Για αυτές τις επισκέψεις χωρών, η Επιτροπή διοργάνωσε περισσότερες από 400 διαδικτυακές συναντήσεις με εθνικές αρχές, ανεξάρτητους φορείς και ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών. Επίσης, πολύτιμες οριζόντιες και ειδικές ανά χώρα συνεισφορές προέκυψαν από στοχευμένη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Το Συμβούλιο της Ευρώπης προέβη επίσης σε επισκόπηση των πρόσφατων γνωμών και εκθέσεών του σχετικά με τα κράτη μέλη της ΕΕ. Πριν από την έγκριση αυτής της έκθεσης, δόθηκε στα κράτη μέλη η ευκαιρία να υποβάλουν επικαιροποιημένα στοιχεία για το κεφάλαιο που αφορούσε τη χώρα τους.

Το δίκτυο εθνικών σημείων επαφής για το κράτος δικαίου που δημιουργήθηκε το 2020 με σκοπό να βοηθήσει στη δημιουργία του μηχανισμού, συνέχισε να λειτουργεί ως διαρκής δίαυλος επικοινωνίας με τα κράτη μέλη για την προετοιμασία της έκθεσης, καθώς και για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

2021 Rule of law report - methodology

Συμβολή των κρατών μελών

Όλα τα κράτη μέλη κλήθηκαν να παράσχουν πληροφορίες σχετικά με σημαντικές εξελίξεις, κυρίως μετά την έγκριση της πρώτης ετήσιας έκθεσης για το κράτος δικαίου. Οι πληροφορίες διαρθρώθηκαν γύρω από τους τέσσερις πυλώνες που καλύπτονται από την έκθεση — το σύστημα δικαιοσύνης, το πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και άλλα θεσμικά ζητήματα που σχετίζονται με τους ελέγχους και τις ισορροπίες — και παρασχέθηκαν σε συμφωνημένο υπόδειγμα. Οι γραπτές παρατηρήσεις των κρατών μελών συμπληρώθηκαν από ανταλλαγές απόψεων κατά τη διάρκεια των επισκέψεων στις χώρες και από πληροφορίες που ελήφθησαν από τα ενδιαφερόμενα μέρη.

2021 Rule of law report - input from member states

Στοχευμένη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Στο πλαίσιο της εκπόνησης της έκθεσης του 2021 για το κράτος δικαίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν γραπτά σχόλια μέσω στοχευμένης διαβούλευσης, η οποία διενεργήθηκε από την 1η Φεβρουαρίου έως τις 8 Μαρτίου 2021. Κατά τη διαβούλευση λήφθηκαν πάνω από 200 οριζόντιες και ειδικές ανά χώρα απαντήσεις από διάφορους οργανισμούς της ΕΕ, ευρωπαϊκά δίκτυα, εθνικές και ευρωπαϊκές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και επαγγελματικές ενώσεις και διεθνείς και ευρωπαϊκούς φορείς. Οι πληροφορίες που προέκυψαν από τη διαβούλευση αυτή τροφοδότησαν την αξιολόγηση της Επιτροπής με πραγματικά στοιχεία σχετικά με τις εξελίξεις στα κράτη μέλη.

2021 Rule of law report - targeted stakeholder consultation