Apps għat-traċċar u t-twissija tal-kuntatti tal-COVID-19
Il-COVID-19 ġiet miġġielda fl-era diġitali. In-natura tal-coronavirus u l-ħtieġa li tiġi indotta bidla fl-imġiba wassluna lejn għodod ta’ involviment soċjali biex insaħħu u nimmotivaw lin-nies jieħdu miżuri u jiġġieldu l-virus flimkien. Fl-ewwel xhur tal-pandemija, il-komunità diġitali bdiet tisfrutta l-potenzjal ta’ teknoloġiji affidabbli ġodda (bħat-teknoloġija tal-prossimità Bluetooth) biex timmonitorja u timmitiga l-pandemija, tiffaċilita l-organizzazzjoni ta’ segwitu mediku tal-pazjenti, u tipprovdi gwida diretta liċ-ċittadini dwar ir-rwol tagħhom fil-kontroll tal-marda.
22 awtorità tas-saħħa pubblika nedew apps nazzjonali għat-traċċar u t-twissija bħala parti minn pakkett ta’ miżuri għall-prevenzjoni tat-tixrid tal-coronavirus. Dawn l-apps volontarji, li jippreservaw il-privatezza u siguri joffru l-possibbiltà li jibagħtu allert u jwissu liċ-ċittadini li kienu qrib ħafna ta’ individwu li ttestja pożittiv għall-COVID-19. L-apps għat-traċċar u t-twissija tal-kuntatti kienu għodda effettiva biex jgħinu biex tinkiser il-katina tal-infezzjonijiet, fil-livell nazzjonali u bejn il-fruntieri, u biex jiġu salvati l-ħajjiet billi jikkomplementaw it-traċċar tal-kuntatti manwali magħruf sew.
F’Ottubru 2020, il-pajjiżi Ewropej u l-Kummissjoni Ewropea waqqfu servizz ġdid, is-servizz Ewropew ta’ Federation Gateway, biex l-apps nazzjonali jkunu jistgħu jitkellmu ma’ xulxin u jagħmluhom interoperabbli fl-Unjoni kollha. Dan kien ifisser li l-Ewropej setgħu jkomplu jużaw l-apps nazzjonali tagħhom anke meta jaqsmu l-fruntieri u jibbenefikaw minn interoperabbiltà sħiħa, trażmissjoni sigura, u informazzjoni minimizzata skambjata madwar l-Unjoni. Dan is-servizz ġie żviluppat u skjerat fi żmien rekord, fi żmien sitt xhur wara l-ewwel tifqigħat tal-COVID-19 fl-Ewropa, u hu eżempju tajjeb ħafna ta’ kooperazzjoni Ewropea.
Fil-ħarifa tal-2021, fl-eqqel tas-suċċess tagħha, 19-il pajjiż Ewropew kienu qed jiskambjaw informazzjoni ta’ kuntatt tar-riskju permezz tal-Gateway Ewropew, li jirrappreżenta numru totali ta’ madwar 206 miljun download volontarju uniku, li jirrappreżentaw għexur ta’ miljuni ta’ utenti attivi fl-Ewropa u fl-UE.
Kronoloġija
Dati meta l-pajjiżi Ewropej bdew jiskambjaw b’mod diġitali informazzjoni ta’ kuntatt tar-riskju ma’ xulxin permezz tal-Gateway Ewropew.
- 12 November 2020
Denmark
Germany
Ireland
Italy
Latvia
Spain
- 16 November 2020
Croatia
- 24 November 2020
Poland
- 1 December 2020
Netherlands
- 11 December 2020
Cyprus
- 4 January 2021
Belgium
- 7 January 2021
Finland
- 2 February 2021
Austria
- 8 February 2021
Norway
- 10 February 2021
Slovenia
- 15 March 2021
Czech Republic
- 22 March 2021
Malta
- 19 May 2021
Lithuania
- 9 July 2021
Estonia
Dawn l-apps għat-traċċar u t-twissija tal-kuntatti ntużaw biss b’mod volontarju, irrispettaw bis-sħiħ il-privatezza tal-utenti, u ma ppermettewx it-traċċar tal-postijiet tan-nies.
Mill-istruttura inizjali tagħhom, l-apps nazzjonali u l-Gateway Ewropew tfasslu biex jiġu żarmati ladarba l-pandemija tal-COVID-19 spiċċat jew il-gvernijiet nazzjonali waqfu jużaw is-servizz. Diversi pajjiżi għaddew atti temporanji jew emendaw leġiżlazzjoni diġà eżistenti (eż. il-protezzjoni tad-data, liġijiet ġodda dwar il-pandemija eċċ.) biex jużaw l-apps għat-traċċar tal-kuntatti. Dan, flimkien mal-evoluzzjoni favorevoli tal-pandemija, jispjega għaliex il-pajjiżi Ewropej bdew jiskonnettjaw mill-Gateway Ewropew minn tmiem l-2021, jew minħabba li l-pajjiżi Ewropej ma baqgħux jużaw l-app nazzjonali jew għax il-leġiżlazzjoni ad hoc intemmet.
F’April 2022, il-Gateway Ewropew ġie ttrasferit b’suċċess liċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC). Dan ippermetta lill-UE ssaħħaħ il-kapaċitajiet diġitali tat-traċċar tal-kuntatti, f’konformità mal-mandat il-ġdid tal-ECDC, billi tiġbor flimkien l-għarfien espert meħtieġ fl-ECDC.
Sa Frar 2023, il-pajjiżi kollha li fadal li pparteċipaw fil-Gateway Ewropew telqu mis-sistema. Sussegwentement, il-Gateway Ewropew ġiet irtirata. L-ECDC u l-Kummissjoni pprevedew proċedura ta’ riattivazzjoni biex il-Gateway Ewropew ssir disponibbli għall-Istati Membri tal-UE, jekk tinqala’ l-ħtieġa.
Apps mobbli għat-traċċar tal-kuntatti fl-UE - mudell għall-futur?
F’Diċembru 2022, il-Kummissjoni Ewropea ppubblikat studju li jipprovdi ħarsa ġenerali lejn l-approċċ u t-tagħlimiet meħudin dwar l-interoperabbiltà transfruntiera, il-koordinazzjoni, l-implimentazzjoni u l-impatt epidemjoloġiku tal-apps diġitali għat-traċċar tal-kuntatti tal-COVID-19.
Hemm qbil qawwi fost l-Istati Membri li l-kooperazzjoni tal-UE permezz tal-gruppi ta’ ħidma differenti dwar it-traċċar tal-kuntatti diġitali għenet biex jitnaqqas il-piż tad-detezzjoni transfruntiera tal-infezzjonijiet. Barra minn hekk, hi pprovdiet assistenza teknika, appoġġ bejn il-pari, u għarfien siewi, li rriżultaw fit-tnaqqis tal-kostijiet tal-implimentazzjoni u tal-operat ta’ diversi apps nazzjonali.
L-isforzi relatati mat-traċċar tal-kuntatti diġitali wrew il-kapaċità tal-Ewropa li taqbel malajr dwar teknoloġija innovattiva u emerġenti u twassalha lil miljuni ta’ utenti b’mod li jippreserva l-privatezza, bis-saħħa ta’ koordinazzjoni u kollaborazzjoni effettivi bejn il-pajjiżi parteċipanti.
Kisbiet
L-apps għat-traċċar u t-twissija ġew adottati fuq skala konsiderevoli b’mod volontarju u ġew iddawnlowdjati aktar minn 206 miljun darba bejn l-2020 u Lulju 2022, li jirrappreżentaw għexur ta’ miljuni ta’ utenti attivi. L-iżviluppaturi u l-pajjiżi Ewropej ħolqu siti web u materjal promozzjonali ddedikati flimkien ma’ kampanji ta’ sensibilizzazzjoni biex tingħata spinta lill-adozzjoni.
Bidliet fis-sitwazzjoni epidemjoloġika, mewġiet differenti ta’ infezzjoni, u varjanti ġodda tal-virus aktar kontaġjużi mexxew it-traffiku ta’ kjavijiet permezz tas-Servizz Ewropew ta’ Federation Gateway b’quċċata assoluta ta’ aktar minn 700 elf kjavi applowdjata f’jum wieħed f’Marzu 2022.
* F’7 pajjiż: Il-Finlandja, l-Irlanda, il-Ġermanja, l-Iżlanda, Franza, l-Iżvizzera, in-Netherlands
** F’6 pajjiż: Il-Finlandja, l-Irlanda, il-Ġermanja, l-Iżlanda, Franza, l-Iżvizzera
Protezzjoni tad-data personali tal-utenti
F’April 2020, il-Kummissjoni Ewropea ppubblikat sett ta’ għodod tal-UE dwar l-apps għat-traċċar tal-kuntatti u t-twissija, kif ukoll gwida dwar il-protezzjoni tad-data. Dawn ir-riżorsi ddefinixxew sensiela ta’ prinċipji gwida għal dawn l-apps:
- l-apps għat-traċċar u t-twissija tal-kuntatti għandhom jiġu installati u użati biss b’mod volontarju
- il-prinċipju tal-minimizzazzjoni tad-data: tinġabar biss data li hi strettament meħtieġa għat-tmexxija tas-servizz, u xejn aktar
- l-apps għandhom jużaw data ta’ prossimità bbażata fuq it-teknoloġija Bluetooth
- l-ebda data dwar il-post ma tintalab jew tintuża mill-App għat-traċċar
- l-apps għat-traċċar u t-twissija tal-kuntatti ma jintraċċawx il-movimenti tan-nies
- id-data m’għandhiex tinħażen għal aktar minn 14-il jum
- id-data għandha tiġi protetta permezz tal-aqwa tekniki, inkluż il-kriptaġġ
- l-applikazzjonijiet għandhom jiġu diżattivati hekk kif tintemm il-pandemija
Id-data dwar is-saħħa titqies bħala data sensittiva skont ir-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data (GDPR) (l-Artikolu 9) u għalhekk l-ipproċessar tagħha jista’ jseħħ biss taħt rekwiżiti stretti. Id-data statistika aggregata dwar l-użu ta’ apps għat-traċċar u t-twissija tal-kuntatti li ma tippermettix l-identifikazzjoni tal-persuni fiżiċi kkonċernati ma titqisx bħala data personali u għalhekk il-GDPR ma japplikax.
Informazzjoni ta’ sfond
Fit-8 ta’ April 2020, il-Kummissjoni adottat rakkomandazzjoni biex tappoġġja t-tneħħija gradwali tal-miżuri ta’ konteniment tal-coronavirus permezz ta’ data u apps mobbli, bi prinċipji ewlenin għall-użu ta’ applikazzjonijiet mobbli użati għal miżuri ta’ tbegħid soċjali, twissija, prevenzjoni u traċċar tal-kuntatti. Kwalunkwe użu ta’ apps u ta’ data għandu jirrispetta s-sigurtà tad-data u d-drittijiet fundamentali tal-UE bħall-privatezza u l-protezzjoni tad-data.
Fis-16 ta’ April 2020, l-Istati Membri fin-Network tas-Saħħa elettronika (e-Health), appoġġjat mill-Kummissjoni, adottaw sett ta’ għodod tal-UE dwar l-apps għat-traċċar u t-twissija tal-kuntatti fil-ġlieda tal-UE kontra l-COVID-19, li jistabbilixxi s-sisien ta’ approċċ pan-Ewropew komuni għall-apps għat-traċċar u t-twissija tal-kuntatti. In-Network tas-Saħħa elettronika adotta l-linji gwida dwar l-interoperabbiltà fit-13 ta’ Mejju, li jagħtu dettalji dwar il-ħtiġijiet tal-interoperabbiltà fi stadji differenti tal-fluss tat-traċċar tal-kuntatti diġitali.
Filwaqt li jistrieħ fuq il-ħidma preċedenti, f’Ġunju 2020 in-Network tas-Saħħa elettronika adotta l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi u l-linji gwida, li jistabbilixxu l-arkitettura għal Servizz Ewropew ta' Federation Gateway li tippermetti l-iskambju ta’ kjavijiet għat-traċċar tal-kuntatti bejn l-Istati Membri. Dan is-servizz ta’ Federation Gateway ppermetta liċ-ċittadini jivvjaġġaw fil-pajjiżi li ssieħbu f’Federation Gateway b’app waħda biss għat-traċċar tal-kuntatti. Il-modalitajiet għall-ipproċessar tad-data personali f’Federation Gateway ġew adottati f’Lulju 2020 bl-emenda tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni dwar in-Network tas-Saħħa elettronika.
L-iżvilupp u l-iskjerament ta’ Federation Gateway tlestew sal-aħħar ta’ Settembru 2020, sitt xhur biss wara l-ewwel tifqigħat fl-Ewropa. Wara dan, l-Istati Membri bdew jikkonnettjaw gradwalment mas-sistema. Fil-quċċata tagħha, Federation Gateway ikkonnettjat 19-il pajjiż. Sa Frar 2023, il-pajjiżi kollha li kien fadal li jipparteċipaw fil-Gateway Ewropew telqu mis-sistema, u sussegwentement din ġiet irtirata.
Dokumenti
- Iddawnlowdjaбългарски(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjaespañol(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjačeština(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjadansk(5.95 KB - HTML)
- IddawnlowdjaDeutsch(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjaeesti(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjaελληνικά(5.95 KB - HTML)
- IddawnlowdjaEnglish(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjafrançais(5.95 KB - HTML)
- IddawnlowdjaGaeilge(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjahrvatski(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjaitaliano(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjalatviešu(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjalietuvių(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjamagyar(5.95 KB - HTML)
- IddawnlowdjaNederlands(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjapolski(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjaportuguês(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjaromână(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjaslovenčina(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjaslovenščina(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjasuomi(5.95 KB - HTML)
- Iddawnlowdjasvenska(5.95 KB - HTML)